Ca dao, tục ngữ là kho tàng tri thức quý báu mà ông cha ta đã đúc kết và truyền lại qua bao thế hệ. Những câu tục ngữ không chỉ phản ánh kinh nghiệm sống, lao động mà còn chứa đựng những bài học đạo đức sâu sắc. Câu tục ngữ "Có công mài sắt có ngày nên kim" là một ví dụ điển hình, mang ý nghĩa răn dạy con cháu phải biết kiên trì, nhẫn nại để vượt qua khó khăn, thử thách.
Câu tục ngữ này mượn hình ảnh tượng trưng để nói lên sự kiên trì, nỗ lực của con người. Sắt là vật liệu cứng, nhưng nếu được mài dũa thường xuyên thì sẽ trở nên sắc bén như kim. Tương tự, nếu ta kiên trì, nỗ lực thì sẽ đạt được thành quả xứng đáng với công sức bỏ ra.
Quả đúng như vậy! Lịch sử dân tộc Việt Nam đã chứng minh rằng, nếu có lòng kiên trì, quyết tâm thì dù khó khăn đến đâu cũng có thể vượt qua. Chẳng hạn như trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại, nhân dân ta đã phải trải qua hàng nghìn năm nô lệ, chịu đựng bao nhiêu đau thương, mất mát. Nhưng nhờ tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường, bất khuất, chúng ta đã đánh bại kẻ thù xâm lược, giành lại độc lập, tự do. Hay trong lao động sản xuất, nếu muốn xây dựng một con đê vững chắc để ngăn lũ lụt, người dân phải đổ biết bao công sức, mồ hôi, nước mắt. Chỉ khi có sự kiên trì, bền bỉ thì mới có thể hoàn thành công trình to lớn ấy.
Không chỉ trong quá khứ, mà ngay cả trong hiện tại, tinh thần kiên trì, nhẫn nại vẫn luôn được phát huy mạnh mẽ. Đặc biệt là trong học tập. Để đạt được kết quả cao, mỗi học sinh phải chăm chỉ học hành, rèn luyện kiến thức. Quá trình học từ lớp Một đến lớp 12 là một chặng đường dài, đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực không ngừng nghỉ. Có rất nhiều tấm gương sáng về sự kiên trì, nhẫn nại trong học tập, như nhà thơ Nguyễn Du từng viết:
"Sách vở đầy bốn vách
Có mấy cho hết chữ"
Hay như thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, mặc dù bị liệt hai tay nhưng vẫn kiên trì luyện tập viết chữ bằng chân, cuối cùng đã trở thành một nhà giáo ưu tú, được mọi người kính trọng.
Tuy nhiên, trong thời đại khoa học kỹ thuật phát triển như hiện nay, bên cạnh việc kế thừa những truyền thống tốt đẹp, chúng ta cũng cần kết hợp với những phương tiện hiện đại để nâng cao hiệu quả công việc. Chúng ta không nên chỉ dựa vào sự kiên trì, nhẫn nại mà quên đi khả năng sáng tạo, ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào cuộc sống.
Tóm lại, câu tục ngữ "Có công mài sắt có ngày nên kim" là một lời khuyên vô cùng quý giá. Nó giúp chúng ta hiểu được rằng, chỉ cần có lòng kiên trì, nỗ lực thì dù khó khăn đến đâu cũng có thể vượt qua. Điều này đặc biệt quan trọng đối với lứa tuổi học sinh, bởi nó sẽ là hành trang thiết yếu trên con đường học tập và cuộc sống sau này.