i:
câu 1. Thể thơ tự do
câu 2. Trong đoạn thơ "Thư Gửi Mẹ", tác giả Nguyễn Quang Thiều đã khắc họa hình ảnh người mẹ Việt Nam anh hùng, kiên cường, bất khuất nhưng cũng rất dịu dàng, ấm áp. Người mẹ được miêu tả qua những chi tiết cụ thể như:
- Hình ảnh người mẹ già: "Mẹ con về với mẹ đây" - Hình ảnh này gợi lên sự đoàn tụ, sum họp sau bao năm xa cách. Người mẹ già đã phải chịu đựng bao gian khổ, hy sinh để nuôi dưỡng con cái trưởng thành.
- Nước mắt đầy trên những vết nhăn: Chi tiết này cho thấy nỗi đau, mất mát mà người mẹ đã trải qua trong cuộc chiến tranh. Những giọt nước mắt ấy là minh chứng cho tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con cái.
- Những ngọn gió thổi qua vườn cuối hạ lá xôn xao: Hình ảnh này tượng trưng cho sự tàn phá của chiến tranh, nhưng đồng thời cũng mang ý nghĩa ẩn dụ về sự hồi sinh, hy vọng. Người mẹ dù phải đối mặt với bao khó khăn, thử thách nhưng vẫn luôn giữ vững niềm tin vào tương lai tươi sáng.
- Cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ: Hình ảnh này gợi lên sự cô đơn, trống vắng của người mẹ khi con cái đi xa. Nhưng đồng thời, nó cũng thể hiện lòng mong mỏi, chờ đợi của người mẹ dành cho con.
- Lặng im theo bóng mẹ lưng còng: Hình ảnh này thể hiện sự già yếu, vất vả của người mẹ. Tuy nhiên, nó cũng toát lên vẻ đẹp của sự kiên cường, bất khuất, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn để bảo vệ gia đình.
- Bầy sẻ nâu đã bao mùa sinh nở: Hình ảnh này tượng trưng cho sự sống, sự tái sinh. Nó thể hiện niềm tin vào tương lai tốt đẹp, vào sự hồi sinh của đất nước sau chiến tranh.
- Con đã về, mẹ có thấy con không: Câu hỏi tu từ này thể hiện nỗi lòng tha thiết của người con muốn được gặp lại mẹ. Đồng thời, nó cũng khẳng định tình yêu thương, sự biết ơn sâu sắc của người con dành cho mẹ.
- Chiến tranh đã tắt cuối con đường: Hình ảnh này tượng trưng cho sự kết thúc của chiến tranh, mở ra một trang mới cho đất nước.
- Con mèo thay con thức cùng với mẹ: Hình ảnh này thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của người con dành cho mẹ. Dù không ở bên cạnh mẹ, nhưng người con vẫn luôn nghĩ đến mẹ, lo lắng cho mẹ.
- Cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ lặng im theo bóng mẹ lưng còm: Hình ảnh này tiếp tục nhấn mạnh sự già yếu, vất vả của người mẹ. Nhưng đồng thời, nó cũng thể hiện tấm lòng son sắt, thủy chung của người mẹ.
- Ôi Tổ Quốc lại một lần đứng dậy theo đường gió: Hình ảnh này thể hiện tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Sau bao năm chiến đấu gian khổ, đất nước đã giành được độc lập, tự do.
- Con về ngắm mẹ sau lưng: Hình ảnh này thể hiện sự đoàn tụ, sum họp của gia đình. Người con trở về bên mẹ, được ôm ấp, che chở bởi vòng tay yêu thương của mẹ.
- Cỏ đã lên mầm trên những hố bom: Hình ảnh này thể hiện sự hồi sinh, sự vươn lên mạnh mẽ của đất nước sau chiến tranh.
Phản ánh:
Qua việc phân tích bài thơ "Thư Gửi Mẹ", chúng ta có thể thấy rằng Nguyễn Quang Thiều đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu cảm xúc để khắc họa chân dung người mẹ Việt Nam một cách chân thực, cảm động. Bài thơ không chỉ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng mà còn thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của thế hệ trẻ đối với những hi sinh to lớn của cha ông.
câu 3. <> [/INST] Nội dung của khổ thơ "Chiến tranh đã tắt cuối con đường cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ bầy sẻ nâu đã bao mùa sinh nở con đã về, mẹ có thấy con không" thể hiện sự đau đớn, tiếc nuối trước những mất mát do chiến tranh gây ra. Hình ảnh "cau rụng" gợi lên nỗi buồn, sự tàn phá của thời gian và cuộc sống. Những chú chim sẻ nâu cũng trải qua nhiều mùa sinh nở nhưng vẫn chưa tìm được nơi an cư lạc nghiệp. Câu hỏi tu từ "con đã về, mẹ có thấy con không?" thể hiện mong muốn được gặp gỡ, đoàn tụ với gia đình sau những ngày tháng xa cách. Khổ thơ này mang ý nghĩa sâu sắc về tình cảm gia đình, lòng biết ơn đối với quê hương đất nước và khát vọng hòa bình.
câu 4. Câu hỏi yêu cầu phân tích hiệu quả nghệ thuật của yếu tố tượng trưng được sử dụng trong hai câu thơ "cỏ đã lên mầm trên những hố bom" và "ôi Tổ Quốc lại một lần đứng dậy". Để làm bài tập này, thí sinh cần xác định được biện pháp tu từ ẩn dụ, chỉ ra sự tương đồng giữa hình ảnh "cỏ đã lên mầm trên những hố bom" và "Tổ Quốc", sau đó phân tích tác dụng của việc sử dụng ẩn dụ trong việc thể hiện nội dung và cảm xúc của tác giả.
Phân tích:
- Ẩn dụ: Tác giả sử dụng ẩn dụ "cỏ đã lên mầm trên những hố bom" để ám chỉ sự hồi sinh, sự vươn lên mạnh mẽ của đất nước Việt Nam sau chiến tranh. Hình ảnh "hố bom" gợi liên tưởng đến những tàn tích, hậu quả nặng nề do chiến tranh gây ra. Việc "cỏ đã lên mầm" cho thấy sức sống mãnh liệt, khả năng phục hồi nhanh chóng của đất nước.
- Tương đồng: Sự tương đồng giữa "cỏ đã lên mầm trên những hố bom" và "Tổ Quốc" nằm ở ý nghĩa biểu tượng của cả hai. Cỏ mọc lên từ những hố bom tượng trưng cho sự hồi sinh, sự vươn lên mạnh mẽ của đất nước sau chiến tranh. Tương tự, "Tổ Quốc" cũng mang ý nghĩa về sự kiên cường, bất khuất, luôn hướng về phía trước.
- Hiệu quả nghệ thuật:
+ Gợi hình: Tạo nên hình ảnh cụ thể, dễ hình dung về sự hồi sinh của đất nước sau chiến tranh.
+ Gợi cảm: Thể hiện niềm tin, hy vọng vào tương lai tươi sáng của dân tộc. Đồng thời, nó còn khơi gợi lòng biết ơn đối với những hi sinh, mất mát của thế hệ cha anh đi trước.
Như vậy, việc sử dụng ẩn dụ "cỏ đã lên mầm trên những hố bom" đã góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho hai câu thơ. Nó giúp tác giả truyền tải thông điệp về tinh thần lạc quan, niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước Việt Nam.
câu 5. Đoạn thơ "Thư gửi mẹ" của Nguyễn Quang Thiều mang đến cho tôi cảm giác ấm áp và xúc động sâu sắc. Nó khắc họa hình ảnh người lính trở về quê hương sau chiến tranh, gặp lại mẹ già và đối mặt với sự mất mát của đồng đội. Đoạn thơ này thể hiện tình yêu thương vô điều kiện của người mẹ dành cho con trai mình, dù thời gian trôi đi và tuổi tác tăng lên. Hình ảnh "nước mắt đầy trên những vết nhăn" gợi lên sự đau khổ và hy sinh của người mẹ vì con cái. Đồng thời, nó cũng phản ánh nỗi buồn và tiếc nuối của người lính khi phải chứng kiến sự tàn phá do chiến tranh gây ra. Những ngọn gió thổi qua vườn cuối hạ lá xôn xao như tiếng lòng của người lính đang thổn thức trước cảnh vật thiên nhiên tươi đẹp nhưng ẩn chứa nhiều nỗi niềm. Câu thơ "những cánh thư thầm con đã về với mẹ, chiều nay mà mẹ không nhìn thấy" tạo nên một bức tranh tĩnh lặng và cô đơn, nơi người lính mong ngóng được gặp mẹ nhưng không biết liệu bà có còn ở đó hay không. Cuối cùng, hình ảnh "cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ" và "lặng im theo bóng mẹ lưng còm" làm nổi bật sự bất lực và tuyệt vọng của người lính khi đối diện với sự thật phũ phàng của chiến tranh. Tóm lại, đoạn thơ này là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế, truyền tải thông điệp về tình mẫu tử thiêng liêng và sự hi sinh cao cả của người phụ nữ Việt Nam trong bối cảnh lịch sử đầy biến động.
ii:
câu 1. Trong truyện ngắn "Chiếc lược ngà", nhà văn Nguyễn Quang Sáng đã xây dựng thành công nhân vật bé Thu - một cô bé cá tính, bướng bỉnh nhưng có tình cảm yêu cha tha thiết. Qua đó, tác giả đã khẳng định tình cảm cha con thiêng liêng như một giá trị nhân bản sâu sắc.
Trước hết, bé Thu là một cô bé bướng bỉnh, có cá tính. Khi gặp lại cha sau nhiều năm xa cách, bé Thu nhất quyết không chịu nhận cha. Cô bé tỏ thái độ lạnh lùng, xa lánh ông Sáu. Thậm chí, bé Thu còn có những hành động phản ứng gay gắt với ông Sáu như: "Vô ăn cơm!", "Con kêu rồi mà người ta không nghe", "Cơm chín rồi!". Những hành động này cho thấy bé Thu là một cô bé bướng bỉnh, ngang ngạnh, không chịu nghe lời.
Tuy nhiên, ẩn chứa đằng sau vẻ ngoài bướng bỉnh ấy là một tâm hồn nhạy cảm, hồn nhiên của trẻ thơ. Bé Thu không nhận ông Sáu là cha vì vết thẹo trên má ông Sáu không giống với bức ảnh chụp chung với mẹ. Điều này cho thấy bé Thu là một cô bé có trí tưởng tượng phong phú, luôn muốn tìm kiếm sự hoàn hảo.
Sự thay đổi đột ngột của bé Thu khi nhận ra ông Sáu chính là cha mình khiến người đọc vô cùng xúc động. Khi ông Sáu chuẩn bị lên đường, bé Thu bỗng nhiên gọi ông bằng tiếng "ba" đầy nghẹn ngào. Cô bé chạy đến ôm chầm lấy ông, hôn khắp nơi trên khuôn mặt ông, đặc biệt là vết thẹo dài bên má phải. Hành động này cho thấy bé Thu đã nhận ra ông Sáu chính là người cha mà cô bé hằng mong ước.
Qua nhân vật bé Thu, nhà văn Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện tình cảm cha con sâu nặng, thiêng liêng. Dù trải qua bao nhiêu năm tháng xa cách, tình yêu thương của bé Thu dành cho cha vẫn luôn cháy bỏng, mãnh liệt. Đồng thời, tác giả cũng gợi nhắc chúng ta về những mất mát đau thương do chiến tranh gây ra, đồng thời ca ngợi tinh thần anh hùng bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Như vậy, nhân vật bé Thu trong truyện ngắn "Chiếc lược ngà" là một nhân vật tiêu biểu cho tình cảm cha con sâu nặng, thiêng liêng. Bé Thu là một cô bé bướng bỉnh, cá tính nhưng cũng rất nhạy cảm, hồn nhiên. Qua nhân vật này, nhà văn Nguyễn Quang Sáng đã gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về tình cảm gia đình, về những mất mát đau thương do chiến tranh gây ra.