câu 1. Đề tài của văn bản là "Múa rối nước - Di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của Việt Nam".
câu 2. Văn bản trên cung cấp thông tin về nguồn gốc, đặc điểm, giá trị của nghệ thuật múa rối nước Việt Nam.
Phân tích:
* Nguồn gốc: Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian độc đáo, sáng tạo mang đậm nét truyền thống của nền văn minh nông nghiệp lúa nước, ra đời cùng lúc với nền văn hóa đại việt. Nó gắn liền với những điều kiện tự nhiên, sinh hoạt của người nông dân trồng lúa nước ở đồng bằng Bắc Bộ.
* Đặc điểm:
* Sân khấu: Sân khấu múa rối nước là mặt nước ao hồ, vừa là sân khấu, vừa là môi trường, khung cảnh, vừa là một nhân vật hỗ trợ cho con rối hoạt động.
* Buồng trò: Buồng trò rối nước được dựng lên giữa ao, hồ với kiến trúc tượng trưng cho mái đình của vùng nông thôn Việt Nam.
* Nghệ nhân: Người nghệ nhân rối nước đứng trong buồng trò để điều khiển con rối. Họ sử dụng các phương pháp như giật dây, sào, vọt,... để con rối cử động.
* Con rối: Con rối được làm bằng gỗ sung, có hình dáng tươi tắn, ngộ nghĩnh, có tính hài hước và tính tượng trưng cao. Phần thân rối nổi lên mặt nước, phần đế chìm dưới mặt nước giữ cho rối nổi bên trên và là nơi lắp máy điều khiển.
* Giá trị: Múa rối nước không chỉ là một loại hình nghệ thuật truyền thống mà còn là một nét văn hóa truyền thống riêng biệt của dân tộc Việt Nam. Nó được biểu diễn vào các dịp lễ, hội làng, ngày vui, ngày Tết,... và mang tính tổng hợp, đa diện của nhiều thành phần.
Kết luận:
Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian độc đáo, mang đậm nét truyền thống của nền văn minh nông nghiệp lúa nước. Nó có nguồn gốc lâu đời, đặc điểm độc đáo và giá trị to lớn đối với văn hóa Việt Nam.
câu 3. Câu hỏi:
* Xác định phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
* Chỉ ra phép tu từ liệt kê: "trò ca ngợi thú vui nghề nghiệp làm ruộng và đánh cá, trò vui giải trí phản ánh sinh động lễ hội nông nghiệp, tích trò ca ngợi truyền thống chống xâm lược của dân tộc, tích trò các trích đoạn chèo tuồng, các nghi thức tín ngưỡng,"
* Phân tích hiệu quả nghệ thuật:
* Nhấn mạnh nội dung: Phép liệt kê giúp nhấn mạnh sự đa dạng, phong phú của các tích trò trong truyền thống rối nước Việt Nam. Từ những trò ca ngợi lao động, lễ hội đến những tích trò phản ánh lịch sử, văn hóa, tất cả đều được liệt kê đầy đủ, tạo ấn tượng sâu sắc về sự giàu có, phong phú của nghệ thuật rối nước.
* Tăng sức gợi hình, gợi cảm: Liệt kê những tích trò cụ thể, sinh động, giúp người đọc dễ dàng hình dung được sự hấp dẫn, độc đáo của nghệ thuật rối nước. Những danh từ chỉ tên gọi của các tích trò như "trò ca ngợi thú vui nghề nghiệp", "trích đoạn chèo tuồng" tạo nên một bức tranh sinh động, thu hút sự chú ý của người đọc.
* Chứng minh cho nhận định: Việc liệt kê những tích trò tiêu biểu không chỉ chứng minh cho sự đa dạng, phong phú mà còn khẳng định giá trị to lớn của nghệ thuật rối nước Việt Nam. Nó thể hiện sự am hiểu sâu rộng về nghệ thuật rối nước và khả năng phân tích, đánh giá của tác giả.
câu 4. Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian độc đáo, sáng tạo mang đậm nét truyền thống của nền văn minh nông nghiệp lúa nước Việt Nam. Nó ra đời cùng lúc với nền văn hóa đại việt, gắn liền với những điều kiện tự nhiên, sinh hoạt của người nông dân trồng lúa nước ở đồng bằng Bắc Bộ. Với trí tưởng tượng phong phú và óc sáng tạo thông minh của cha ông ta đã góp phần hình thành nên loại hình nghệ thuật múa rối nước. Từ những nét đặc sắc của loại hình nghệ thuật mang yếu tố dân gian, múa rối nước đã nhanh chóng trở thành nghệ thuật truyền thống và được coi là di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của dân tộc Việt Nam. Đây cũng là một nét văn hóa truyền thống riêng biệt của dân tộc Việt Nam so với nền nghệ thuật múa rối của các quốc gia trên thế giới. Múa rối nước thường được diễn vào dịp lễ, hội làng, ngày vui, ngày Tết,... Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật sân khấu nên nghệ thuật múa rối nước cũng mang tính tổng hợp, đa diện của nhiều thành phần. Cái độc đáo của loại hình nghệ thuật này được thể hiện ngay từ trong tên gọi "múa rối nước" là lấy nước làm sân khấu biểu diễn. Mặt nước ao hồ vừa là sân khấu, là môi trường, khung cảnh, vừa là một nhân vật hỗ trợ cho con rối hoạt động dưới sự điều khiển tài ba của các nghệ nhân. Bên trên mặt nước là sân khấu, phía dưới mặt nước là hệ thống điều khiển với các kiểu maý, sao, dây chằng chịt được nối với buồng trò. Buồng trò rối nước chính là nhà rối hay thủy đình, thường được dựng lên giữa ao, hồ với kiến trúc tượng trưng cho mái đình của vùng nông thôn Việt Nam. Người nghệ nhân rối nước đứng trong buồng trò để điều khiển con rối. Họ thao tác từng cây sào, thừng, vọt… hoặc giật con rối bằng hệ thống dây bố trí ở bên ngoài hoặc dưới nước để con rối chuyển động. Sự thành công của quân rối nước chủ yếu phụ thuộc vào sự cử động của thân hình, hành động làm trò đóng kịch của nó. Sân khấu rối nước là khoảng trống trước mặt buồng trò thường được trang bị cờ, quạt, voi, lọng, cổng, hàng mã,... Những con rối thường được làm bằng gỗ sung, loại gỗ nhẹ nổi trên mặt nước, được nghệ nhân đục cốt, đẽo với những đường nét cách điệu riêng sau đó gọt giũa, đánh bóng và trang trí với nhiều màu sơn khác nhau để làm tôn thêm đường nét tính cách cho từng nhân vật. Hình thù của con rối thường tươi tắn, ngộ nghĩnh, có tính hài hước và tính tượng trưng cao. Phần thân rối là phần nổi lên mặt nước thể hiện nhân vật, còn phần đế là phần chìm dưới mặt nước giữ cho rối nổi bên trên và là nơi lắp máy điều khiển cho quân rối cử động. Hiện trong kho tàng trò rối nước của nước ta có khoảng 30 tiết mục cổ truyền và hàng trăm tiết mục múa rối nước hiện đại kể về những sự tích dân gian và cuộc sống sinh hoạt thường ngày của người dân Việt. Một số tích trò trong truyền thống rối nước của nước ta như: Trò ca ngợi thú vui nghề nghiệp làm ruộng và đánh cá, trò vui giải trí phản ánh sinh động lễ hội nông nghiệp, tích trò ca ngợi truyền thống chống xâm lược của dân tộc, tích trò các trích đoạn chèo tuồng, các nghi thức tín ngưỡng,... Với hàng loạt các tích trò điển hình trên đã thấy được phần nào đặc trưng và ưu thế của nghệ thuật múa rối nước trong việc phản ánh cuộc sống vật chất và đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân ta. Trong những năm qua, nghệ thuật rối nước của Việt Nam đã và đang được bảo vệ và phát triển tương xứng với tầm vóc của nó trong di sản văn hóa dân tộc. Nhiều đoàn nghệ thuật múa rối nước của Việt Nam đã tham dự một số liên hoan múa rối quốc tế, giành được nhiều giải thưởng cao và đã gây được sự chú ý của khán giả nhiều nước trên thế giới. Múa rối nước đã trở thành niềm tự hào của quốc gia, là niềm kiêu hãnh của Việt Nam trên trường quốc tế.
câu 5. Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian độc đáo, mang đậm nét truyền thống của nền văn minh nông nghiệp lúa nước Việt Nam. Nó không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là một phương tiện truyền tải những giá trị văn hóa sâu sắc của dân tộc.
Nghệ thuật múa rối nước đã tồn tại và phát triển qua hàng nghìn năm lịch sử, gắn bó mật thiết với đời sống cộng đồng. Từ những điều kiện tự nhiên, sinh hoạt của người nông dân trồng lúa nước ở đồng bằng Bắc Bộ, múa rối nước đã ra đời và trở thành một nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Với trí tưởng tượng phong phú và óc sáng tạo thông minh của cha ông ta, múa rối nước đã nhanh chóng trở thành một nghệ thuật truyền thống và được coi là di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của dân tộc Việt Nam. Đây cũng là một nét văn hóa truyền thống riêng biệt của dân tộc Việt Nam so với nền nghệ thuật múa rối của các quốc gia trên thế giới.
Múa rối nước thường được diễn vào dịp lễ, hội làng, ngày vui, ngày Tết,... Nó là một loại hình nghệ thuật sân khấu nên nghệ thuật múa rối nước cũng mang tính tổng hợp, đa diện của nhiều thành phần. Cái độc đáo của loại hình nghệ thuật này được thể hiện ngay từ trong tên gọi "múa rối nước" - lấy nước làm sân khấu biểu diễn. Mặt nước ao hồ vừa là sân khấu, là môi trường, khung cảnh, vừa là một nhân vật hỗ trợ cho con rối hoạt động dưới sự điều khiển tài ba của các nghệ nhân. Bên trên mặt nước là sân khấu, phía dưới mặt nước là hệ thống điều khiển với các kiểu maý, sao, dây chằng chịt được nối với buồng trò. Buồng trò rối nước chính là nhà rối hay thủy đình, thường được dựng lên giữa ao, hồ với kiến trúc tượng trưng cho mái đình của vùng nông thôn Việt Nam. Người nghệ nhân rối nước đứng trong buồng trò để điều khiển con rối. Họ thao tác từng cây sào, thừng, vọt… hoặc giật con rối bằng hệ thống dây bố trí ở bên ngoài hoặc dưới nước để con rối chuyển động. Sự thành công của quân rối nước chủ yếu phụ thuộc vào sự cử động của thân hình, hành động làm trò đóng kịch của nó. Sân khấu rối nước là khoảng trống trước mặt buồng trò thường được trang bị cờ, quạt, voi, lọng, cổng, hàng mã,... Những con rối thường được làm bằng gỗ sung, loại gỗ nhẹ nổi trên mặt nước, được nghệ nhân đục cốt, đẽo với những đường nét cách điệu riêng sau đó gọt giũa, đánh bóng và trang trí với nhiều màu sơn khác nhau để làm tôn thêm đường nét tính cách cho từng nhân vật. Hình thù của con rối thường tươi tắn, ngộ nghĩnh, có tính hài hước và tính tượng trưng cao. Phần thân rối là phần nổi lên mặt nước thể hiện nhân vật, còn phần đế là phần chìm dưới mặt nước giữ cho rối nổi bên trên và là nơi lắp máy điều khiển cho quân rối cử động. Hiện trong kho tàng trò rối nước của nước ta có khoảng 30 tiết mục cổ truyền và hàng trăm tiết mục múa rối nước hiện đại kể về những sự tích dân gian và cuộc sống sinh hoạt thường ngày của người dân Việt. Một số tích trò trong truyền thống rối nước của nước ta như: trò ca ngợi thú vui nghề nghiệp làm ruộng và đánh cá, trò vui giải trí phản ánh sinh động lễ hội nông nghiệp, tích trò ca ngợi truyền thống chống xâm lược của dân tộc, tích trò các trích đoạn chèo tuồng, các nghi thức tín ngưỡng,…
Với hàng loạt các tích trò điển hình trên đã thấy được phần nào đặc trưng và ưu thế của nghệ thuật múa rối nước trong việc phản ánh cuộc sống vật chất và đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân ta. Trong những năm qua, nghệ thuật rối nước của Việt Nam đã và đang được bảo vệ và phát triển tương xứng với tầm vóc của nó trong di sản văn hóa dân tộc. Nhiều đoàn nghệ thuật múa rối nước của Việt Nam đã tham dự một số liên hoan múa rối quốc tế, giành được nhiều giải thưởng cao và đã gây được sự chú ý của khán giả nhiều nước trên thế giới. Múa rối nước đã trở thành niềm tự hào của quốc gia, là niềm kiêu hãnh của Việt Nam trên trường quốc tế.