“Không ai có thể hiểu được nỗi đau của người khác nếu chưa từng trải qua.” – Nagato → Viết bài văn về lòng cảm thông và sự sẻ chia trong xã hội.

“Không ai có thể hiểu được nỗi đau của người khác nếu chưa từng trải qua.” Đó là một chân lý giản dị nhưng sâu sắc, nhắc nhở mỗi chúng ta về giá trị của lòng cảm thông và sự sẻ chia trong đời sống. Trong bối cảnh xã hội ngày càng phức tạp, khoảng cách giữa người với người có thể nới rộng bởi vô vàn lý do: áp lực cơm áo, công việc bận rộn, mạng xã hội tạo cảm giác kết nối nhưng cũng dễ dẫn đến vô cảm. Lúc này, cảm thông và sẻ chia trở thành những sợi dây vô hình gắn kết con người, giúp ta thấu hiểu và đồng hành bên nhau qua những khúc quanh của cuộc sống.

Trước hết, cảm thông là khả năng đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu nỗi niềm, nỗi khổ, nỗi cô đơn hoặc niềm hạnh phúc của họ. Khi ta thực sự cảm thông, không chỉ dừng lại ở lời nói động viên mà còn là thái độ lắng nghe chân thành, không phán xét. Ví dụ, một học sinh bị trượt kỳ thi quan trọng sẽ dễ dàng cảm thấy mặc cảm, tự ti; thầy cô và bạn bè biết cảm thông sẽ chia sẻ kinh nghiệm học tập, động viên em ấy không bỏ cuộc. Hành động nhỏ ấy đã kịp thời gieo vào lòng em niềm tin và động lực để tiếp tục nỗ lực.

Không dừng lại ở cảm thông, sự sẻ chia là hành động cụ thể nối dài giá trị đó. Sẻ chia có thể là vật chất, như quyên góp quần áo, sách vở cho trẻ em vùng cao; cũng có thể là tinh thần, như hỗ trợ tâm lý cho người mất đi người thân trong gia đình. Khi người có điều kiện chia sẻ phần nào gánh nặng với người đang khó khăn, họ không chỉ nhận được sự giúp đỡ về mặt vật chất, mà còn được tiếp thêm hy vọng, niềm tin vào cuộc sống. Điều này đã được chứng minh qua nhiều chương trình thiện nguyện: trong những ngày lũ lụt, hàng ngàn tình nguyện viên đã sẵn sàng đưa bao gạo, quần áo và lời động viên tới tận các bản làng, giúp bà con vượt qua khó khăn tạm thời.

Giá trị của cảm thông và sẻ chia không chỉ dừng ở việc giải quyết nhu cầu trước mắt. Về lâu dài, chúng góp phần vun đắp nền văn hóa nhân ái, tăng cường mối quan hệ cộng đồng. Một xã hội biết chia sẻ sẽ có ít khoảng cách giàu–nghèo, ít xung đột vì được bù đắp bằng sự quan tâm và hỗ trợ lẫn nhau. Khi người này thấy đồng nghiệp mệt mỏi, họ chủ động nhường ca, san sẻ công việc; khi láng giềng đau ốm, họ mang cháo đến. Những việc làm tưởng nhỏ bé ấy mỗi ngày sẽ cộng hưởng thành một tiếng nói mạnh mẽ: “Chúng ta không để ai bị bỏ lại phía sau.”

Tuy nhiên, cảm thông và sẻ chia không phải là một hành trình dễ dàng. Có người cho rằng, nếu bản thân chưa từng trải qua mất mát, bệnh tật hay thất bại, họ khó có thể thấu hiểu trọn vẹn nỗi đau của người khác. Điều này đúng ở một mức độ nhất định, nhưng không phải là rào cản không thể vượt qua. Bởi cảm thông chân thành không bắt buộc ta phải trải qua mọi hoàn cảnh. Thay vào đó, nó đòi hỏi chúng ta biết lắng nghe, quan sát, đặt câu hỏi mở để đối diện với thế giới nội tâm của người khác. Nhờ vậy, ta có thể “mượn” tiếng nói của sự thấu cảm để xoa dịu tổn thương cho họ.

Chẳng hạn, một người chưa từng trải qua tai nạn giao thông nghiêm trọng cũng có thể cảm thông với nạn nhân nếu biết lắng nghe chi tiết về hoàn cảnh, về đau đớn, về những khó khăn trong quá trình hồi phục chức năng. Khi đã hiểu, họ sẽ động viên người đó tích cực tập luyện, hướng dẫn tìm các nhóm hỗ trợ, hoặc vận động quyên góp để họ có đủ phương tiện điều trị. Nhờ sự sẻ chia kịp thời, nạn nhân không cảm thấy đơn độc và vững tin hơn vào tương lai.

Cảm thông và sẻ chia còn là nền tảng để con người xây dựng các chính sách xã hội công bằng và bền vững. Các chương trình an sinh xã hội, quỹ bảo trợ trẻ em, quỹ cứu trợ thiên tai… đều bắt nguồn từ nhận thức về nỗi đau và nhu cầu của những đối tượng dễ bị tổn thương. Khi người cầm quyền lắng nghe tiếng nói của dân chúng, họ sẽ đưa ra chính sách chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ tài chính cho các gia đình khó khăn, tạo cơ hội học tập cho con em vùng sâu vùng xa. Từ đó, khoảng cách giữa các nhóm thu nhập và điều kiện sống được thu hẹp, xã hội trở nên gắn kết hơn.

Mặt khác, lòng cảm thông cũng góp phần giảm thiểu tiêu cực như bạo lực học đường, tệ nạn xã hội. Khi một học sinh có tâm lý bất ổn do áp lực gia đình được thầy cô kịp thời thấu hiểu, thay vì phạt nặng, họ sẽ hỗ trợ em tìm đến tư vấn tâm lý. Điều đó không chỉ cứu nguy cho một cá nhân, mà còn ngăn ngừa những hành vi tiêu cực có thể lan rộng. Tương tự, một thanh niên lỡ sa vào cờ bạc hay nghiện game sẽ ít có cơ hội “tái phạm” nếu nhận được sự quan tâm, hướng dẫn của gia đình và cộng đồng.

Cuối cùng, mỗi cá nhân chúng ta đều cần tự rèn luyện lòng cảm thông và kỹ năng sẻ chia. Đơn giản nhất là rèn thói quen lắng nghe mà không ngắt lời; là tránh phán xét khi nghe những câu chuyện đau thương; là chủ động hỏi han bạn bè, đồng nghiệp thay vì chờ họ “kêu cứu”. Những hành động tưởng nhỏ này nếu được thực hiện thường xuyên sẽ tạo ra văn hóa sẻ chia ấm áp, giúp xã hội vững mạnh hơn trước những biến động.