Thị trường lao động thê giới và trong nước đầu năm 2025 chứng kiến những biên động không ngừng nghi với xu hướng các công ty, doanh nghiệp mạnh tay cắt giàm nhân sự. Trước cơn bão sa thải khó lường và...

Nguyễn Hoàng

Trong bối cảnh toàn cầu bước vào giai đoạn bất ổn về kinh tế, thị trường lao động cả trong nước và quốc tế đầu năm 2025 đang chứng kiến những biến động dữ dội, với làn sóng cắt giảm nhân sự, sa thải hàng loạt diễn ra trên nhiều ngành nghề. “Cơn bão sa thải” ấy không còn là một khái niệm xa lạ, mà đang trở thành hiện thực ám ảnh đối với hàng triệu lao động trẻ. Trước thực trạng đó, vấn đề học sinh lớp 12 – lứa tuổi chuẩn bị bước vào ngưỡng cửa cuộc đời – cần có hành trang nghề nghiệp ra sao để “đi ngược dòng gió” là điều đáng suy nghĩ và đặc biệt cấp thiết.

Lớp 12 là năm bản lề, quyết định hướng đi tương lai của mỗi người. Nếu trước đây, việc chọn ngành, chọn nghề đôi khi được quyết định bởi sở thích cá nhân hay kỳ vọng của gia đình, thì nay, điều đó không còn đủ. Sự biến động khôn lường của thị trường lao động buộc mỗi học sinh phải tỉnh táo nhìn nhận bức tranh nghề nghiệp dưới góc độ thực tế: ngành nào đang khan hiếm nguồn lực chất lượng cao, đâu là xu hướng tất yếu của tương lai, và bản thân mình có đủ năng lực để thích nghi, cạnh tranh không? Một sự chuẩn bị nghiêm túc từ tư duy đến hành động chính là cách để các bạn trẻ không bị động trước "bão", mà chủ động lèo lái con thuyền sự nghiệp đi đúng hướng.

Trước tiên, học sinh lớp 12 cần xác định rõ năng lực, sở trường và định hướng dài hạn của bản thân. Việc chọn nghề không thể hời hợt hay chạy theo trào lưu. Một người chọn ngành công nghệ chỉ vì “được lương cao” nhưng không đam mê hoặc thiếu tư duy logic sẽ dễ bỏ cuộc giữa chừng. Trong khi đó, người dấn thân vào ngành sáng tạo, nghệ thuật nhưng không hiểu nhu cầu thị trường sẽ dễ rơi vào trạng thái “học xong không biết làm gì”. Do vậy, tự hiểu bản thân, tự đánh giá điểm mạnh – điểm yếu chính là chìa khóa đầu tiên để bước vào thị trường với tâm thế vững vàng.

Tiếp theo, học sinh cần trang bị kiến thức nghề nghiệp và kỹ năng sống thực tế. Trong thời đại AI, công nghệ số và toàn cầu hóa, nhà tuyển dụng không chỉ cần tấm bằng giỏi mà còn cần tư duy phản biện, kỹ năng làm việc nhóm, khả năng học tập suốt đời và nhất là sự thích ứng linh hoạt. Vì thế, các bạn trẻ cần chủ động học hỏi ngoài sách vở: tham gia trải nghiệm nghề nghiệp, làm thêm, thực tập, đọc sách kỹ năng, hoặc học các khoá bổ trợ về công nghệ, ngoại ngữ. Những chuẩn bị nhỏ hôm nay chính là “lá chắn” giúp các bạn vững vàng trước bất kỳ biến động nào của thị trường.

Quan trọng hơn cả, người trẻ bước vào thị trường lao động cần có thái độ cầu thị, bản lĩnh và sự kiên định. Sa thải có thể đến bất cứ lúc nào, kể cả với người giỏi. Nhưng điều quyết định ai ở lại chính là tư duy sáng tạo, đạo đức nghề nghiệp và khả năng không ngừng học hỏi để tiến bộ. Học sinh lớp 12 không thể biết trước tương lai, nhưng có thể chủ động gieo nền tảng vững chắc từ hôm nay để không hoang mang khi đối mặt với thử thách ngày mai.

Tóm lại, trong “cơn bão sa thải” đang phủ bóng lên thị trường lao động toàn cầu, hành trình chuẩn bị nghề nghiệp của học sinh lớp 12 cần được nhìn nhận như một nhiệm vụ sống còn, không thể để đến phút chót mới nghĩ đến. Người biết chuẩn bị từ sớm, với tinh thần cầu tiến và hiểu rõ bản thân, sẽ là người biết đi ngược dòng gió – không phải vì né tránh khó khăn, mà vì đủ năng lực để vượt qua nó và tự mở lối đi riêng.