Vào mùa hanh khô, ta thường thấy có những vảy trắng nhỏ bong ra như phấn ở quần áo. Điều đó giúp cho ta giải thích như thế nào về thành phần lớp ngoài cùng của da?

Question

Lan Hương · Accepted Answer

{"userId":5277718,"userName":"Quang"}

Giải thích:

- Vào mùa hanh khô (ít độ ẩm, không khí khô lạnh), làn da bị mất nước, dẫn đến hiện tượng bong tróc lớp tế bào chết ở lớp ngoài cùng của da — hay còn gọi là lớp sừng.

- Lớp ngoài cùng của da được cấu tạo từ:

+ Tế bào chết, xếp thành từng lớp.

+ Các tế bào này liên tục được thay mới, bong ra để nhường chỗ cho tế bào mới phía dưới.

- Khi da khô ráp, mất độ ẩm, lớp tế bào chết này bong ra thành những vảy trắng nhỏ dễ nhìn thấy trên quần áo sẫm màu.

Timi · Answer

Hiện tượng vảy trắng bong ra như “phấn” trên quần áo vào mùa hanh khô chính là những tế bào chết của lớp sừng (stratum corneum) – lớp ngoài cùng của thượng bì. Vì vậy ta có thể giải thích như sau:

1. Lớp ngoài cùng của da không phải là các tế bào sống mà là các tế bào đã chết, đã hóa sừng (mất nhân, chất nguyên sinh biến mất).  
2. Trong các tế bào này có hàm lượng cao keratin (một loại protein bền, không tan trong nước) cùng các lipid xen kẽ giữ vai trò như hàng rào bảo vệ chống mất nước.  
3. Các tế bào sừng liên tục bị đẩy lên trên và bong tróc (desquamation), đặc biệt khi thời tiết khô làm chúng giòn dễ gãy hơn, tạo nên các vảy trắng rơi ra.

Tóm lại, quan sát vảy trắng trên quần áo chứng tỏ lớp ngoài cùng của da là một lớp tế bào chết giàu keratin, liên tục đổi mới và hay bong tróc.

Mai Quỳnh Anh · Answer

Hiện tượng tróc da (như bong vảy sau cháy nắng) chính là sự thay thế của lớp sừng.

Lớp sừng là lớp ngoài cùng của biểu bì, bao gồm các tế bào chết đã hóa sừng (keratinocytes), không còn nhân và xếp chồng lên nhau như những chiếc vảy trắng mỏng. Những tế bào này có đặc điểm:

Cấu trúc nhẹ, bong tróc: Tương tự "vảy trắng nhẹ bong" trong câu hỏi, các tế bào sừng dễ bong ra khi chà xát hoặc tắm rửa, giúp da luôn được tái tạo.
Chức năng bảo vệ: Lớp sừng ngăn mất nước, chống lại vi khuẩn và tác nhân cơ học nhờ chất béo (lipid) kết dính giữa các tế bào.

Giải thích chi tiết:

Thành phần: Chủ yếu là keratin (một protein cứng) và lipid.
Quá trình hình thành: Từ lớp đáy (stratum basale), tế bào dần di chuyển lên, trải qua quá trình sừng hóa (keratinization) và chết đi khi đến bề mặt.
Vai trò: Lớp sừng giống như "tường thành" sinh học, đồng thời giữ ẩm nhờ yếu tố dưỡng ẩm tự nhiên (NMF).