Giải thích vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi?

Tim hoạt động liên tục suốt đời mà không mệt mỏi nhờ một loạt đặc điểm cấu tạo và cơ chế sinh lý riêng biệt so với các cơ ở vùng khác: 1. Cơ tim là “cơ bền bỉ” (oxidative muscle) - Cứ mỗi tế bào cơ tim chứa rất nhiều ti thể (chiếm khoảng 30%–40% thể tích tế bào), giúp sản sinh ATP chủ yếu qua con đường hô hấp hiếu khí. - Nhờ hô hấp hiếu khí, cơ tim luôn có nguồn năng lượng dồi dào và không tạo nhiều sản phẩm chuyển hóa phụ như acid lactic, nên tránh được mỏi cơ do tích tụ “chất mệt.” 2. Tưới máu dồi dào, liên tục - Mạch vành (động mạch vành) cung cấp máu giàu oxy và dưỡng chất cho toàn bộ cơ tim gần như mọi lúc, đặc biệt trong thì tâm trương khi tâm thất giãn ra. - Lượng máu và oxy luôn được duy trì ở mức cao, giúp tế bào cơ tim nhanh chóng tái tạo ATP. 3. Cấu trúc liên kết đặc biệt - Các tế bào cơ tim nối với nhau qua đĩa nối (intercalated discs) chứa gap junctions cho phép tín hiệu điện lan truyền nhanh và đồng bộ. - Nhờ vậy, cơ tim co bóp hiệu quả mà không cần “nghỉ” kiểu chia vùng này vùng kia như cơ vân. 4. Điều hòa tự động nhịp tim - Nút xoang (sinoatrial node) phát ra xung điện nhịp nhàng, hoạt động độc lập mà không phụ thuộc vào ý muốn hay mệt mỏi của ý thức. - Hệ giao – đối giao cảm điều chỉnh tăng giảm nhịp tim linh hoạt theo nhu cầu (gắng sức, nghỉ ngơi), giúp tim luôn hoạt động trong vùng tối ưu, tránh tình trạng làm việc quá tải. 5. Quy trình đồng bộ co–giãn - Một chu kỳ co – giãn (systole – diastole) giúp tim vừa bơm máu đi khắp cơ thể, vừa nghỉ ngơi và nạp lại máu trong thì tâm trương. - Thời gian tâm trương chiếm khoảng 2/3 chu kỳ tim khi nghỉ; khi gắng sức, mặc dù nhịp tim tăng, cơ tim vẫn kịp thư giãn và nhận máu. Kết hợp lại, những yếu tố về chuyển hóa chủ yếu theo đường hiếu khí, hệ thống cung cấp máu và oxy dồi dào, cấu trúc liên kết tế bào, cùng cơ chế điều hòa nhịp tim tự động giúp tim có thể hoạt động liên tục suốt đời mà hầu như không “mệt mỏi” hay suy yếu như các cơ khác.