một nhân vật văn học về tình yêu quê hương đất nước

Trong nền văn học Việt Nam, bên cạnh những nhà thơ nổi tiếng như Xuân Diệu, Huy Cận, Nguyễn Bính,... còn có những nhà văn đã khẳng định tên tuổi của mình trong làng văn chương như Kim Lân, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố,... Và không thể không nhắc đến Nguyễn Tuân - một cây bút tài hoa độc đáo, sâu sắc, tinh tế, tìm thấy cái đẹp trong cuộc sống hàng ngày. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là tùy bút "Người lái đò sông Đà", nơi mà hình tượng con sông Đà được khắc họa vô cùng sinh động và ấn tượng.

Sông Đà được biết đến là dòng sông chảy qua vùng núi phía Bắc, đổ ra sông Hồng. Tuy nhiên, trong tác phẩm này, sông Đà không chỉ là một dòng sông bình thường mà còn trở thành một nhân vật trữ tình, một linh hồn có cá tính, tâm trạng và hoạt động phong phú. Dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Tuân, sông Đà hiện lên với hai nét tính cách đối lập: vừa hung bạo, vừa trữ tình.

Trước hết, sông Đà được miêu tả với vẻ đẹp hung bạo, dữ dội. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, gợi tả sự nguy hiểm của dòng sông. Đá bờ sông "dựng vách thành", "chẹt lòng sông như một cái yết hầu", khiến dòng chảy bị thu hẹp, tạo nên cảm giác ngột ngạt, khó thở. Ghềnh Hát Loóng "nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió", tạo nên âm thanh gào thét, gầm rú, vang vọng khắp núi rừng. Hút nước "hút nước kêu như sôi, sủi tăm", giống như những cái giếng bê tông thả xuống sông để chuẩn bị làm móng cầu. Thác nước được mô tả như một "thạch trận", với những hòn đá ngỗ ngược, xảo quyệt, bày binh bố trận để đánh lừa con thuyền.

Tuy nhiên, bên cạnh vẻ đẹp hung bạo, sông Đà còn toát lên vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng. Từ trên cao nhìn xuống, sông Đà như một "áng tóc trữ tình", ẩn hiện trong mây trời, tạo nên vẻ đẹp duyên dáng, e ấp. Mùa xuân, nước sông Đà có màu xanh ngọc bích, trong veo, phản chiếu ánh nắng mặt trời, tạo nên khung cảnh lung linh, huyền ảo. Mùa thu, nước sông Đà chuyển sang màu đỏ giận dữ, nhưng vẫn mang vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ. Cảnh ven sông ở quãng Tà Mường Vát được tác giả miêu tả như một bức tranh thủy mặc, với những bãi cỏ gianh, nương ngô non, đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm,...

Hình tượng ông lái đò được tác giả xây dựng như một vị dũng tướng tài ba, chiến đấu với sóng to gió lớn để vượt qua thác nước. Ông lái đò như một người nghệ sĩ, điều khiển con thuyền một cách khéo léo, uyển chuyển, vượt qua mọi thử thách của thiên nhiên. Sự đối lập giữa thiên nhiên hung bạo và con người nhỏ bé, đơn độc càng làm nổi bật sức mạnh và bản lĩnh của ông lái đò.

Bằng nghệ thuật miêu tả tài hoa, độc đáo, Nguyễn Tuân đã vẽ nên bức tranh sông Đà vừa hung bạo, vừa trữ tình, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc và con người lao động nơi đây.

Tóm lại, "Người lái đò sông Đà" là một tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Tuân, thể hiện tài năng và tâm huyết của nhà văn trong việc khám phá và tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Nam. Qua đó, chúng ta thêm yêu mến và trân trọng những giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc.