Câu 1. NST có chức năng gì? Nói rằng “Số lượng NST phản ánh trình độ tiến hoá của loài” đúng hay sai?

Câu 1.1. Chức năng của nhiễm sắc thể (NST) 1. Bảo quản và truyền tải thông tin di truyền: - Mỗi NST mang một tập hợp gen (mạch ADN) quy định đặc điểm hình thái, sinh lí, sinh hóa của cơ thể. - Khi tế bào phân chia (nguyên phân hoặc giảm phân), NST đảm bảo sao chép và phân phối chính xác bộ gen sang tế bào con. 2. Điều hòa hoạt động gen: - Cấu trúc protein – ADN trên NST (các mức xoắn siêu xoắn, cấu trúc chất nhiễm sắc) giúp điều chỉnh biểu hiện (bật/tắt) gen ở từng thời điểm, từng loại mô. 3. Bảo vệ ADN: - NST đóng vai trò “cuộn gọn” và cô đặc phân tử ADN dài thành cấu trúc có thể vận chuyển, tránh đứt gãy, hư hỏng. - Vùng telomere (đầu mút) của NST chống mất mát thông tin trong mỗi chu kỳ sao chép. 4. Tham gia tái tổ hợp gen (trong giảm phân): - Sự trao đổi đoạn giữa các cromatit chị em hoặc giữa các NST tương đồng làm tăng đa dạng di truyền. Câu 1.2. “Số lượng NST phản ánh trình độ tiến hoá của loài” – Đúng hay sai? – Sai. Số lượng NST không tỷ lệ thuận với độ phức tạp hay “trình độ tiến hoá” của loài vì: • Nhiều loài đơn bào hoặc loài thực vật thấp có số NST rất lớn (ví dụ: một số loài dương xỉ, dương đình lên tới vài trăm, cả nghìn NST). • Nhiều động vật cao cấp (cá, lưỡng cư, bò sát) cũng chỉ có vài chục NST. • Sự tiến hoá chủ yếu thể hiện qua chất lượng (cơ cấu gen, trình tự ADN, cơ chế điều hoà) chứ không ở số lượng NST. Ví dụ minh hoạ: – Con người: 46 NST (23 đôi) – loài có cấu tạo rất phức tạp. – Muỗi Toxorhynchites: 2 NST – nhưng sinh học của chúng vẫn đa dạng, có những vai trò hệ sinh thái quan trọng. => Kết luận: Số NST chỉ là đặc tính di truyền định danh, không dùng làm thước đo “trình độ tiến hoá.”