Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, có rất nhiều vị anh hùng đã ghi danh mình bằng những chiến công hiển hách. Một trong số đó phải kể đến Ngô Quyền - vị tướng tài ba đã đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938, mở ra một trang mới cho lịch sử dân tộc.
Ngô Quyền (898 - 944) quê ở Đường Lâm, Sơn Tây, Hà Nội ngày nay. Ông là con trai thứ của Ngô Mân, một hào trưởng lớn mạnh lúc bấy giờ. Ngay từ khi còn nhỏ, Ngô Quyền đã tỏ ra là người thông minh, lanh lợi, được cha truyền dạy võ nghệ và kinh nghiệm cai quản, cầm quân. Năm 937, Dương Đình Nghệ bị Kiều Công Tiễn giết hại để cướp ngôi Tiết độ sứ. Con trai của Dương Đình Nghệ là Dương Tam Kha chạy trốn sang nhà Ngô Quyền. Ngô Quyền liền tập hợp lực lượng để báo thù cho cha. Khi nghe tin Kiều Công Tiễn sai người sang cầu cứu nhà Hán, xin quân Hán sang cứu trợ, Ngô Quyền bèn tiến quân về thành Đại La giết chết Kiều Công Tiễn rồi chiếm lấy thành này.
Sau khi lên nắm quyền cai quản, Ngô Quyền đã lãnh đạo nhân dân ta đánh đuổi giặc ngoại xâm. Tháng 2 năm 938, quân Nam Hán do Lưu Hoàng Tháo chỉ huy kéo vào cửa sông Bạch Đằng. Ngô Quyền đã chờ sẵn ở đó với kế hoạch đánh giặc vô cùng độc đáo. Ông cho đóng những cọc gỗ lớn xuống lòng sông, phần đầu nhọn cắm xuống, phần bằng bịt sắt. Khi thủy triều lên, quân ta sẽ chủ động rút lui. Đợi khi thủy triều xuống, thuyền địch đi vào sâu thì quân ta sẽ phản công. Khi quân địch tiến vào vùng cửa biển Bạch Đằng, thấy quân ta rút lui, chúng mừng rỡ đuổi theo. Đến lúc nước thủy triều xuống, quân ta đồng loạt phản công. Những chiếc thuyền lớn của địch bị mắc kẹt trên bãi cọc, quân ta từ hai bên bờ xông ra tấn công. Quân Nam Hán bị đánh bất ngờ nên nhanh chóng tan rã, Lưu Hoàng Tháo bỏ mạng tại trận. Chiến thắng oanh liệt trên sông Bạch Đằng đã chấm dứt hơn một nghìn năm Bắc thuộc, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc ta.
Chiến thắng trên sông Bạch Đằng đã khẳng định tài năng quân sự xuất chúng của Ngô Quyền. Ông không chỉ là một vị tướng tài ba mà còn là một nhà lãnh đạo tài ba, biết nhìn xa trông rộng, đưa ra những quyết định sáng suốt để bảo vệ đất nước. Sau khi đánh tan quân Nam Hán, Ngô Quyền lên ngôi vua, lập ra nhà Ngô, đóng đô ở thành Cổ Loa. Ông đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước, đặc biệt là việc củng cố bộ máy nhà nước, phát triển kinh tế, văn hóa.
Ngô Quyền mất năm 944, sau 7 năm trị vì đất nước. Ông là một vị anh hùng dân tộc, một tấm gương sáng ngời về tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường và tài năng quân sự. Chiến thắng trên sông Bạch Đằng mãi mãi là một mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.