27/06/2025

27/06/2025
27/06/2025
Làm sáng tỏ "cách sống của tâm hồn" qua bài thơ "Đồng chí" (Chính Hữu) và "Khi con tu hú" (Tố Hữu)
1. Giải thích ý kiến
Câu nói của Nguyễn Đình Thi nhấn mạnh vai trò của nghệ sĩ trong việc phản ánh tinh thần thời đại thông qua nghệ thuật. "Cách sống của tâm hồn" là những giá trị tinh thần đặc trưng (lý tưởng, tình cảm, khát vọng) mà nghệ sĩ gửi gắm vào tác phẩm, từ đó khơi dậy sự đồng cảm nơi người đọc.
2. Phân tích qua hai bài thơ
a. Bài thơ "Đồng chí" (Chính Hữu)
- Bối cảnh: Thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
- "Cách sống của tâm hồn" được thể hiện:
- Tình đồng đội thiêng liêng:
> "Súng bên súng, đầu sát bên đầu / Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ"
→ Sự gắn bó vượt lên gian khổ, coi đồng đội như gia đình.
- Lý tưởng hy sinh vì Tổ quốc:
> "Ruộng nương anh gửi bạn thân cày / Gian nhà không mặc kệ gió lung lay"
→ Vẻ đẹp của người lính sẵn sàng từ bỏ riêng tư vì nghĩa lớn.
b. Bài thơ "Khi con tu hú" (Tố Hữu)
- Bối cảnh: Nhà thơ bị giam cầm trong tù ngục thực dân.
- "Cách sống của tâm hồn" được thể hiện:
- Khát vọng tự do mãnh liệt:
> "Ta nghe hè dậy bên lòng / Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!"
→ Tâm hồn khao khát thoát khỏi gông cùm, hòa vào thiên nhiên.
- Tinh thần lạc quan cách mạng:
> "Ngột làm sao, chết uất thôi / Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!"
→ Dù trong ngục tối vẫn tin tưởng vào tương lai tươi sáng.
3. Liên hệ giữa hai bài thơ**
* Tiêu chí:
- Hoàn cảnh:
- Giá trị tâm hồn:
- Nghệ thuật:
→ Cả hai tác phẩm đều phản ánh tinh thần thời đại: Dù trong chiến tranh hay tù đày, con người vẫn giữ vững lý tưởng và tình yêu cuộc sống.
4. Kết luận
- "Đồng chí" và "Khi con tu hú" đều là tiếng nói nghệ thuật chân thực, mang đến cho độc giả "cách sống của tâm hồn" đặc trưng của thời đại: tình đồng chí, lòng yêu nước, khát vọng tự do.
- Qua đó, khẳng định sứ mệnh của người nghệ sĩ: khơi dậy sức mạnh tinh thần, kết nối con người với lịch sử và dân tộc.
27/06/2025
Trong Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi khẳng định:
> “Những nghệ sĩ lớn đem tới được cho cả thời đại họ một cách sống của tâm hồn.”
> Quả thật, thi ca cách mạng của Chính Hữu và Tố Hữu đã trao cho người đọc – nhất là thế hệ thanh niên, bộ đội trong kháng chiến – một “cách sống” nội tâm: niềm tin vào đồng chí, vào tương lai, vào khát vọng tự do. Phân tích hai bài thơ “Đồng chí” và “Khi con tu hú” sẽ cho thấy rõ “món nợ” tinh thần mà đời sau và sách Tấm lòng phải thừa nhận đối với những nghệ sĩ lớn này.
---
* “Quê hương anh nước mặn đồng chua, / Làng tôi…” vừa gợi lên miền ký ức cũ, vừa đặt hai con người từ hai miền khác biệt chung dưới một lá cờ.
* Cách lí nhị của Chính Hữu không chỉ truyền tải thông tin mà còn khơi gợi “cách sống” là cởi mở, sẵn sàng nhìn nhận và chia sẻ.
* Hình ảnh “Áo anh rách vai, quần tôi có vài mảnh vá” là minh chứng cho hoàn cảnh thiếu thốn. Nhưng chính trong khốn khó, tình đồng chí càng thêm thắt chặt.
* Mỗi lần đọc lại, ta lại cảm nhận được sự rung động của lòng trắc ẩn, tự nhủ phải kề vai bên đồng đội để cùng “vượt gian khó”.
* Câu kết “Đồng chí!” vang lên như lời thề sắt son. Giữa “rừng hoang sương muối” và “súng bên súng, đầu sát bên đầu”, người chiến sĩ vẫn có “tiếng cười”.
* Đây chính là “cách sống của tâm hồn”: dù bom đạn, vẫn tin vào tình người, tin vào chiến thắng.
* Tiếng tu hú vừa là âm thanh của thiên nhiên, vừa là tiếng lòng khát khao: “tu hú kêu…”. Tố Hữu đã biến một tiếng chim thành lời thổn thức của đồng bào miền Nam trong khói lửa chiến tranh.
* “Cánh chim” không chỉ lòng người mong ngày hội ngộ, mà còn là biểu tượng tự do, thống nhất.
* Giữa “lòng mình” và “chốn đô thành”, giữa chiến hào và phố xá, Tố Hữu gieo vào ta cách sống nội tâm: luôn nhớ về quê hương, về đồng bào, dù ở nơi rải khói bom.
* Mỗi lần đọc lại, người đọc lại “nghe” rõ hơn khúc ruột miền Nam, khát vọng hòa bình, độc lập.
* Bài thơ không chỉ dành cho người bộ đội mà cho mọi công dân: “Tu hú ơi, kêu dài…” như lời mời gọi cùng đứng lên.
* Đó là “cách sống của tâm hồn” – dám hy sinh, dám ước mơ và dám hành động vì sự nghiệp chung.
* **Nuôi dưỡng khát vọng chung:** Cả hai thi phẩm đã tiếp thêm niềm tin, nghị lực, biến cá nhân lẻ loi thành một khối đoàn kết.
* **Truyền lửa cho thế hệ trẻ:** Đọc “Đồng chí” – “Khi con tu hú”, học sinh hôm nay vẫn thấy mình có trách nhiệm với quê hương, đất nước.
* **Ghi nhận công lao của nghệ sĩ lớn:** Chính Hữu và Tố Hữu không chỉ làm thơ, họ đã “đưa cả thời đại vào từng câu chữ”, để hồn thơ nuôi dưỡng tâm hồn người đọc.
---
“Đồng chí” và “Khi con tu hú” không đơn thuần là những áng thơ kháng chiến, mà là minh chứng sống động cho lời Nguyễn Đình Thi: nghệ sĩ lớn trao cho thời đại mình “một cách sống của tâm hồn”. Những trang sách Tấm lòng nợ họ biết bao nhiêu khát vọng, niềm tin và lòng nhân ái. Và dù thời đại có đổi thay, sức sống của những bài thơ ấy vẫn mời gọi ta đọc đi đọc lại, để tâm hồn được sống trọnTrong Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi khẳng định:
> “Những nghệ sĩ lớn đem tới được cho cả thời đại họ một cách sống của tâm hồn.”
> Quả thật, thi ca cách mạng của Chính Hữu và Tố Hữu đã trao cho người đọc – nhất là thế hệ thanh niên, bộ đội trong kháng chiến – một “cách sống” nội tâm: niềm tin vào đồng chí, vào tương lai, vào khát vọng tự do. Phân tích hai bài thơ “Đồng chí” và “Khi con tu hú” sẽ cho thấy rõ “món nợ” tinh thần mà đời sau và sách Tấm lòng phải thừa nhận đối với những nghệ sĩ lớn này.
27/06/2025
Trong tác phẩm “Tiếng nói của văn nghệ”, Nguyễn Đình Thi đã khẳng định: “Những nghệ sĩ lớn đem tới được cho cả thời đại họ một cách sống của tâm hồn”. Nhận định ấy có ý nghĩa sâu sắc, thể hiện vai trò dẫn dắt tinh thần của những nghệ sĩ lớn đối với xã hội qua từng thời kỳ. Đọc bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu và “Khi con tu hú” của Tố Hữu, ta càng nhận rõ hơn “cách sống của tâm hồn” mà những người nghệ sĩ ấy đã gieo vào trái tim, ý chí của nhiều thế hệ.
Trong “Đồng chí”, Chính Hữu đã khắc họa hình ảnh người lính Cách mạng không chỉ bằng dáng vẻ, hành động mà còn bởi đời sống tâm hồn đẹp đẽ. Những người lính ấy xuất thân từ các miền quê nghèo, xa lạ mà trở thành đồng đội, đồng chí sát cánh bên nhau trong gian lao, khốc liệt. Giữa cái lạnh, đói rét, thiếu thốn về vật chất, tình đồng chí là nguồn động viên lớn lao, nâng đỡ tinh thần cho họ: “Súng bên súng, đầu sát bên đầu / Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ”. Họ biết sẻ chia cả những vất vả tột cùng: “Áo anh rách vai / Quần tôi có vài mảnh vá... / Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.” Ở họ, cái lớn nhất không chỉ là ý chí chiến đấu mà là tấm lòng nghĩa tình, gắn kết thủy chung, biết đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân, lấy tình thương làm động lực để vượt lên tất cả khó khăn, thử thách. Đó chính là “cách sống của tâm hồn” giàu nghĩa tình, tiêu biểu cho con người Việt Nam trong chiến tranh vệ quốc.
Còn ở “Khi con tu hú”, Tố Hữu đã đem đến cho thời đại mình một "cách sống của tâm hồn" tràn đầy niềm tin, khát vọng mãnh liệt được tự do và tình yêu cuộc sống dạt dào. Khi bị giam trong ngục tối, nhà thơ không để bóng tối bóp nghẹt tâm hồn mà vẫn thổn thức nhớ về bức tranh thiên nhiên mùa hè rực rỡ ngoài song sắt: “Khi con tu hú gọi bầy / Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần... / Trời xanh càng rộng càng cao / Đôi con diều sáo lộn nhào từng không”. Cảnh vật ấy càng khiến người chiến sĩ trẻ thêm khao khát được hòa nhập, vươn tới tự do ngoài kia. Nỗi ngột ngạt, bức bối trong tù càng làm lòng yêu tự do và ý chí chiến đấu thêm bùng cháy: “Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi! / Ngột làm sao, chết uất thôi / Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!”. Chính sức sống mãnh liệt và khát vọng giải phóng cháy bỏng ấy đã tạo nên một tinh thần thời đại: dù bị kìm kẹp, con người vẫn không ngừng vươn lên, không khuất phục nghịch cảnh.
Cả hai tác phẩm, dù viết về hai khía cạnh khác nhau - một là tình đồng chí trong chiến đấu, một là khát vọng tự do mãnh liệt khi trải qua tù đầy - nhưng đều chan chứa “cách sống của tâm hồn” mà nghệ sĩ lớn mang lại cho thời đại mình. Đó là tinh thần sống nghĩa tình, giàu thương yêu và biết đồng lòng vì mục đích chung; là bản lĩnh lạc quan, không chịu khuất phục, luôn hướng về tự do, ánh sáng và sự sống. Những giá trị này hun đúc nên phẩm chất con người Việt Nam, tạo nên sức mạnh đoàn kết, giúp dân tộc vượt qua mọi thử thách trong lịch sử.
Từ “Đồng chí” của Chính Hữu đến “Khi con tu hú” của Tố Hữu, ta càng hiểu sâu sắc hơn nhận định của Nguyễn Đình Thi: nghệ sĩ lớn không chỉ phản ánh hiện thực mà còn truyền cảm hứng, nâng tầm tâm hồn, khơi dậy và lan tỏa những giá trị sống cao đẹp cho cả thời đại mình. Đó là món quà vô giá mà văn nghệ sĩ lớn để lại cho mỗi thời đại và cho cả những thế hệ mai sau.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
12 giờ trước
Top thành viên trả lời