ĐỀ BÀI : Viết bài văn 600 chữ phân tích nhân vật CHỊ DẬU trong tiểu thuyết Tắt Đèn của Ngô Tất Tố

Ngô Tất Tố là nhà văn xuất sắc trong dòng văn học hiện thực phê phán. Tắt Đèn là tác phẩm tiêu biểu của ông. Qua nạn sưu thuế tàn bạo ở làng Đông Xá, tác giả đã phản ánh khổ nhục của nông dân và sự tàn ác của bọn cường hào, địa chủ phong kiến. Nhân vật chị Dậu có thể được coi là điển hình về người nông dân Việt Nam trong những năm tiền khởi nghĩa. Đặc biệt, nhân vật chị Dậu đã được tác giả khắc họa khá thành công trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ.

Ở chị Dậu có vẻ đẹp của một người phụ nữ vừa dịu dàng vừa mạnh mẽ, vừa rất giàu tình yêu thương vừa tiềm tàng sức sống, khả năng phản kháng mãnh liệt. Đoạn trích Tức nước vỡ bờ là đoạn cao trào tập trung thể hiện tính cách đó của chị Dậu.

Chị Dậu là một người phụ nữ hết lòng yêu thương chồng con. Trong hoàn cảnh khó khăn, chị chạy ngược chạy xuôi, vay mượn khắp nơi để kiếm đủ tiền nộp suất sưu cho chồng. Chị tất tả vay mượn, cố giữ lấy mảnh chăn mỏng đắp lên cơ thể rách rưới của chồng. Anh Dậu vừa tỉnh dậy, run rẩy cất bát cháo kề vào miệng thì bọn cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với roi song tay thước và dây thừng trên tay. Chúng chưa đánh đập ngay mà chỉ quát tháo và doạ nạt anh Dậu. Chị Dậu thiết tha van nài, xin khất bằng giọng run run, lạy lục: Khốn nạn! Nhà cháu đã không có, dẫu ông chửi mắng cũng đến thế thôi. Xin ông trông lại! Cái hình ảnh chị Dậu chạy theo van xin lúc anh Dậu vừa mới tỉnh dậy sau cơn ngất, bắt đầu uống bát cháo loãng thật cảm động biết bao! Đó là tấm lòng của một người vợ dành cho chồng, của một người mẹ dành cho con.

Nhưng chúng nào có nghe, chúng cứ xông tới đòi trói anh Dậu. Bị dồn vào thế chân tường, không còn con đường nào khác, chị đã tức thì đánh trả lại bọn chúng. Chị dám thách thức, chẳng những gọi tên mà còn trịnh trọng xưng danh hiệu đầy đủ họ tên, chức vị của bọn cai lệ và người nhà lí trưởng. Cách xưng hô ấy tỏ ra rằng chị đã vạch trần bộ mặt thật của chúng là bọn cướp đêm hung ác, bất nhân, là ngôn cuồng, là lũ đầu trâu mặt ngựa, đến nhà dân vào buổi trưa, ngày lễ hội, bị bắt trói, đánh đập dã man mà vẫn im thin thít, không dám hé răng kêu van.

Từ chỗ nhún nhường, nhẫn nhục, cam chịu, chị Dậu đã vươn lên giành thế chủ động, áp đảo bọn kẻ ác. Chị không còn xưng hô minh bạch nữa mà chuyển sang ngang hàng: Mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem! Rồi: Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem! Giọng văn đanh thép, đầy phẫn nộ và căm giận. Hành động của chị Dậu là tất yếu, logic vì sự nhẫn nhục, chịu đựng đã lên tới tột đỉnh. Bọn cai lệ là những kẻ bất nhân, vô nhân tính chứ đâu phải con người! Chị Dậu đã phản ứng dữ dội trước hành động trắng trợn của bọn cai lệ và người nhà lí trưởng. Trước khi hành động, chị van xin tha thiết bằng giọng cắt nghẹn, cầu khẩn: Nhà cháu đã túng, lại phải đóng cả suất sưu của chú nó nữa, nên mới lôi thôi như thế. Chứ cháu có dám bỏ bê tiền sưu của nhà nước đâu? Hai ông làm phúc nói với ông lí hãy cho cháu khất...

Đáp lại lời van xin của chị Dậu chỉ là những tiếng chửi bới, quát tháo và hành động hung hãn, tàn bạo. Bọn chúng quăng mình vào cái thế đế thượng phỉ quyền, tức quyền giết người mà không ai xử tội được. Còn đối với chị Dậu, vì chống trả bọn cường hào, duy trì nếp nhà, chị sẵn sàng hy sinh tất cả, kể cả tính mạng của chồng và đàn con dại. Chị Dậu là một người phụ nữ cứng cỏi, dũng cảm, tiềm tàng sức sống mạnh mẽ. Khi chồng ốm đau, chị tất tả chạy ngược chạy xuôi vay nợ, săn sóc anh Dậu từng li từng tí; chị quỳ lạy van xin, cố gắng níu kéo chồng trở về nhà. Lúc chồng bị hành hạ, bị giam cầm, chị đã mang con nhỏ đến chuộc tội cho chồng. Và giờ đây, chị sẵn sàng đánh trả bọn chúng để bảo vệ chồng.

Bằng ngòi bút sắc sảo, cách dựng cảnh, lựa chọn chi tiết và miêu tả nhân vật,... đặc sắc, đoạn trích Tức nước vỡ bờ đã khắc họa thành công nhân vật chị Dậu, một người phụ nữ kiên cường, bất khuất trong hoàn cảnh khốn cùng. Đằng sau đó ta thấy bóng dáng của hàng triệu người phụ nữ Việt Nam luôn tần tảo, thuỷ chung, sống khiêm nhường, nhẫn nại nhưng nếu bị đẩy vào bước đường cùng sẽ vùng dậy mạnh mẽ, quyết liệt.

Với việc am hiểu cuộc sống và vốn ngôn ngữ phong phú, bình dân, Ngô Tất Tố đã tạo nên một hình tượng nhân vật chị Dậu tiêu biểu cho tầng lớp phụ nữ nông dân Việt Nam xưa, vừa dịu dàng, đảm đang, giàu tình thương vừa tiềm tàng sức sống, tinh thần phản kháng mãnh liệt.