Phân tích hình ảnh đất nước nhân dân trong đoạn trích “Đất Nước” (Nguyễn Khoa Điềm).

Nguyễn Khoa Điềm là nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông đã để lại cho nền thi ca Việt Nam rất nhiều tác phẩm nổi tiếng. Trong đó, tiêu biểu nhất phải kể đến Mặt đường khát vọng. Chương V của tác phẩm mang tên "Đất Nước" đã thể hiện rõ nét tư tưởng "Đất Nước của Nhân Dân" thông qua hình tượng Đất Nước.

Trước hết, Đất Nước được cảm nhận từ nhiều phương diện khác nhau, gắn bó mật thiết với cuộc sống của mỗi con người. Tác giả đã đưa ra những hình ảnh bình dị, gần gũi để trả lời cho câu hỏi về quê hương đất nước:

Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

Đất Nước có trong những cái "ngày xửa ngày xưa..." mẹ thường hay kể

Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc

Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó...

Đất Nước được cảm nhận từ chiều dài của thời gian, chiều sâu của không gian văn hóa và chiều cao của truyền thống đạo lý. Từ thuở "ngày xửa ngày xưa" mẹ thường hay kể, Đất Nước đã có rồi. Đó là một Đất Nước hiền hòa, trữ tình với những câu chuyện cổ tích, thần thoại. Là một Đất Nước giàu truyền thống văn hóa với những phong tục tập quán tốt đẹp. Là một Đất Nước kiên cường, bất khuất chống lại kẻ thù xâm lược.

Không chỉ vậy, Đất Nước còn gắn bó với cuộc sống của mỗi con người. Từ những việc nhỏ nhặt nhất như "bới tóc sau đầu", "ăn trầu", "trồng tre",... đều thể hiện tình yêu và niềm tự hào của tác giả dành cho quê hương đất nước. Đặc biệt, hình ảnh "gừng cay muối mặn" là một hình ảnh ẩn dụ độc đáo, gợi lên tình nghĩa thủy chung son sắt của con người Việt Nam.

Trong suốt bốn nghìn năm lịch sử, nhân dân ta đã cùng nhau lao động cần cù, chịu thương chịu khó để xây dựng và bảo vệ Đất Nước. Họ là những người nông dân chất phác, thật thà, cần mẫn trên cánh đồng:

Đất Nước có từ ngày đó...
Ngày ấy anh và em đều còn nhỏ,
Bài Quốc ca chưa viết hết
Dòng sông bên đục bên trong
Nỗi khổ trăm năm dâng sóng cồn
Cả em cả anh đều còn nhỏ nhóc
Cùng bao đứa khác hôm nay khôn lớn
Đất Nước có từ ngày đó...

Những người lính trẻ đã kế thừa truyền thống yêu nước của cha ông. Họ quyết tâm chiến đấu, hi sinh để bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc:

Ôi những dòng sông bắt nước từ đâu
Mà khi về Đất Nước mình thì bắt l úa trổ bông
Thơm ngào ngạt khắp mười phương
Cỏ ở đây cứ xanh hoài cỏ ở đây
Chiến đấu không ngừng suốt ngàn năm
Những đêm dài hành quân nung nấu
Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu

Ở ngoài kia đại dương đang chờ
Ta ra khơi
Mang hồn đất nước trong hơi thở biển cả
Những dòng sông lớn bắt nước từ đâu
Để khi về Đất Nước mình thì bắt sunflower
Thơm mãi nhé cho đời đời hoa nở
Cho đất nước càng ngày càng tươi

Như vậy, Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng ngôn ngữ thơ để khẳng định vai trò to lớn của Nhân Dân trong việc xây dựng và bảo vệ Đất Nước.

Qua đoạn trích "Đất Nước", Nguyễn Khoa Điềm đã khẳng định vai trò to lớn của Nhân Dân trong việc xây dựng và bảo vệ Đất Nước. Bằng ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, nhạc điệu, tác giả đã thể hiện tình yêu tha thiết và niềm tự hào mãnh liệt về quê hương đất nước.