i:
câu 1. Xác định kiểu câu: Câu ghép.
câu 2. đáp án:
từ ngày ba của nhân vật tôi mất đi, con ngựa trở nên gầy gò thiếu não, mắt nó ươn ướt và thỉnh thoảng cất tiếng hí không nhất định, mà tiếng hí mới buồn thảm làm sao!
câu 3. Chủ đề của đoạn trích là tình cảm gia đình, đặc biệt là tình cảm giữa cha và con trai. Đoạn trích kể về kỉ niệm tuổi thơ của nhân vật "tôi" với chú ngựa Kim Hoa Trắng của ba. Chú ngựa này là món quà cuối cùng mà ba dành tặng cho "tôi". Tuy nhiên, do hoàn cảnh khó khăn, gia đình phải bán chú ngựa đi. Điều này khiến "tôi" rất buồn bã và tiếc nuối. Chủ đề của đoạn trích được thể hiện rõ nét qua những chi tiết miêu tả về chú ngựa Kim Hoa Trắng, qua những hồi ức của "tôi" về chú ngựa và qua nỗi buồn của "tôi" khi phải chia tay chú ngựa.
câu 4. Câu văn "Tôi thoáng thấy bóng người cưỡi ngựa về sau hàng rào, đi ngược lại thời gian, run run như chỉ đợi một hơi gió mơ hồ là biến mất" thể hiện tâm trạng bồi hồi, xúc động của nhân vật "tôi". Hình ảnh "bóng người cưỡi ngựa" gợi lên sự hoài niệm về quá khứ, về những kỉ niệm đẹp đẽ đã qua. Cụm từ "đi ngược lại thời gian" thể hiện mong muốn được quay trở lại quá khứ, được sống lại những khoảnh khắc hạnh phúc bên gia đình. Hành động "run run" thể hiện sự lo lắng, sợ hãi rằng nếu không kịp thời hành động thì sẽ đánh mất những điều quý giá. Tâm trạng này cho thấy nhân vật "tôi" rất trân trọng những kỉ niệm tuổi thơ, đặc biệt là hình ảnh con ngựa trắng gắn liền với người cha đã khuất.
câu 5. Đoạn trích "Con ngựa trắng của ba tôi" của Hồ Dzếnh đã gợi lên trong tâm hồn độc giả nhiều suy ngẫm sâu sắc về tình cảm gia đình, sự hy sinh và ý nghĩa của việc trân trọng những điều nhỏ bé trong cuộc sống. Thông điệp mà tôi cảm nhận được từ đoạn trích này chính là giá trị của những khoảnh khắc đơn giản nhưng đầy ý nghĩa. Trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt, hình ảnh con ngựa trắng trở thành biểu tượng cho niềm tin, hi vọng và sự an ủi tinh thần đối với nhân vật chính. Nó không chỉ là một con vật, mà còn là một phần ký ức, một sợi dây liên kết giữa quá khứ và hiện tại. Qua đó, ta nhận thức rõ ràng rằng hạnh phúc không phải lúc nào cũng đến từ những thứ lớn lao, mà đôi khi chỉ cần những điều bình dị, gần gũi bên cạnh chúng ta cũng đủ để tạo nên niềm vui và ý nghĩa cho cuộc sống.
ii:
câu 1. Truyện ngắn Tôi đi học của nhà văn Thanh Tịnh in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941. Đây là dòng cảm xúc của nhân vật "tôi" - tức là tác giả, về những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường ba mươi năm về trước.
Dòng cảm xúc được thể hiện theo trình tự thời gian. Tâm trạng nhân vật phát triển song song cùng với các sự kiện đáng nhớ của ngày đầu tiên đi học. Từ cảnh cậu bé được mẹ âu yếm dắt tay dẫn đi trên con đường tới trường, đến cảnh cậu say mê nhìn ngắm ngôi trường; cảnh hồi hộp nghe ông đốc gọi tên, lo lắng khi phải rời tay mẹ để cùng các bạn vào lớp nhận chỗ của mình và vào buổi học đầu tiên. Sự kết hợp hài hoà giữa bút pháp tự sự, miêu tả và cảm xúc chân thành đã tạo nên tính trữ tình đậm đà của thiên tự truyện.
Để rồi khi lớn khôn, từng trang sách của cuốn tiểu thuyết Những ngày thơ ấu cứ thế mà rung động tâm hồn trẻ thơ của bao thế hệ người đọc. Và cho dù đã trải qua nhiều năm tháng, mỗi lần đọc lại vẫn không ngăn được xúc động. Có lẽ ai cũng đã từng một lần trải qua cảm giác của cô bé khi "mẹ tôi ân cần nắm lấy tay tôi dẫn qua ngưỡng cửa lớp học rồi đẩy tôi tới trước mặt cô giáo..." để bắt đầu những bài học đầu đời.
Cảm xúc trong sáng ấy được Thanh Tịnh diễn tả bằng giọng văn nhẹ nhàng, nhiều từ láy gợi cảm. Âm thanh tiếng trống trường vang lên như một chi tiết nghệ thuật độc đáo vừa khơi gợi niềm háo hức, vừa khắc sâu ấn tượng về ngày đầu đi học.
Những cảm xúc trong trẻo, tinh khôi ấy còn được tô đậm qua hình ảnh so sánh đầy thi vị: "như mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh, đưa đến những cảnh đời xa lạ". Qua đó, tác giả muốn nói rằng: những cảm xúc của tuổi thơ, nhất là trong những ngày đầu đến lớp sẽ lưu lại trong tâm hồn chúng ta như những hình ảnh khó phai mờ, giống như những cảnh đời tuy xa lạ nhưng đầy thú vị.
Đoạn văn sau đó kể về những kỉ niệm của nhân vật "tôi" khi ngồi trong lớp học. Cậu bé thấy "lạ và hay" khi mắt hướng về những tấm hình treo trên tường. Cậu chưa chú ý bài học nhưng lại thích nhìn khuôn mặt, nét cử chỉ của thầy giáo. Cậu vô tư, vô nghĩ khi nhìn những con chim ngoài vườn bay lượn và tiếng xuồng bơi lội... là những hình ảnh thân thuộc, gần gũi nơi vùng quê.
Buổi học đầu tiên được khép lại bằng hình ảnh "cả bọn nhí nhảnh chạy ra về" khi tan học. Dòng cảm xúc của nhân vật "tôi" mở ra cả một thế giới tuổi thơ đầy sắc màu và âm thanh. Đó là những kỉ niệm đẹp đẽ, tươi sáng, sống động về ngày đầu tiên đi học.
Câu chuyện của Thanh Tịnh không dừng lại ở đó. Ông còn tiếp tục bộc lộ những dòng hồi tưởng về ngày đầu tiên đi học. Nhà văn nhớ về những kỉ niệm xưa cũ, nay đã xa vời, xa vắng. Nhớ về quê nhà, ông tìm về với cội nguồn, gốc rễ, nhớ về người mẹ tần tảo sớm hôm, nhớ về con đường cùng những hàng cây, ánh nắng, sương thu, nhớ về ngôi trường nhỏ nhắn, đơn sơ... Tất cả đều chứa đựng những tình cảm thiêng liêng, thân thiết không thể nào quên.
Đó là những hình ảnh bình dị, thân thuộc nhưng hết sức quý giá và ý nghĩa đối với cuộc đời mỗi người. Chúng ta càng thêm trân trọng, nâng niu những kỉ niệm của tuổi ấu thơ khi đọc những vần thơ da diết của Hoàng Nhụy:
"Quê hương là một tiếng ve
Lời ru của mẹ trưa hè à ơi
Dòng sông con nước đầy vơi
Quê hương là một góc trời tuổi thơ".
(Hoàng Nhụy)
Ngày đầu tiên đi học là một kỉ niệm đẹp đẽ, tươi sáng trong tâm hồn non tơ của nhà văn Thanh Tịnh. Đọc đoạn trích, chúng ta càng thêm trân trọng những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi ấu thơ, biết ơn công lao dạy dỗ của thầy cô, ghi nhớ và trân trọng những kỉ niệm đẹp đẽ của ngày đầu tiên đi học.
Từ đó, mỗi chúng ta cần phải biết ơn, trân trọng công lao dạy dỗ của thầy cô, ghi nhớ công ơn sinh thành nuôi dưỡng của cha mẹ. Mỗi người cũng cần phải cố gắng học tập để trở thành người có ích cho xã hội.