Đề 1 Câu 1 (3 điểm): ...Nếu tất cả đường đời đều trơn láng Chắc gì ta đã nhận được ra ta? Ai trong đời cũng có thể tiến xa Nếu có thể tự mình đứng dậy Hạnh phúc cũng như bầ...

Ho Do Do

Câu 1 (3 điểm): Suy nghĩ về ý nghĩa được gợi ra từ đoạn thơ

Đoạn thơ của Nguyễn Quang Hưng gợi ra một thông điệp sâu sắc về giá trị của khó khăn trong cuộc sống:

“...Nếu tất cả đường đời đều trơn láng

Chắc gì ta đã nhận được ra ta?”

Ý thơ khẳng định rằng chính những thử thách, gian nan trên hành trình sống mới giúp con người nhận diện và khẳng định bản thân. Nếu cuộc đời luôn êm đềm, dễ dàng, con người có thể sống một cách thụ động, không nhận thức được năng lực nội tại cũng như giá trị của sự nỗ lực. Chỉ khi vấp ngã, con người mới học được cách đứng dậy, mới biết đâu là điểm mạnh, điểm yếu của mình để từ đó trưởng thành hơn.

Bài học mà đoạn thơ mang lại là lời nhắc nhở về thái độ sống tích cực: không sợ hãi nghịch cảnh, không bi quan khi thất bại. Những người dám đối diện và vượt qua thử thách mới thực sự vững vàng và có bản lĩnh. Trong thực tế, không ít người đã vượt qua hoàn cảnh khó khăn để vươn lên, như những học sinh nghèo hiếu học hay những người khuyết tật vươn lên làm chủ cuộc đời mình. Điều đó chứng minh rằng khó khăn không phải là dấu chấm hết, mà là bước đệm để khẳng định bản thân.

Tóm lại, đoạn thơ không chỉ là một lời chiêm nghiệm mang tính triết lí mà còn là bài học thiết thực về nghị lực sống, tinh thần vươn lên và lòng can đảm đối diện với thử thách để hoàn thiện bản thân.

Câu 2 (7 điểm): Làm sáng tỏ ý kiến qua tác phẩm "Hai đứa trẻ" và "Chí Phèo"

Khát vọng là yếu tố nội lực có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy con người hành động và phát triển. Keith D. Harrell đã từng nhấn mạnh: “Khát vọng chính là nguồn động lực có sức mạnh vô biên, tiềm tàng bên trong mỗi con người”. Văn học hiện thực Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám, thông qua các nhân vật trong hoàn cảnh bế tắc, đã thể hiện sâu sắc sức mạnh của khát vọng sống và đổi đời. Hai tác phẩm tiêu biểu cho tư tưởng này là "Hai đứa trẻ" của Thạch Lam và "Chí Phèo" của Nam Cao.

Trong "Hai đứa trẻ", Thạch Lam khắc họa một không gian thị trấn nghèo với nhịp sống chậm rãi, tẻ nhạt và ngột ngạt. Nhân vật Liên và em sống trong sự quẩn quanh, thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần. Dù vậy, tác giả vẫn để ánh sáng của khát vọng le lói trong tâm hồn Liên. Liên vẫn cảm nhận được vẻ đẹp của buổi chiều tà, vẫn lắng nghe những âm thanh của đời sống bình dị, điều đó cho thấy cô chưa đánh mất cảm xúc và lòng yêu cuộc sống. Đặc biệt, hình ảnh đoàn tàu đêm – một hình ảnh rực rỡ, khác biệt – mang theo ánh sáng, sự sôi động và giàu có từ nơi khác đến, đã trở thành biểu tượng cho khát vọng đổi thay, vượt thoát khỏi thực tại buồn tẻ của hai đứa trẻ. Tuy khát vọng ấy chỉ là mơ hồ, chưa cụ thể, nhưng nó thể hiện niềm tin âm thầm vào một ngày mai khác biệt. Qua đó, Thạch Lam không chỉ thể hiện tinh thần nhân đạo mà còn đề cao vẻ đẹp nội tâm và khát vọng sống của những con người nhỏ bé trong xã hội.

Trái ngược với khát vọng âm thầm của Liên, nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao thể hiện một khát vọng làm người vô cùng mãnh liệt và bi thiết. Chí là một nông dân hiền lành bị đẩy vào con đường tha hóa bởi cường quyền và định kiến xã hội. Trong suốt thời gian dài sống kiếp "con quỷ dữ làng Vũ Đại", Chí tưởng như đã đánh mất nhân tính. Tuy nhiên, cuộc gặp gỡ với Thị Nở – một người phụ nữ xấu xí, nghèo khổ – đã làm sống lại phần người còn sót lại trong Chí. Khi được Thị Nở quan tâm, chăm sóc, Chí bắt đầu nhận ra niềm khao khát được sống như một con người lương thiện. Anh mong muốn có một gia đình nhỏ, được làm hòa với mọi người, được sống bình dị như bao người dân quê khác. Đó là sự thức tỉnh nhân tính và khát vọng hoàn lương. Tuy nhiên, định kiến xã hội đã cướp đi cơ hội cuối cùng của Chí. Khi bị Thị Nở từ chối, Chí rơi vào tuyệt vọng và lựa chọn cái chết như một cách phản kháng xã hội đã cướp mất quyền làm người của anh. Dù cái chết bi thảm, nhưng Chí Phèo vẫn là biểu tượng cho sức sống nội tại, cho khát vọng sống của con người dù ở tận đáy của xã hội.

So sánh hai tác phẩm, có thể thấy rằng cả Thạch Lam và Nam Cao đều đồng cảm sâu sắc với những con người nghèo khổ. Họ không chỉ phản ánh hiện thực khắc nghiệt mà còn khơi gợi những giá trị nhân văn cao cả: khát vọng sống, khát vọng vươn lên, khát vọng làm người. Dù biểu hiện của khát vọng trong "Hai đứa trẻ" nhẹ nhàng và tinh tế, còn trong "Chí Phèo" thì dữ dội và tuyệt vọng, cả hai đều cho thấy rằng khát vọng là sức mạnh nội tại giúp con người chống lại sự tha hóa, tầm thường và bóng tối của cuộc sống.

Tóm lại, khát vọng sống là yếu tố cốt lõi làm nên sức mạnh tinh thần của con người. Qua hai tác phẩm, người đọc hiểu rằng dù hoàn cảnh sống khắc nghiệt đến đâu, nếu còn khát vọng, con người vẫn còn hy vọng được sống một cuộc đời đúng nghĩa. Văn học vì thế không chỉ là tấm gương phản chiếu hiện thực mà còn là tiếng nói khơi dậy niềm tin vào những giá trị bền vững của con người.