Nha Long Dàn ý nghị luận so sánh hai bài thơ có hình ảnh trăng
Mở bài:
- Giới thiệu khái quát về hai tác phẩm thơ (nêu tên tác giả, tên bài thơ).
- Nêu vấn đề nghị luận: sự tương đồng và khác biệt trong việc sử dụng hình ảnh ánh trăng để bộc lộ tâm trạng của nhân vật trữ tình, đồng thời thể hiện cái tôi của tác giả.
Thân bài:
a. Những nét tương đồng (về thể thơ, hình ảnh, bút pháp):
- Về thể thơ: Cả hai bài đều có nét tương đồng với thể thơ Tứ tuyệt Đường luật (hoặc thể thơ gần với Tứ tuyệt như bài thơ của Bác).
- Hình ảnh trăng là đối tượng bộc lộ cảm xúc:
- Cả hai tác phẩm đều lấy ánh trăng làm trung tâm, là đối tượng để nhân vật trữ tình gửi gắm tâm tư, tình cảm.
- Trăng xuất hiện như một người bạn, một chứng nhân cho tâm trạng của nhân vật.
- Bút pháp chấm phá, tượng trưng:
- Cả hai bài thơ đều sử dụng bút pháp chấm phá, gợi tả hơn là miêu tả chi tiết.
- Hình ảnh trăng không chỉ là tự nhiên mà còn mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc (ví dụ: tượng trưng cho sự vĩnh hằng, vẻ đẹp, hay cảm xúc của nhân vật).
- Ngôn ngữ thơ cô đọng, giàu sức gợi.
b. Những nét khác biệt (về chủ thể, cảm xúc, hình tượng ánh trăng):
- Chủ thể trữ tình:
- Một người tha hương: Nỗi lòng của người con xa xứ, xa quê hương, đất nước.
- Một người chiến sĩ chiến đấu tại quê nhà: Nỗi lòng của người chiến sĩ cách mạng, tuy trong hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn kiên cường, lạc quan.
- Cảm xúc chủ đạo:
- Buồn bã, cô đơn, nhớ quê: Nỗi buồn sâu lắng của người xa nhà, lẻ loi giữa đất khách quê người (ví dụ: sự trống trải, lạnh lẽo khi đối diện với trăng).
- Lạc quan, vui vẻ, tràn đầy thi hứng: Tâm trạng tích cực, yêu đời của người chiến sĩ dù trong hoàn cảnh gian khổ (ví dụ: trăng là bạn, là nguồn cảm hứng sáng tạo).
- Hình tượng ánh trăng:
- Trăng là hình tượng của quê hương, gợi nỗi nhớ, trăng lạnh lẽo:
- Ánh trăng trong bài thơ này thường gắn liền với ký ức về quê nhà, gợi lên nỗi nhớ da diết.
- Trăng có thể mang vẻ "lạnh lẽo", "trống vắng", phản ánh sự cô đơn, lạc lõng của nhân vật.
- Trăng được tả thực, trở nên nên thơ, ấm áp, là người bạn:
- Trăng được miêu tả chân thực, gần gũi, không quá huyền ảo.
- Trăng trở thành một người bạn đồng hành, chia sẻ những khoảnh khắc đời thường, chiến đấu, mang lại cảm giác ấm áp, thi vị, xoa dịu tâm hồn người chiến sĩ.
Kết bài:
- Khẳng định lại giá trị nghệ thuật của hai bài thơ trong việc sử dụng hình ảnh trăng để thể hiện tâm trạng và tư tưởng.
- Nêu bài học, ý nghĩa của hai tác phẩm đối với độc giả (ví dụ: giá trị của tình yêu quê hương, ý chí kiên cường, thái độ sống...).