Thị Diệu Thảo Bùi
1. Vai trò của Liên Hợp Quốc từ khi thành lập đến nay
Liên Hợp Quốc (LHQ) được thành lập ngày 24/10/1945, sau Chiến tranh thế giới thứ hai, với mục tiêu gìn giữ hòa bình, an ninh quốc tế và thúc đẩy hợp tác toàn cầu. Từ đó đến nay, LHQ đã có những vai trò vô cùng quan trọng:
- Giữ gìn hòa bình thế giới: Thông qua lực lượng gìn giữ hòa bình, trung gian hòa giải xung đột ở nhiều điểm nóng như Trung Đông, châu Phi, châu Á…
- Ngăn chặn phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt: Giám sát, đàm phán và thúc đẩy giải trừ quân bị.
- Hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội: Các tổ chức như UNICEF, UNDP, WHO… đã hỗ trợ nhiều quốc gia trong y tế, giáo dục, xóa đói giảm nghèo.
- Bảo vệ quyền con người: LHQ giám sát tình hình nhân quyền toàn cầu, đưa ra các công ước, khuyến nghị bảo vệ người dân.
- Giải quyết các vấn đề toàn cầu: Biến đổi khí hậu, đại dịch, di cư, bình đẳng giới… đều là trọng tâm trong nghị sự LHQ.
Nhờ những đóng góp này, LHQ được xem là tổ chức quốc tế có ảnh hưởng toàn diện và sâu rộng nhất trên thế giới.
2. Những thách thức Liên Hợp Quốc hiện nay đang đối mặt
Dù đóng vai trò quan trọng, LHQ vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng:
- Xung đột vũ trang gia tăng: Nhiều cuộc chiến tranh mới (như ở Ukraine, Sudan, Gaza...) bùng phát khiến LHQ gặp khó trong can thiệp và trung gian hòa giải.
- Cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc: Sự chia rẽ trong Hội đồng Bảo an (vì quyền phủ quyết) khiến nhiều nghị quyết bị tê liệt.
- Biến đổi khí hậu và thiên tai toàn cầu: Gây hậu quả nặng nề nhưng các nước vẫn bất đồng về trách nhiệm và hành động.
- Thiếu nguồn lực và tài chính: Nhiều hoạt động bị cắt giảm ngân sách, ảnh hưởng đến hiệu quả thực thi.
- Niềm tin suy giảm: Một số quốc gia và người dân nghi ngờ vai trò thực tế của LHQ trong giải quyết vấn đề.
3. Đóng góp của Việt Nam đối với Liên Hợp Quốc
Việt Nam luôn tích cực, chủ động và có trách nhiệm trong các hoạt động của LHQ:
- Tham gia giữ gìn hòa bình: Việt Nam đã cử quân nhân và bác sĩ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ tại Nam Sudan, Cộng hòa Trung Phi…
- Là thành viên Hội đồng Bảo an: Việt Nam từng là ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ 2 nhiệm kỳ (2008–2009 và 2020–2021), với nhiều sáng kiến thúc đẩy hòa bình và hợp tác.
- Thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs): Việt Nam nỗ lực giảm nghèo, phát triển giáo dục, bảo vệ môi trường – phù hợp với chương trình nghị sự toàn cầu.
- Ủng hộ chủ nghĩa đa phương: Việt Nam khẳng định vai trò của LHQ và luật pháp quốc tế trong bảo vệ hòa bình, hợp tác và phát triển.