Dương Thuỳ
Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng trong truyện "Vợ nhặt" (trích)
Đoạn trích trong truyện ngắn "Vợ nhặt" của Kim Lân đã khắc họa một cách chân thực và xúc động diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng khi đưa người vợ nhặt về nhà. Từ sự ngỡ ngàng, lo lắng ban đầu, Tràng dần cảm nhận được niềm hạnh phúc mơ hồ và trách nhiệm nặng nề khi có một mái ấm gia đình.
Mở đầu đoạn trích là khung cảnh xơ xác, tiêu điều của xóm ngụ cư và ngôi nhà tồi tàn của Tràng. Trong bối cảnh ấy, sự xuất hiện của người vợ nhặt như một điều gì đó không thực, khiến Tràng "vẫn cứ ngỡ ngàng như không phải". Anh dường như chưa tin vào sự thật mình đã có vợ, một người đàn bà theo không về giữa những ngày đói khát.
Khi về đến nhà, Tràng không khỏi lo lắng, băn khoăn trước phản ứng của mẹ và những người xung quanh. Anh "chắp tay sau lưng, lẳng lặng bước vào nhà", dáng vẻ rụt rè, thiếu tự tin. Sự nghèo khổ, túng quẫn hiện hữu trong từng chi tiết của ngôi nhà: "cái nhà vắng teo, đứng rúm ró dưới bóng chiều", "mấy chiếc giường tre rách nát", "cái thúng đựng thóc đã vơi đến đáy". Tất cả như dự báo về một tương lai khó khăn, càng làm tăng thêm nỗi lo trong lòng Tràng.
Tuy nhiên, giữa cái khắc nghiệt của hiện thực, một mầm sống mới đã nảy sinh trong tâm hồn Tràng. Khi nhìn thấy người vợ "đứng rúm ró ở góc nhà", Tràng chợt cảm thấy "thương xót quá". Tình thương ấy không chỉ là sự đồng cảm với số phận hẩm hiu của người đàn bà mà còn là sự trỗi dậy của tình người, của lòng trắc ẩn trong hoàn cảnh khốn khó.
Đặc biệt, khi mẹ Tràng về và chấp nhận người con dâu, một sự thay đổi rõ rệt đã diễn ra trong tâm trạng của Tràng. Anh "vội vàng chạy ra đón", "mặt nghệt ra, ngơ ngác". Sự ngỡ ngàng này không còn là sự nghi ngờ mà là sự bất ngờ, vui mừng khi gánh nặng trong lòng được trút bỏ.
Trong bữa cơm ngày đói, dù chỉ có rau má và cháo cám, Tràng vẫn cảm nhận được "một cái gì vừa mới mẻ, vừa lạ lùng" đang nảy nở trong lòng. Anh "thấy mình nên người, hắn thấy có bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này". Lần đầu tiên, Tràng ý thức được trách nhiệm của một người chồng, một người trụ cột gia đình. Niềm hạnh phúc dù còn mong manh nhưng đã mang đến cho Tràng một sức mạnh mới, một động lực để vượt qua những khó khăn phía trước.
Tóm lại, diễn biến tâm trạng của Tràng trong đoạn trích đã cho thấy sự chuyển biến từ ngỡ ngàng, lo lắng đến cảm thương và cuối cùng là sự trỗi dậy của ý thức trách nhiệm và niềm hy vọng về một tương lai dù còn nhiều gian nan. Kim Lân đã miêu tả tinh tế những cung bậc cảm xúc phức tạp của nhân vật, làm nổi bật giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm, khẳng định sức mạnh của tình người trong hoàn cảnh khốn cùng.
chúc bạn học giỏi chăm 🌷