phân tích cảm nhận bài thơ :" Tôi chẳng muốn kỉ niệm về tôi là một điệu hát buồn"

Thanh Thảo là một nhà thơ có giọng điệu riêng, phong cách sáng tác độc đáo, mới lạ. Ông luôn kiếm tìm những cách biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do, đem đến ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc. Thơ Thanh Thảo giàu chất suy tư, nồng nàn cảm xúc, có tinh thần phản kháng trước những gì gò bó, áp chế sự tự do trong cuộc sống con người. Tự hát là một trong những bài thơ tiêu biểu cho phong cách sáng tác của Thanh Thảo. Tác phẩm được in trong tập Dấu chân qua tràng cỏ, xuất bản năm 1978. Bài thơ là lời tự bạch của nhân vật trữ tình, thể hiện cái tôi cá nhân đầy trẻ trung, say mê và tràn đầy nhiệt huyết. Đoạn trích là những dòng tự hát của tác giả về lí tưởng sống cao đẹp, sẵn sàng hi sinh để cống hiến cho cuộc đời chung.

Nhan đề "Tự hát" gợi cho ta nhớ tới những bài hát, khúc ca mang nét tự sự, bộc lộ nỗi niềm tâm tư, tình cảm của chính mình. Ở đây, Thanh Thảo đã hát lên, hát về chính cuộc đời mình, về những trải nghiệm, những suy ngẫm mà ông đã đúc rút ra được sau những sóng gió, thăng trầm. Đó là lời hát về lí tưởng sống cao đẹp, sẵn sàng xả thân vì cộng đồng, vì đất nước.

Mở đầu đoạn trích là hình ảnh "tôi đã chết ngất trong khu vườn ngọt ngào của mẹ", đó giống như giây phút nhân vật chìm đắm trong những ngọt ngào, êm ái của tình mẫu tử thiêng liêng. Từ đó, anh nhận ra rằng mình đã quá ngây thơ, khờ dại khi cứ mãi trốn tránh, hưởng thụ trong cái kén an toàn của mẹ. Anh nhận ra rằng mình cần phải trưởng thành, cần phải thoát khỏi cái vỏ bọc ấy để vươn mình ra ngoài xã hội rộng lớn kia.

Tôi đã hoá thân vào<> của mọi người dân nước Việt
Để bây giờ hiểu được rằng mỗi con người đều cần hoà nhập vào cộng đồng rộng lớn của dân tộc

Câu thơ thể hiện khát khao cháy bỏng của nhân vật trữ tình được "hoá thân vào giọt máu tinh tuy" của tất cả mọi người dân nước Việt. Đó là mong ước được hòa nhập, được trở thành một phần tử nhỏ bé trong cộng đồng dân tộc. Bởi chỉ có vậy, chúng ta mới có thể phát huy được hết khả năng tiềm tàng của mình, cùng nhau xây dựng một đất nước hùng cường, phồn thịnh.

Tôi không muốn trở thành một ngôi sao xa xôi
Lấp lánh và kì ảo trên vòm trời đen

Ngôi sao xa xôi lúc nào cũng đẹp, cũng lung linh huyền ảo nhưng rất khó để nhìn thấy. Nhân vật trữ tình không muốn trở thành một thứ xa vời, phi thực tế như vậy, anh muốn trở thành một thứ giản dị, gần gũi mà ai ai cũng có thể nhìn thấy, cảm nhận được. Đó là ước muốn được cống hiến hết sức mình cho Tổ quốc, dù công lao có nhỏ bé như hạt cát, giọt nước thôi cũng không sao. Chỉ cần nó giúp cho đất nước thêm giàu đẹp, nhân dân thêm ấm no hạnh phúc là đủ.

Tôi chỉ muốn làm một cành hoa
Để dâng hương cho cuộc đời chung

Hoa là biểu tượng cho cái đẹp thanh khiết, dịu dàng mà đầy rạng rỡ. Cành hoa ấy sẽ mang mùi hương thơm ngát, tô điểm cho bức tranh cuộc sống thêm muôn phần rực rỡ. Qua đó, ta thấy được khát khao được cống hiến, được góp sức mình làm đẹp thêm cho đời của nhân vật trữ tình.

Tôi chỉ muốn làm một chú chim hót
Vang tiếng hót trong bình minh cây xanh

Chim là loài động vật nhỏ bé nhưng luôn sống hết mình, sôi nổi và nhiệt huyết với cuộc đời. Tiếng hót của chim chính là tiếng nói của thiên nhiên, là tín hiệu báo hiệu một ngày mới bắt đầu với bao nhiêu điều tươi vui, rạng rỡ phía trước. Nhân vật trữ tình muốn hoá thân thành tiếng chim hót ấy để mang âm thanh trong trẻo, tươi vui đến với mọi người.

Tôi chỉ muốn làm một que diêm nhỏ
Trong đêm đông lạnh giá đốt lên ngọn lửa nhỏ

Diêm là thứ đơn sơ, giản dị nhưng lại có sức mạnh to lớn, có thể xua tan đi cái lạnh lẽo, buốt giá của mùa đông. Ngọn lửa diêm tuy nhỏ bé nhưng lại chứa chan niềm tin, sự hy vọng của niềm vui sưởi ấm trái tim giá lạnh của con người. Nhân vật trữ tình muốn trở thành ngọn lửa diêm nhỏ bé ấy để thắp lên ánh sáng, hơi ấm cho những mảnh đời còn nghèo khổ, cơ cực.

Bằng việc sử dụng hình thức câu thơ tự do, không bị gò bó bởi số lượng câu chữ, Thanh Thảo đã dễ dàng bộc lộ được hết những tâm tư tình cảm của mình. Nhịp thơ biến hoá linh hoạt, lúc nhanh dồn dập thể hiện sự sục sôi trong lòng, lúc lại chậm rãi, nhẹ nhàng như xoa dịu tâm hồn bạn đọc. Giọng điệu thơ tha thiết, chân thành, thể hiện được những suy tư, trăn trở của tác giả về lí tưởng sống. Những biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ, hoán dụ,... được sử dụng khéo léo, tinh tế vừa diễn tả được vẻ đẹp của thiên nhiên, vừa khắc hoạ được vẻ đẹp của con người.

Đoạn trích là những dòng tự hát của Thanh Thảo về lí tưởng sống cao đẹp, sẵn sàng hi sinh để cống hiến cho cuộc đời chung. Mỗi người chỉ được sống một lần, hãy sống thật trọn vẹn, ý nghĩa để tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn.