Trong cơ thể con người có 11 hệ cơ quan chính, mỗi hệ đảm nhận các chức năng riêng nhưng phối hợp chặt chẽ với nhau để duy trì sự sống và hoạt động:
1. Hệ ngoài da (hệ da – cơ quan cảm giác)
- Thành phần chính: da, tóc, móng, tuyến mồ hôi, tuyến bã
- Chức năng: bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, hóa chất, tổn thương cơ học; cảm nhận nhiệt độ, áp lực; điều hòa thân nhiệt.
2. Hệ xương (hệ cơ xương)
- Thành phần chính: xương, sụn, khớp
- Chức năng: nâng đỡ, bảo vệ các cơ quan nội tạng; tạo khung cho cơ thể; phối hợp với cơ để vận động; nơi tạo tế bào máu (tủy xương).
3. Hệ cơ (hệ vận động)
- Thành phần chính: cơ vân, cơ trơn, cơ tim
- Chức năng: sinh lực để vận động; duy trì tư thế; tạo nhiệt cho cơ thể.
4. Hệ thần kinh
- Thành phần chính: não, tủy sống, dây thần kinh, giác quan
- Chức năng: tiếp nhận và xử lý thông tin từ môi trường; điều khiển vận động, phản xạ, chức năng sinh lý; ghi nhớ, tư duy, cảm xúc.
5. Hệ nội tiết
- Thành phần chính: tuyến yên, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến tụy, thượng thận, buồng trứng/tinh hoàn…
- Chức năng: tiết hormone điều hòa trao đổi chất, sinh trưởng – phát triển, cân bằng nội môi, sinh sản.
6. Hệ tuần hoàn (hệ tim mạch)
- Thành phần chính: tim, mạch máu (động mạch, tĩnh mạch, mao mạch)
- Chức năng: vận chuyển máu giàu oxy và dinh dưỡng đi khắp cơ thể; thu hồi chất thải.
7. Hệ bạch huyết (hệ miễn dịch)
- Thành phần chính: mạch bạch huyết, hạch, lá lách, tủy xương, tuyến ức
- Chức năng: dẫn lưu dịch mô; trao đổi chất với hệ tuần hoàn; tạo và hoạt hóa tế bào miễn dịch, bảo vệ cơ thể chống tác nhân gây bệnh.
8. Hệ hô hấp
- Thành phần chính: mũi, họng, thanh quản, khí quản, phế quản, phổi
- Chức năng: trao đổi khí O₂ và CO₂ giữa không khí và máu; tham gia điều hòa pH máu.
9. Hệ tiêu hóa
- Thành phần chính: miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, gan, tụy, mật
- Chức năng: tiêu hóa thức ăn; hấp thu dinh dưỡng; thải chất cặn bã.
10. Hệ tiết niệu (hệ bài tiết)
- Thành phần chính: thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo
- Chức năng: lọc máu, tạo nước tiểu để thải chất độc, điều hòa huyết áp, cân bằng điện giải, pH.
11. Hệ sinh sản
- Thành phần chính (nam): tinh hoàn, ống dẫn tinh, tuyến tiền liệt, dương vật
- Thành phần chính (nữ): buồng trứng, ống dẫn trứng, tử cung, âm đạo, vú
- Chức năng: sản xuất giao tử (tinh trùng, trứng), tiết hormone sinh dục, mang thai và sinh nở ở nữ.
Tất cả các hệ này phối hợp nhịp nhàng để cơ thể hoạt động bình thường, thích nghi và đáp ứng với môi trường bên ngoài.