Bài thơ "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây" của nhà thơ Phạm Tiến Duật đã khắc họa thành công vẻ đẹp của con đường Trường Sơn huyền thoại. Con đường ấy gắn liền với những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước đầy gian khổ nhưng cũng vô cùng hào hùng của dân tộc ta. Trong khổ một, hình ảnh con đường Trường Sơn được hiện lên qua cảm nhận của nhân vật trữ tình "tôi":
"Tôi viết tên em thành lối nhỏ
Con đường Trường Sơn, đông nắng tây mưa
Tôi viết tên em thành mỗi bản
Những đỉnh núi anh nằm sương muối ướt"
Hình ảnh con đường Trường Sơn được gợi lên qua những địa danh quen thuộc như đèo Nhe, dốc Quy Hậu, ngầm Khe Dang, phà Xuân Sơn, đèo Mụ Giạ... Những địa danh ấy đã trở nên thân thuộc với bao thế hệ người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn. Con đường Trường Sơn được miêu tả qua những cung đường quanh co, khúc khuỷu, gập ghềnh, hiểm trở. Đó là những con đường "đèo Nhe, dốc Quy Hậu, ngầm Khe Dang, phà Xuân Sơn, đèo Mụ Giạ..." - những địa danh đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn. Con đường Trường Sơn được miêu tả qua những dốc cao, vực sâu, suối sâu. Những dốc cao, vực sâu, suối sâu ấy đã thử thách ý chí, nghị lực của người lính lái xe. Biện pháp tu từ điệp ngữ "dốc", "vắt" được sử dụng nhằm nhấn mạnh độ khó khăn của con đường Trường Sơn. Hình ảnh "ngầm Khe Gát mưa tuôn, mưa xối" đã cho thấy sự khắc nghiệt của thiên nhiên nơi đây. Tuy nhiên, dù con đường Trường Sơn có hiểm trở đến đâu thì người lính lái xe vẫn luôn vững vàng tay lái, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ.
Trong khổ hai, hình ảnh con đường Trường Sơn được hiện lên qua cảm nhận của nhân vật trữ tình "tôi":
"Ngầm Rô, đèo Sa Mù, phà Gianh, sông Son
Hang Én, động Phong Nha, đường trong tour du lịch
Không qua nhiều khe suối không nhiều dầm mưa"
Hình ảnh con đường Trường Sơn được gợi lên qua những địa danh quen thuộc như Ngầm Rô, đèo Sa Mù, phà Gianh, sông Son, Hang Én, động Phong Nha. Những địa danh ấy đã trở nên thân thuộc với bao thế hệ người dân Việt Nam. Con đường Trường Sơn được miêu tả qua những dốc núi, vực sâu, dòng sông chảy xiết. Những dốc núi, vực sâu, dòng sông chảy xiết ấy đã thử thách ý chí, nghị lực của người lính lái xe. Biện pháp tu từ so sánh "Đường trong tour du lịch/ Không qua nhiều khe suối không nhiều dầm mưa" được sử dụng nhằm nhấn mạnh sự khác biệt giữa con đường Trường Sơn và con đường du lịch. Con đường Trường Sơn là con đường của chiến tranh, của bom đạn, của máu xương của biết bao thế hệ người lính. Còn con đường du lịch là con đường của hòa bình, của vui chơi, giải trí. Hình ảnh "Đông sang Tây phải nghìn đêm lửa tuổi" đã cho thấy sự vất vả, gian khổ của người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn. Họ phải vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ để đưa hàng hóa, vũ khí vào chi viện cho miền Nam ruột thịt.
Qua hai khổ thơ đầu tiên, nhà thơ Phạm Tiến Duật đã khắc họa thành công vẻ đẹp của con đường Trường Sơn. Con đường Trường Sơn là con đường của chiến tranh, của bom đạn, của máu xương của biết bao thế hệ người lính. Nhưng con đường Trường Sơn cũng là con đường của lòng yêu nước, của ý chí quật cường, bất khuất của dân tộc ta. Bài thơ đã ca ngợi tinh thần anh dũng, quả cảm của người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn.