Lê Lựu là một cây bút tiêu biểu của nền văn học Việt Nam thời kì đổi mới. Ông luôn trăn trở, tìm tòi sáng tạo để góp phần làm thay đổi cách nhìn, cách nghĩ, cách sống của cộng đồng. Một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của ông chính là tiểu thuyết "Thời xa vắng", ở đó ta thấy rõ được tài năng cũng như phong cách nghệ thuật của nhà văn. Trong tác phẩm, nhân vật Giang Minh Sài được khắc họa khá đậm nét, qua đó giúp người đọc hiểu thêm về tư tưởng của tác giả.
Sài vốn là một thanh niên nhiệt huyết, lí tưởng, có hoài bão lớn lao. Anh từng mang trong mình bao nhiêu lí tưởng cao đẹp, mong muốn đem hết sức lực nhỏ bé của bản thân để cống hiến khiến cho đất nước ngày càng giàu mạnh hơn nữa. Anh say sưa với những lí tưởng ấy tới mức sẵn sàng đánh đổi cả tuổi thanh xuân tươi đẹp của mình để sống với đam mê. Thế nhưng, thời gian dần trôi qua, Sài đã trưởng thành hơn và cũng giống như bao người, anh bắt đầu bị cuốn vào guồng quay của cuộc sống. Dần dần, Sài không còn giữ được sự ngây thơ, hồn nhiên như trước kia mà thay vào đó là sự thực dụng. Anh dường như đã quên mất những giá trị đích thực của cuộc sống, chạy theo những thứ phù phiếm bên ngoài.
Có lẽ, sự thay đổi của Sài xuất phát từ chính sự thay đổi của thời đại. Khi đất nước bước vào giai đoạn đổi mới thì những gì cũ kĩ, xưa cũ cũng dễ dàng rơi vào quên lãng. Con người ta buộc phải thay đổi nếu như muốn tồn tại. Và Sài cũng không ngoại lệ, anh bị cuốn vào vòng xoáy danh lợi, quên đi những ước mơ, lí tưởng cao đẹp thuở ban đầu. Có lẽ, chính sự thiếu quyết đoán của Sài đã khiến anh đánh mất đi bản thân mình. Anh cứ mãi đứng ở giữa ranh giới của cái tôi cá nhân và trách nhiệm với gia đình, quê hương mà chẳng thể dứt khoát lựa chọn một đường đi. Điều đó khiến Sài cảm thấy vô cùng khó chịu, bức bối song anh vẫn chưa thể tìm ra giải pháp để thoát khỏi tình trạng đó.
Cuối cùng, sau tất cả những biến cố, thăng trầm trong cuộc đời, Sài đã lựa chọn rời bỏ tất cả để đi tìm lại chính mình. Đó là một kết thúc tuy buồn nhưng lại là cách giải quyết duy nhất, hợp lí nhất cho những băn khoăn, giằng xé trong nội tâm nhân vật. Qua hình tượng nhân vật Giang Minh Sài, nhà văn Lê Lựu đã phản ánh một cách chân thực bi kịch chung của thế hệ thanh niên Việt Nam thời kì đó. Họ đã đánh mất đi những giá trị đích thực của cuộc sống bởi những cám dỗ vật chất tầm thường. Đồng thời, tác giả cũng muốn gửi gắm tới độc giả nhất là thế hệ trẻ một thông điệp sâu sắc rằng chúng ta cần phải biết cân bằng giữa lí tưởng và thực tế để có thể sống một cuộc đời ý nghĩa.