ĐỀ LUYỆN TUẦN 32 I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) ​Đọc đoạn trích: Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi Lưng núi thì to, mà lưng mẹ nhỏ Em ngủ ngoan em...

i:
câu 1. Đoạn thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" của Nguyễn Khoa Điềm sử dụng hai phương thức biểu đạt chính là tự sự và miêu tả.

* Tự sự: Đoạn thơ kể lại cuộc sống vất vả, gian nan của người mẹ miền núi trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Người mẹ vừa chăm sóc con, vừa lao động sản xuất, vừa tham gia chiến đấu. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con, đồng thời ca ngợi tinh thần kiên cường, bất khuất của người phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến.
* Miêu tả: Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh, chi tiết sinh động để khắc họa chân dung người mẹ miền núi. Hình ảnh người mẹ với đôi vai gầy guộc, gánh nặng trên lưng, nhưng vẫn luôn dịu dàng, âu yếm con; hình ảnh người mẹ lao động cần cù, chịu khó; hình ảnh người mẹ dũng cảm, kiên cường trong chiến đấu... Tất cả tạo nên bức tranh đẹp về người mẹ miền núi, vừa giàu lòng yêu thương, vừa có sức mạnh phi thường.

Ngoài ra, đoạn thơ còn sử dụng biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ, góp phần tăng thêm tính gợi hình, gợi cảm cho bài thơ.

câu 2. Đoạn thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" của Nguyễn Khoa Điềm đã khắc họa hình ảnh người mẹ Việt Nam với tình yêu thương vô bờ bến dành cho con cái. Người mẹ trong bài thơ không chỉ là người chăm sóc, nuôi dưỡng con cái mà còn là người đồng hành cùng con trong cuộc sống đầy gian nan, thử thách. Những việc làm của người mẹ được thể hiện qua từng câu thơ:

* Nuôi con khôn lớn: Mẹ luôn dành trọn tình yêu thương, sự chăm sóc cho con. Hình ảnh "em cu tai ngủ trên lưng mẹ ơi em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ" thể hiện sự quan tâm, lo lắng của mẹ đối với giấc ngủ của con.
* Làm lụng vất vả: Mẹ phải lao động vất vả để nuôi con, kiếm sống. Hình ảnh "mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi lưng núi thì to, mà lưng mẹ nhỏ" cho thấy sự hy sinh thầm lặng của mẹ.
* Chăm sóc con khi ốm đau: Mẹ luôn bên cạnh con, chăm sóc con khi con ốm đau. Hình ảnh "mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng" thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa mẹ và con.
* Dạy dỗ con: Mẹ mong muốn con mình trở thành người tốt, có ích cho xã hội. Hình ảnh "con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều mai sau con lớn phát mười Ka-lưi..." thể hiện ước mơ của mẹ về tương lai tươi sáng của con.
* Đồng hành cùng con trong cuộc sống: Mẹ luôn sát cánh bên con, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn cùng con. Hình ảnh "từ trên lưng mẹ em đến chiến trường từ trong đói khổ em vào Trường Sơn" thể hiện sự đồng lòng, chung sức của mẹ và con trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Những việc làm của người mẹ trong bài thơ đã thể hiện tình yêu thương bao la, sự hy sinh cao cả của người phụ nữ Việt Nam. Đó là tấm gương sáng ngời về đức tính cần cù, chịu khó, giàu lòng vị tha, sẵn sàng hi sinh vì gia đình và Tổ quốc.

câu 3. Đoạn thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" của Nguyễn Khoa Điềm mang chủ đề về tình mẫu tử thiêng liêng và sự hy sinh cao cả của người mẹ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bài thơ được viết dưới hình thức khúc hát ru, sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu cảm xúc, thể hiện rõ nét tâm tư, tình cảm của người mẹ dành cho đứa con của mình.

Chủ đề chính của bài thơ là ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Người mẹ trong bài thơ không chỉ là người chăm sóc, nuôi dưỡng con cái mà còn là người chiến sĩ kiên cường, dũng cảm, sẵn sàng hy sinh tất cả vì độc lập tự do của dân tộc. Tình mẫu tử ấy được thể hiện qua những hành động cụ thể như:

* Tỉa bắp trên núi Ka-lưi: Dù phải lao động vất vả, người mẹ vẫn luôn cố gắng kiếm ăn cho con, mong muốn con có cuộc sống no đủ.
* Mang con trên lưng khi đi đánh giặc: Người mẹ sẵn sàng hy sinh bản thân, mang con trên lưng để tiếp thêm sức mạnh cho con trai, giúp con vượt qua khó khăn, gian khổ.
* Giấc mơ về hạt bắp lên đều: Người mẹ ước mong con trai sẽ trở thành người nông dân giỏi, góp phần xây dựng quê hương, đất nước.

Ngoài ra, bài thơ còn thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời của người mẹ. Dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, gian khổ, người mẹ vẫn luôn giữ vững niềm tin vào tương lai tươi sáng. Điều này được thể hiện qua những câu thơ:

* "Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ": Lời ru ngọt ngào, ấm áp của người mẹ như lời động viên, khích lệ con trai hãy yên tâm ngủ ngon, chờ đợi ngày chiến thắng.
* "Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng/ Thằng Mĩ đuổi ta phải rời con suối/ Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông/ Mẹ địu em đi để giành trận cuối": Hình ảnh người mẹ địu con đi đánh giặc, cùng chung tay góp sức bảo vệ quê hương, đất nước.

Bài thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" đã khắc họa thành công hình ảnh người mẹ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đó là hình ảnh người phụ nữ kiên cường, bất khuất, giàu lòng yêu thương, sẵn sàng hy sinh tất cả vì độc lập tự do của dân tộc. Bài thơ là lời ca ngợi sâu sắc về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt, đồng thời cũng là lời khẳng định ý chí quyết tâm chiến đấu giành độc lập tự do của nhân dân Việt Nam.

câu 4. Trong hai câu thơ "Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi/ Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng", tác giả Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ phẩm chất.

* "Mặt trời của bắp": Ẩn dụ cho ánh nắng mặt trời tự nhiên, nguồn sáng và năng lượng cần thiết cho sự sinh trưởng của cây bắp. Hình ảnh này gợi liên tưởng đến vai trò quan trọng của ánh nắng đối với sự sống của cây bắp, đồng thời cũng thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa thiên nhiên và cuộc sống con người.
* "Mặt trời của mẹ": Ẩn dụ cho đứa con, nguồn vui, niềm hy vọng và động lực sống của người mẹ. Hình ảnh này mang ý nghĩa sâu sắc về tình mẫu tử thiêng liêng, thể hiện sự hi sinh thầm lặng của người mẹ dành cho con cái.

Tác dụng của phép ẩn dụ:

* Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra mối quan hệ mật thiết giữa mẹ và con.
* Nhấn mạnh vai trò quan trọng của đứa con đối với người mẹ, như một nguồn sống, một niềm tin, một động lực để mẹ vượt qua mọi khó khăn, gian khổ.
* Thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con, đồng thời khẳng định giá trị cao quý của tình mẫu tử.

Biện pháp ẩn dụ trong hai câu thơ này không chỉ tạo nên vẻ đẹp nghệ thuật cho bài thơ mà còn góp phần truyền tải thông điệp ý nghĩa về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.

câu 5. Trong bài thơ "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ", tác giả Nguyễn Khoa Điềm đã khắc họa thành công hình ảnh người mẹ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Hình ảnh ấy thật đẹp đẽ, cao cả, đầy lòng yêu thương và hy sinh.

Người mẹ trong bài thơ là một người phụ nữ nông dân bình dị, nhưng lại có tình yêu thương con vô bờ bến. Bà luôn dành trọn vẹn tình yêu thương cho đứa con bé bỏng của mình. Khi con còn nhỏ, bà địu con trên lưng, vừa làm việc vừa ru con ngủ. Lời ru của bà ngọt ngào, ấm áp, chứa đựng bao tình yêu thương, sự lo lắng cho con.

Khi con lớn hơn, bà vẫn luôn bên cạnh con, động viên, khích lệ con vượt qua mọi khó khăn, gian khổ. Bà mong muốn con sẽ trở thành một người tốt, góp phần xây dựng quê hương, đất nước.

Hình ảnh người mẹ trong bài thơ là biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam. Họ không chỉ là người vợ, người mẹ đảm đang, tần tảo mà còn là những người chiến sĩ kiên cường, bất khuất. Họ sẵn sàng hy sinh tất cả vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Bài thơ đã thể hiện được tấm lòng yêu thương, trân trọng của nhà thơ đối với người mẹ Việt Nam. Qua đó, chúng ta càng thêm yêu quý, kính trọng và biết ơn những người mẹ Việt Nam anh hùng.