đề văn bình phước lần 2

Nich Bị Mất

Câu 2. Liệt kê một số chi tiết miêu tả hình ảnh chiếc tàu được xếp hạng tại trường bắn Hà Văn Nô trong đoạn trích.

Trả lời: Một số chi tiết miêu tả:

• “Chiếc tàu gỉ sét đỏ au”
• “Con tàu khổng lồ không nhúc nhích”
• “Thân tàu còn nguyên vẹn”
• “Hàm cá mập ngoác ra, lởm chởm răng sắt”
• “Ngã nghiêng, lệch choạc”, “mắt kính rạn nứt”, “bàn tay tróc sơn”

Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ nghệ thuật được sử dụng trong câu văn sau:

“Tiếng súng thưa thốt trên rừng khiến lòng dân miền thượng lạnh lửa đấu.”

Trả lời:

• Biện pháp tu từ: Ẩn dụ – nhân hóa ("tiếng súng thưa thốt", "lạnh lửa đấu").
• Tác dụng: Gợi tả không khí chiến đấu thưa vắng, u ám, tâm trạng hoài nghi, chán nản của người dân miền thượng; qua đó thể hiện sự cấp thiết phải có niềm tin, hành động để vực dậy tinh thần chiến đấu.

Câu 4. Sự tương phản giữa vẻ bề ngoài và sức mạnh bên trong của chiếc tàu trong truyện ngắn thể hiện phẩm chất gì của con người Việt Nam?

Trả lời:

• Sự tương phản cho thấy phẩm chất kiên cường, bền bỉ, dũng cảm và ý chí mạnh mẽ của con người Việt Nam: Dù bề ngoài tàn tạ, thô ráp, nhưng bên trong vẫn ẩn chứa sức mạnh tinh thần phi thường, dám đối đầu và vượt qua mọi thử thách.

Câu 5. Trình bày khái quát nội dung chính của đoạn trích.

Trả lời (5–7 dòng):

Đoạn trích khắc họa hình ảnh chiếc tàu chiến bị bỏ lại sau chiến tranh với vẻ ngoài tàn tạ nhưng vẫn mang trong mình những dấu ấn oai hùng của một thời kháng chiến. Qua hình ảnh này, tác giả thể hiện niềm cảm phục với những con người từng sống, chiến đấu kiên cường vì lý tưởng và độc lập dân tộc, đồng thời gợi suy ngẫm về giá trị ký ức, lịch sử không bao giờ bị quên lãng.

CÂU 1:

Trong câu chuyện giàu chất huyền thoại về chiếc tù và cổ và nạn sâu đen ở bản Hua Tát, trưởng bản Hà Văn Nó hiện lên là một nhân vật đặc biệt – người đại diện cho thế hệ gắn bó sâu sắc với truyền thống, tín ngưỡng và trách nhiệm cộng đồng. Ông không chỉ là người đứng đầu bản làng mà còn là người gìn giữ những bí mật thiêng liêng của dòng họ, của cả cộng đồng người dân vùng cao.

Ngay khi bản làng gặp tai họa – loài sâu đen kỳ quái ăn lá càn quét rừng núi – Hà Văn Nó đã không trốn tránh hay tỏ ra hoang mang. Ngược lại, ông nhanh chóng hành động, sai người giết trâu, giết lợn để cúng bái trời đất, cầu mong quỷ thần phù hộ. Hành động ấy vừa thể hiện lòng tin vào tín ngưỡng dân gian, vừa thể hiện tinh thần trách nhiệm cao đối với vận mệnh của dân bản. Tuy nhiên, nghi lễ ấy không đem lại kết quả như mong muốn, và khi thầy mo nói nguyên nhân là do xương ông tổ hóa thành sâu bọ, Hà Văn Nó lại rơi vào tình thế đầy giằng xé.

Ông hiểu rõ hậu quả nghiêm trọng nếu bí mật về nơi giấu xương cốt bị lộ: “Nếu thù ghét nhau, kẻ địch chỉ cần tìm được xương ấy mang tán trộn vào thuốc súng bắn đi là cả dòng họ tuyệt diệt.” Thế nhưng, ông vẫn quyết định đánh đổi nguy cơ đó để cứu bản làng. Quyết định mang xương tổ ra rửa dưới ánh mặt trời không chỉ là một hành động mạo hiểm mà còn là biểu hiện của sự hy sinh thầm lặng, đặt lợi ích cộng đồng lên trên nỗi lo riêng của dòng họ mình.

Hà Văn Nó hiện lên là một trưởng bản điển hình của văn hóa cộng đồng người dân miền núi – sống gắn bó với bản mường, trọng truyền thống, hiểu phong tục và giàu lòng trắc ẩn. Hành động của ông có thể thầm lặng, chậm rãi, song lại hàm chứa chiều sâu văn hóa và đạo lý. Đặc biệt, khi ông truyền lại bí mật thiêng liêng cho con trai mình là Hà Văn Mao, ông không chỉ trao lại truyền thống, mà còn gửi gắm niềm tin vào thế hệ sau – những người sẽ tiếp tục bảo vệ và làm sống dậy những giá trị tinh thần của dân tộc.

Nhân vật Hà Văn Nó là minh chứng sống động cho thông điệp: truyền thống cần được gìn giữ bằng sự tỉnh táo và lòng dũng cảm, và đôi khi, chỉ những người thấu hiểu nỗi đau của dân làng mới đủ dũng khí vượt qua cả những lời nguyền để cứu lấy bản mường thân yêu.

CÂU 2:

“Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta, mà hãy hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay.” – Câu nói đầy cảm hứng của Tổng thống John F. Kennedy không chỉ dừng lại ở một khẩu hiệu chính trị, mà đã trở thành biểu tượng của lối sống cống hiến – một lối sống cao đẹp, đầy nhân văn, đề cao trách nhiệm cá nhân với cộng đồng, với đất nước. Trong bối cảnh xã hội hiện đại đang thay đổi nhanh chóng, việc sống và hành động vì người khác, vì tập thể càng trở nên có ý nghĩa hơn bao giờ hết.

Lối sống cống hiến là gì? Đó là cách sống mà mỗi con người biết sống vì người khác, vì cộng đồng, vì mục tiêu lớn hơn bản thân, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, thời gian, sức lực, thậm chí là tính mạng vì những điều tốt đẹp cho xã hội. Cống hiến không phải lúc nào cũng là những việc to tát. Nó có thể bắt đầu từ những việc nhỏ: giúp đỡ người khác trong khó khăn, làm việc với tinh thần trách nhiệm, sẵn sàng dấn thân vì lợi ích chung, góp sức cho những hoạt động cộng đồng, tình nguyện.

Trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc Việt Nam, lối sống cống hiến đã trở thành cốt lõi của tinh thần yêu nước. Đó là những người anh hùng “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Đó là thế hệ thanh niên “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” với bàn tay cầm súng, bàn tay cầm cuốc, hi sinh tuổi xuân nơi chiến trường gian khổ. Tấm gương của bác sĩ Đặng Thùy Trâm – người đã viết những dòng nhật ký lay động triệu trái tim trước khi ngã xuống khi tuổi đời còn rất trẻ – là minh chứng xúc động về một con người đã sống trọn vẹn với lý tưởng cống hiến cho đất nước, cho nhân dân.

Bước vào thời bình, lối sống cống hiến vẫn không hề phai mờ. Chúng ta có thể bắt gặp điều ấy trong những người thầy giáo cắm bản suốt nhiều năm, đem ánh sáng tri thức đến những nơi xa xôi nhất của Tổ quốc. Đó là những chiến sĩ biên phòng lặng thầm gìn giữ từng tấc đất biên cương, là những y bác sĩ lao mình vào tâm dịch COVID-19, không quản nguy hiểm để giành giật sự sống cho người bệnh. Họ là những con người bình thường nhưng sống với lý tưởng phi thường.

Không chỉ ở phạm vi đất nước, lối sống cống hiến còn mang ý nghĩa toàn cầu. Thế giới hôm nay cần nhiều hơn những con người có trái tim rộng mở, dấn thân vì môi trường, vì người nghèo, vì sự bình đẳng và hòa bình. Khi một thanh niên tình nguyện tham gia trồng rừng, dọn rác, hiến máu nhân đạo, trao học bổng cho trẻ em nghèo,… thì đó chính là lúc họ đang sống có ích, sống cống hiến.

Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, không phải ai cũng ý thức rõ vai trò và giá trị của cống hiến. Có không ít người sống vị kỷ, thực dụng, chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân trước mắt. Họ đặt quyền lợi riêng lên trên lợi ích chung, thờ ơ trước nỗi đau của đồng loại, thậm chí làm tổn hại đến xã hội để mưu cầu cho bản thân. Chính những lối sống ấy làm xói mòn đạo đức cộng đồng, khiến xã hội trở nên lạnh lẽo và thiếu gắn kết.

Để xây dựng một xã hội phát triển bền vững và nhân văn, chúng ta – đặc biệt là thế hệ trẻ – cần nuôi dưỡng lối sống cống hiến như một giá trị cốt lõi. Hãy bắt đầu bằng thái độ học tập nghiêm túc, làm việc có trách nhiệm, sống tử tế, biết giúp đỡ người khác và tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng. Lý tưởng sống cao đẹp không nằm ở những lời hoa mỹ, mà nằm ở từng hành động cụ thể mỗi ngày.

Mỗi người không cần trở thành anh hùng, nhưng mỗi người đều có thể trở thành “người cống hiến” bằng chính công việc và cuộc sống thường nhật. Khi bạn giúp một em bé qua đường, khi bạn tình nguyện dạy học miễn phí, khi bạn dành thời gian làm sạch rác nơi công cộng, bạn đang góp phần làm cho xã hội trở nên tốt đẹp hơn.

Cống hiến không khiến ta mất đi điều gì, mà ngược lại, chính là con đường để tìm thấy giá trị đích thực của cuộc sống. Người sống cống hiến là người sống có lý tưởng, có mục tiêu và ý nghĩa. Họ hạnh phúc không phải vì nhận được nhiều, mà vì đã cho đi – một cách âm thầm, lặng lẽ nhưng cao cả.

Tóm lại, lối sống cống hiến chính là biểu hiện cao đẹp nhất của nhân cách con người trong thời đại mới. Nó kết nối cá nhân với cộng đồng, truyền cảm hứng tích cực và vun đắp tương lai. Mỗi chúng ta hãy biết tự hỏi: “Tôi đã làm gì cho đất nước hôm nay?” để từ đó sống không hoài phí một ngày nào của tuổi trẻ, sống xứng đáng là công dân của một dân tộc anh hùng.