"Có người nói: 'Người trẻ không nên vội vàng định nghĩa thành công hay thất bại, bởi vì mỗi giai đoạn của cuộc đời đều có ý nghĩa riêng.' Lại có người cho rằng: 'Thành công và thất bại là những dấu mốc...

Trong hành trình của cuộc đời, thành công và thất bại luôn là hai người bạn đồng hành không thể thiếu mà mỗi cá nhân đều phải trải qua. Có ý kiến cho rằng, người trẻ không nên quá vội vàng định nghĩa thành công hay thất bại, bởi lẽ mỗi giai đoạn sống đều có ý nghĩa riêng của nó. Bên cạnh đó, không ít người lại cho rằng, chính thành công và những lần vấp ngã mới thực sự là cột mốc quan trọng giúp chúng ta nhìn nhận lại bản thân, từ đó trưởng thành hơn. Vậy mối quan hệ giữa thành công, thất bại và quá trình trưởng thành của mỗi người là gì, và chúng liên kết với nhau như thế nào trong việc hình thành nên phẩm chất và giá trị cá nhân?

Trước hết, thành công là gì? Đối với nhiều người, thành công là đạt được mục tiêu đã đặt ra, là có được vị thế, thu nhập, sự công nhận của xã hội. Ngược lại, thất bại thường gắn liền với nỗi đau, sự hụt hẫng, thậm chí là cảm giác mất phương hướng khi không đạt được điều mong muốn. Dường như hai khái niệm này là trái ngược nhau, nhưng sâu xa hơn, đó lại chính là hai mặt của một quá trình phát triển không ngừng nghỉ.

Những người cho rằng không nên sớm kết luận thế nào là thành công hay thất bại có lý do của riêng mình. Vì khi còn trẻ, tư duy, nhận thức và trải nghiệm sống của mỗi người chưa đủ dày để đánh giá đúng giá trị của một khoảnh khắc hay một kết quả nào đó. Có những người tưởng rằng mình đang thất bại với điểm thấp ở trường, nhưng chính sự nỗ lực để khắc phục lại là bước đệm giúp họ thành công lớn sau này. Ngược lại, có những thành công đến quá dễ dàng lại khiến con người chủ quan, ngủ quên trên chiến thắng và cuối cùng tự đánh mất chính mình. Vì thế, việc vội vàng dán nhãn thành công hay thất bại cho một đoạn đời có thể khiến ta mất đi cái nhìn toàn diện, không khám phá hết tiềm năng của bản thân.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận ý kiến thứ hai: thành công và thất bại luôn là dấu mốc quan trọng thúc đẩy con người nhận thức lại chính mình. Người trẻ không thể trưởng thành trong môi trường hoàn toàn thuận lợi, suôn sẻ. Mỗi lần “vấp ngã” là một lần ta học thêm kỹ năng đứng dậy, mỗi khi thành công là cơ hội để nhìn nhận lại quá trình, biết phát huy sở trường và khắc phục những điểm yếu. Khoa học cũng chứng minh, những người dám thử thách, dám thất bại sẽ phát triển trí lực và bản lĩnh vượt trội hơn kẻ luôn e ngại rủi ro. Nhìn vào những tấm gương thành đạt như Walt Disney từng bị sa thải vì “thiếu sáng tạo”, Steve Jobs bị loại khỏi công ty do chính mình sáng lập... mới thấy, không có thất bại, sẽ không có bước chuyển mình nào lớn lao.

Vấn đề ở đây là làm sao để dung hòa quan điểm, nhận diện được vị trí của mình ở mỗi chặng đường. Thời đại số hóa hiện nay chính là môi trường lý tưởng để người trẻ trải nghiệm, va chạm, thất bại và thành công nhanh hơn. Kiến thức mở rộng, công nghệ mang đến cơ hội nhưng đồng thời cũng thử thách bản lĩnh và sức chịu đựng. Thành công không phải chỉ là đích đến cuối cùng mà còn là hành trình tích lũy kinh nghiệm, học hỏi không ngừng từ cả trái ngọt lẫn đắng cay.

Muốn trưởng thành, hãy coi mỗi thành công là một điểm tựa để vươn lên cao hơn, mỗi thất bại là phép thử rèn ý chí, bản lĩnh tinh thần. Người thông minh biết nhìn thất bại bằng con mắt lạc quan, biến nó thành bài học quý giá. Người kiên trì tận dụng thành công để tạo động lực bước tiếp, không ngừng thử thách bản thân. Quan trọng hơn, mỗi người trẻ nên tự định nghĩa thành công và thất bại theo chuẩn mực của chính mình, đừng vì áp lực xã hội hay chuẩn mực số đông mà đánh mất bản sắc cá nhân.

Trong thực tế, nhiều bạn trẻ đã lựa chọn “gap year” - tạm gác việc học để trải nghiệm, làm thêm, đi du lịch; có người bắt đầu khởi nghiệp từ những kiến thức rất nhỏ, chấp nhận thất bại để đổi lấy trải nghiệm và trưởng thành. Gia đình, nhà trường và xã hội nên khuyến khích giới trẻ dám thử, dám đối mặt với cả thành công lẫn thất bại để phát triển trọn vẹn bản thân. Đồng thời, bản thân mỗi người cần luyện cho mình tinh thần tự học, biết tiếp nhận góp ý, không chịu khuất phục trước thất bại và không kiêu ngạo với thành công.

Giải pháp thực tiễn là hãy chủ động học hỏi từ thành công và thất bại của bản thân, của người khác; biết đặt mục tiêu phù hợp từng giai đoạn và linh hoạt điều chỉnh kế hoạch sống. Trong thời đại số, việc học nghề mới, tiếp cận tri thức đa ngành, dám “làm lại từ đầu” là chìa khóa giúp người trẻ làm chủ tương lai.

Như vậy, thành công và thất bại là hai yếu tố bổ sung, tương tác chặt chẽ trong hành trình trưởng thành của mỗi cá nhân. Đừng vội vàng vinh danh hay phủ nhận một dấu mốc nào trên con đường sống, mà hãy ghi nhận giá trị của từng trải nghiệm, trân trọng bản thân ở mỗi thời điểm. Người trưởng thành thực sự là người coi cả thành công và thất bại đều là cơ hội quý báu để hoàn thiện bản thân, làm chủ cuộc sống và hướng về phía trước với lòng tự tin, bản lĩnh vững vàng. Hãy để mỗi chặng đường ta đi qua đều in đậm dấu ấn của sự học hỏi, vươn lên, để tuổi trẻ không chỉ đẹp bởi “hoa hồng” chiến thắng mà còn rực rỡ cả những “gai nhọn” thất bại, từ đó viết nên bản lĩnh và thành công bền vững cho đời mình.