1. Lực lượng địch mạnh và áp đảo:
- Quân Minh đông đảo và thiện chiến: Sau khi xâm lược Đại Việt, nhà Minh đã thiết lập bộ máy cai trị vững chắc và duy trì một lực lượng quân sự lớn, tinh nhuệ để đàn áp mọi cuộc nổi dậy.
- Sự kiểm soát chặt chẽ: Quân Minh kiểm soát các thành trì, đường giao thông huyết mạch và có hệ thống tình báo dày đặc, gây khó khăn cho việc tập hợp lực lượng và hoạt động bí mật của nghĩa quân.
2. Thiếu thốn về vật chất và nhân lực:
- Lương thực, vũ khí: Trong giai đoạn đầu, nghĩa quân Lam Sơn gặp rất nhiều khó khăn về nguồn cung cấp lương thực, vũ khí và trang bị. Họ phải tự lực cánh sinh, kiếm tìm và chế tạo vũ khí thô sơ.
- Nhân lực hạn chế: Lực lượng ban đầu của nghĩa quân còn mỏng, chủ yếu là những người dân nghèo khổ, nông dân bị áp bức, chưa có nhiều kinh nghiệm chiến đấu.
- Thiếu sự ủng hộ rộng rãi: Do sự cai trị tàn bạo của quân Minh và những khó khăn ban đầu của nghĩa quân, sự ủng hộ của nhân dân chưa thực sự lan rộng và mạnh mẽ.
3. Chiến lược và sách lược còn non yếu:
- Thiếu kinh nghiệm chiến đấu: Lãnh đạo và binh sĩ nghĩa quân còn thiếu kinh nghiệm tác chiến quy mô lớn, thường gặp khó khăn trong việc đối phó với chiến thuật của quân Minh.
- Chiến lược chưa rõ ràng: Trong giai đoạn đầu, chiến lược của nghĩa quân có thể chưa được định hình rõ ràng, dẫn đến những thất bại và tổn thất không đáng có.
- Khó khăn trong việc xây dựng căn cứ: Việc xây dựng và bảo vệ căn cứ địa ở vùng núi Lam Sơn gặp nhiều khó khăn do địa hình hiểm trở và sự truy quét gắt gao của quân Minh.
4. Sự phản bội và chia rẽ:
- Sự đầu hàng của một số tướng lĩnh: Trong những thời điểm khó khăn, đã có những tướng lĩnh của nghĩa quân dao động, thậm chí đầu hàng quân Minh, gây tổn thất và làm suy yếu tinh thần chiến đấu.
- Mâu thuẫn nội bộ: Mặc dù không phải là vấn đề lớn, nhưng vẫn có thể tồn tại những mâu thuẫn nhỏ trong nội bộ lãnh đạo nghĩa quân về chiến lược và sách lược.
5. Áp lực từ phía triều đình nhà Lê (tồn tại song song):
- Mặc dù không trực tiếp đối đầu, sự tồn tại của một triều đình nhà Lê (do Mạc Đăng Dung dựng lên sau này) ở phía bắc cũng có thể gây ra những phức tạp về chính trị và ảnh hưởng đến sự ủng hộ của nhân dân đối với nghĩa quân Lam Sơn.