câu 1. - Dấu hiệu để xác định thể thơ của văn bản là:
+ Văn bản gồm nhiều khổ thơ, mỗi khổ từ 4 - 8 dòng.
+ Cách gieo vần: Vần liền, vần chân.
+ Nhịp thơ linh hoạt, phù hợp với nội dung từng đoạn.
câu 2. Trong đoạn trích từ bài thơ "Những Bông Hoa Trên Tuyến Lửa", tác giả Đỗ Trung Quân đã khắc họa rõ nét hình ảnh của những cô gái thanh niên xung phong trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Những hình ảnh này thể hiện sự gian khổ, thiếu thốn nhưng cũng đầy tinh thần lạc quan, kiên cường của họ.
Hình ảnh đầu tiên: "Ở giữa rừng đâu có gương soi". Câu thơ này gợi lên hình ảnh những cô gái trẻ tuổi, phải sống xa nhà, xa gia đình, đối mặt với môi trường khắc nghiệt của rừng núi. Họ không có điều kiện thuận lợi như ở nhà, không có gương soi, không có những tiện nghi cơ bản. Điều này cho thấy sự khó khăn, thiếu thốn về vật chất mà họ phải trải qua.
Hình ảnh thứ hai: "Em là người thanh niên xung phong / Làm sao em thấy được vết bầm trên má?". Hình ảnh này miêu tả sự vất vả, gian nan của những cô gái thanh niên xung phong. Họ phải gánh vác trọng trách nặng nề, phải đối mặt với nguy hiểm, thậm chí là hy sinh tính mạng. Tuy nhiên, họ vẫn giữ vững tinh thần lạc quan, kiên cường, không hề nao núng trước khó khăn.
Hình ảnh thứ ba: "Không có súng, chỉ có đôi vai cáng thương, tải đạn / Chuyến tải thương về mấy lần trượt ngã giữa tầm đạn thù". Đây là hình ảnh cụ thể hóa sự gian khổ, thiếu thốn của những cô gái thanh niên xung phong. Họ không có vũ khí, chỉ có đôi vai gầy yếu để cáng thương, tải đạn. Trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, việc di chuyển trên địa hình hiểm trở, bị bắn phá dữ dội khiến họ gặp nhiều khó khăn, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng.
Hình ảnh cuối cùng: "Tấm lòng dũng cảm vì mùa mưa nào đã chịu dứt ở đây". Hình ảnh này khẳng định tinh thần bất khuất, kiên cường của những cô gái thanh niên xung phong. Dù phải đối mặt với bao nhiêu khó khăn, nguy hiểm, họ vẫn không lùi bước, vẫn quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ. Tấm lòng dũng cảm của họ đã được thử thách và chứng minh qua từng trận chiến, từng ngày tháng chiến đấu.
Qua những hình ảnh trên, ta thấy được sự gian khổ, thiếu thốn của những cô gái thanh niên xung phong trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nhưng đồng thời, ta cũng thấy được tinh thần lạc quan, kiên cường, ý chí bất khuất của họ. Họ là những bông hoa đẹp nhất, tỏa sáng giữa chiến trường khốc liệt, góp phần tạo nên thắng lợi của dân tộc.
câu 3. Trong văn bản "Những bông hoa trên tuyến lửa", tác giả Đỗ Trung Quân sử dụng linh hoạt hai phương thức biểu đạt chính là tự sự và biểu cảm nhằm tạo ra hiệu quả nghệ thuật cao nhất. Phương thức tự sự giúp tái hiện lại câu chuyện về những người thanh niên xung phong, qua đó thể hiện rõ nét tinh thần lạc quan, dũng cảm, bất khuất của họ. Đồng thời, việc kể lại câu chuyện cũng góp phần khơi gợi lòng biết ơn, kính trọng đối với thế hệ cha anh đi trước. Phương thức biểu cảm được sử dụng để bộc lộ trực tiếp tình cảm, suy nghĩ của tác giả về những người con gái Việt Nam, về ý nghĩa thiêng liêng của độc lập, tự do. Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa hai phương thức này đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho văn bản, khiến người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật mà còn đồng cảm sâu sắc với những mất mát, hy sinh to lớn của dân tộc.
câu 4: Trong đoạn trích "Những bông hoa trên tuyến lửa", tác giả Đỗ Trung Quân sử dụng nhiều biện pháp tu từ nhằm tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao. Một trong số đó là phép ẩn dụ "bông hoa nở giữa chiến trường".
- Phân tích: Hình ảnh "bông hoa nở giữa chiến trường" là một ẩn dụ độc đáo, thể hiện sự hy sinh thầm lặng nhưng đầy kiêu hãnh của những người con gái Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Chiến trường là nơi khốc liệt, nguy hiểm, nhưng chính nơi đó, những bông hoa - những người phụ nữ thanh niên xung phong - vẫn kiên cường, bất khuất, tỏa sáng bằng vẻ đẹp tâm hồn và tinh thần lạc quan, yêu đời.
- Hiệu quả nghệ thuật: Phép ẩn dụ này mang lại nhiều hiệu quả nghệ thuật:
* Gợi hình: Tạo nên hình ảnh cụ thể, dễ hình dung về những người con gái Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh. Họ giống như những bông hoa, tuy nhỏ bé nhưng lại rực rỡ, kiêu sa, tỏa sáng giữa khung cảnh chiến trường khắc nghiệt.
* Gợi cảm: Thể hiện sự ngưỡng mộ, trân trọng đối với những người phụ nữ thanh niên xung phong. Đồng thời, nó cũng khơi gợi lòng biết ơn sâu sắc đối với những hy sinh to lớn của họ cho nền độc lập, tự do của đất nước.
* Tăng sức biểu đạt: Làm nổi bật chủ đề của đoạn trích, ca ngợi phẩm chất cao quý của những người con gái Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến.
Kết luận: Phép ẩn dụ "bông hoa nở giữa chiến trường" là một ví dụ điển hình cho việc sử dụng ngôn ngữ một cách tinh tế, khéo léo, góp phần tạo nên giá trị nghệ thuật đặc sắc cho tác phẩm. Nó giúp người đọc hiểu rõ hơn về ý nghĩa của đoạn trích, đồng thời khơi gợi những suy ngẫm về lịch sử hào hùng của dân tộc.
câu 5. Trong đoạn trích từ bài thơ "Những Bông Hoa Trên Tuyến Lửa", tác giả Đỗ Trung Quân thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn trọng sâu sắc đối với tinh thần hy sinh và lòng dũng cảm của cô gái thanh niên xung phong. Nhân vật trữ tình miêu tả vẻ đẹp kiên cường và quyết tâm của cô gái, đồng thời nhấn mạnh rằng họ không chỉ là những người phụ nữ bình thường mà còn là những anh hùng thầm lặng, đóng góp quan trọng vào cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
Từ đó, chúng ta nhận thức rõ ràng hơn về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay đối với đất nước. Trách nhiệm của tuổi trẻ không chỉ đơn thuần là việc học tập, rèn luyện kỹ năng cá nhân mà còn bao gồm việc xây dựng và phát triển đất nước. Chúng ta cần phải ý thức được vai trò của mình trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa, lịch sử và truyền thống của dân tộc.
Tuổi trẻ cần phải tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, đóng góp sức lực và trí tuệ của mình để giải quyết những vấn đề cấp bách của đất nước như bảo vệ môi trường, phòng chống tệ nạn xã hội, hỗ trợ cộng đồng nghèo khó... Đồng thời, chúng ta cũng cần phải trau dồi kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn để trở thành những người lao động giỏi, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và khoa học công nghệ của đất nước.
Hơn nữa, tuổi trẻ cần phải có tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc và sẵn sàng đứng lên bảo vệ Tổ quốc khi cần thiết. Chúng ta cần phải biết trân trọng những gì cha ông đã để lại, đồng thời nỗ lực phấn đấu để đưa đất nước vươn lên sánh ngang với các cường quốc năm châu.
Tóm lại, trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay đối với đất nước là vô cùng to lớn và thiêng liêng. Chúng ta cần phải có ý thức rõ ràng về vai trò của mình, tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, trau dồi kiến thức và phẩm chất đạo đức để góp phần xây dựng và phát triển đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.