vai trò của huyết tương

Huyết tương là phần dịch lỏng của máu, chiếm khoảng 55% thể tích toàn phần, bao gồm khoảng 90–92% là nước và 8–10% còn lại là các chất tan (protein, điện giải, chất dinh dưỡng, hormone, chất thải, khí hòa tan…). Vai trò chính của huyết tương gồm: 1. Vận chuyển các chất - Dinh dưỡng: glucose, amino acid, lipid, vitamin… từ ruột tới mô. - Chất thải: CO₂, ure, creatinin… từ tế bào về thận, phổi để thải ra ngoài. - Hormone và các tín hiệu hoá học: đưa tín hiệu nội tiết đến các cơ quan đích. - Khí hòa tan: CO₂ và một phần O₂ (mặc dù chủ yếu O₂ được hồng cầu vận chuyển). 2. Duy trì áp suất keo và thể tích máu - Các protein huyết tương (đặc biệt là albumin) giữ nước trong lòng mao mạch, ngăn dịch cơ thể thoát ra mô kẽ (giúp ổn định huyết áp và phân bố dịch). 3. Điều hoà cân bằng acid–base - Plasma mang các hệ đệm (bicarbonate, protein…) giúp duy trì pH máu trong khoảng 7,35–7,45. 4. Huyết tương trong quá trình đông cầm máu - Chứa fibrinogen và các yếu tố đông máu (yếu tố I, II, V, VII, VIII…); khi bị tổn thương mạch, các yếu tố này được kích hoạt để hình thành cục fibrin, ngăn chặn mất máu. 5. Vai trò miễn dịch - Globulin miễn dịch (IgG, IgM, IgA…) trong huyết tương nhận diện và trung hoà kháng nguyên (vi khuẩn, virus…), tham gia đáp ứng miễn dịch. 6. Điều hoà thân nhiệt - Nước trong huyết tương vận chuyển nhiệt do chuyển hoá sinh ra, góp phần phân bố đều nhiệt độ cơ thể. 7. Chất đệm vận chuyển - Một số protein và điện giải trong huyết tương đóng vai trò vận chuyển các ion (Na⁺, K⁺, Ca²⁺, Cl⁻…) đến các mô, đảm bảo hoạt động của tế bào. Tóm lại, huyết tương không chỉ là “chất nền” cho các tế bào máu mà còn đảm nhiệm rất nhiều chức năng sinh lý quan trọng: vận chuyển, bảo vệ, điều hoà áp lực thẩm thấu và cân bằng nội môi.