08/06/2025
08/06/2025
09/06/2025
Trung Nguyen I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Câu 1 (0,5 điểm):
Xác định nhân vật chính của câu chuyện trong đoạn trích.
Trả lời:
Nhân vật chính của đoạn trích là bà cô của nhân vật “tôi”.
Câu 2 (0,5 điểm):
Chỉ ra một chi tiết thể hiện nếp nhà trong đoạn trích.
Trả lời:
Một chi tiết thể hiện nếp nhà là: “Trong nhà này, ba đời nay, không một ai biết tới câu mày, câu tao.”
Câu 3 (1,0 điểm):
Phép lặp cấu trúc được sử dụng trong những câu sau có tác dụng gì?
“Chưa bao giờ tôi thấy người Hà Nội ăn mặc sang trọng như bây giờ. Chưa bao giờ tôi thấy phố xá chói lòa những tủ kính, những bảng hiệu và ánh sáng như bây giờ.”
Trả lời:
Phép lặp cấu trúc “Chưa bao giờ tôi thấy... như bây giờ” nhấn mạnh sự ngạc nhiên, ấn tượng mạnh mẽ của nhân vật tôi trước sự đổi thay nhanh chóng, hiện đại hóa của Hà Nội. Đồng thời, nó làm nổi bật sự đối lập giữa vẻ ngoài hiện đại và giá trị truyền thống được giữ gìn trong gia đình bà cô.
Câu 4 (1,0 điểm):
Nhận xét thái độ của nhân vật tôi đối với nhân vật bà cô trong đoạn trích.
Trả lời:
Nhân vật “tôi” thể hiện thái độ ngưỡng mộ, trân trọng và khâm phục đối với bà cô. Dù sống trong thời hiện đại, bà vẫn giữ gìn nếp nhà truyền thống, cư xử tinh tế, công bằng và bao dung. Những lời đối thoại, nhận xét của “tôi” đều thể hiện sự thán phục trước tư tưởng và lối sống của bà.
Câu 5 (1,0 điểm):
Từ quan niệm của nhân vật bà cô: Hạnh phúc không bao giờ là món quà tặng bất ngờ, không thể đi tìm mà cũng không nên cầu xin, anh/chị sẽ làm gì để có cuộc sống hạnh phúc cho chính mình (trình bày trong khoảng 5–7 dòng)?
Trả lời gợi ý:
Để có cuộc sống hạnh phúc, tôi sẽ học cách trân trọng những giá trị giản dị quanh mình: tình thân, sự tử tế, và những nỗ lực mỗi ngày. Hạnh phúc không đến từ điều lớn lao, mà là kết quả của quá trình vun đắp bền bỉ. Tôi sẽ sống có trách nhiệm, biết yêu thương và bao dung với người thân, biết lắng nghe và thấu hiểu để xây dựng một mái ấm thật sự. Hạnh phúc là do mình tạo ra, từ những điều nhỏ nhất.
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích một nét tính cách của nhân vật bà cô.
Gợi ý đoạn văn mẫu:
Trong đoạn trích Nếp nhà của Nguyễn Khải, một nét tính cách nổi bật của nhân vật bà cô là sự bao dung và tinh tế trong cách cư xử. Bà không chỉ là người giữ gìn nề nếp gia phong mà còn là người thấu hiểu tâm lý con người, đặc biệt là con dâu và con rể – những người vốn dễ xảy ra mâu thuẫn với mẹ chồng trong xã hội truyền thống. Khi người khác bất ngờ vì bà “chịu được” tính cách con dâu, bà nhẹ nhàng đáp lại: “Mỗi bên chịu một nửa”. Cách nói ấy vừa công bằng, vừa thể hiện sự cảm thông, sẵn sàng đặt mình vào vị trí người khác để gìn giữ hòa khí trong gia đình. Chính nhờ sự bao dung đó, bà được các con quý trọng, yêu thương thật lòng. Bà cô không chỉ sống nguyên tắc mà còn sống nhân hậu, đầy trí tuệ cảm xúc. Trong thời đại mà các giá trị gia đình dần mai một, nét tính cách ấy càng trở nên đáng quý và đáng học hỏi.
Câu 2 (4,0 điểm):
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ):
“Nếp nhà đã thắng được tự do của cá nhân sao?” – Từ góc nhìn người trẻ, trình bày suy nghĩ về vấn đề trên.
Gợi ý bài văn mẫu:
“Nếp nhà đã thắng được tự do của cá nhân sao?” – Câu hỏi ấy, được đặt ra trong truyện ngắn Nếp nhà của Nguyễn Khải, không chỉ là một lời trăn trở mà còn là một lời đánh động sâu sắc đối với người trẻ hôm nay về mối quan hệ giữa giá trị truyền thống và khát vọng cá nhân. Trong một xã hội hiện đại đề cao cái “tôi”, thì “cái ta” – tức là nếp nhà, nề nếp gia đình – liệu có còn giữ được vai trò chi phối?
Từ góc nhìn của người trẻ, tôi cho rằng nếp nhà và tự do cá nhân không nên là hai thái cực đối lập, mà cần được đặt trong mối quan hệ bổ sung, dung hòa. Nếp nhà là hệ giá trị truyền thống được xây dựng và duy trì qua nhiều thế hệ, bao gồm cách ứng xử, chuẩn mực đạo đức, sự tôn trọng và yêu thương trong gia đình. Nó chính là nền móng vững chắc để mỗi cá nhân trưởng thành, có định hướng sống đúng đắn. Trong khi đó, tự do cá nhân là nhu cầu tất yếu của con người hiện đại, là khát vọng sống đúng với chính mình, lựa chọn và chịu trách nhiệm với cuộc đời riêng.
Vấn đề nảy sinh khi tự do cá nhân bị hiểu lầm thành sự buông thả, phá bỏ mọi khuôn phép. Nhiều người trẻ nhân danh “sống thật với mình” để gạt bỏ những giá trị gia đình, từ chối sự ràng buộc hay trách nhiệm. Tuy nhiên, như bà cụ trong truyện đã nói: hạnh phúc không phải là món quà bất ngờ, mà là thứ cần được vun trồng, giáo dục qua nhiều đời – chính là từ nếp nhà mà ra. Gia đình bà, dù sống trong xã hội hiện đại, vẫn duy trì sự hòa thuận, vì mỗi cá nhân đều biết dung hòa cái tôi cá nhân trong khuôn khổ giá trị chung. Không ai bị áp đặt, cũng không ai sống ích kỷ.
Là người trẻ, tôi tin rằng mỗi chúng ta cần xây dựng sự tự do cá nhân trên nền tảng giá trị gia đình. Biết mình là ai, mình thuộc về đâu và trách nhiệm của mình trong tập thể chính là dấu hiệu của sự trưởng thành. Khi biết sống có giới hạn, có đạo lý và vẫn được là chính mình, đó là lúc tự do không bị đánh đổi bằng sự cô đơn hay bất hạnh.
Tóm lại, câu hỏi “Nếp nhà đã thắng được tự do cá nhân sao?” không nên được hiểu theo nghĩa thắng–thua, mà là lời nhắn nhủ về sự cần thiết phải dung hòa giữa truyền thống và hiện đại. Giữ gìn nếp nhà không đồng nghĩa với hy sinh tự do, mà là một cách để tự do được định hình, phát triển có định hướng, có chiều sâu và có gốc rễ. Và đó chính là nền tảng cho một cuộc sống hạnh phúc bền lâu.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời