So sánh hình ảnh người lính trong hai bài thơ “Đồng chí” (Chính Hữu) và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” (Phạm Tiến Duật) để làm nổi bật điểm gặp gỡ và sự khác biệt trong hình tượng người lính thời...

Mở bài:

Hình tượng người lính là đề tài trung tâm của thơ ca kháng chiến. Qua hai bài thơ "Đồng chí" (Chính Hữu – thời kỳ chống Pháp) và "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" (Phạm Tiến Duật – thời kỳ chống Mỹ), người đọc thấy được sự gặp gỡ và khác biệt trong vẻ đẹp của những người lính qua hai giai đoạn lịch sử. Cả hai tác phẩm đều ngợi ca tinh thần dũng cảm, nhưng mỗi bài lại mang màu sắc riêng, phản ánh bối cảnh và tính chất của từng cuộc chiến.

Thân bài:

1. Điểm gặp gỡ

• Lý tưởng chiến đấu vì Tổ quốc:
• Người lính trong "Đồng chí": "Súng bên súng, đầu sát bên đầu" → Đoàn kết chống Pháp.
• Người lính trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính": "Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước" → Quyết tâm giải phóng miền Nam.
• Tinh thần vượt khó:
• "Đồng chí": Chịu đựng gian khổ ("Áo rách vai", "chân không giày").
• "Bài thơ về tiểu đội xe không kính": Bất chấp hiểm nguy ("Bom giật, bom rung, kính vỡ đi rồi").
• Tình đồng đội thiêng liêng:
• "Đồng chí": "Thương nhau tay nắm lấy bàn tay".
• "Bài thơ về tiểu đội xe không kính": "Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi".

2. Sự khác biệt

1. Xuất thân:

• Người lính trong "Đồng chí" xuất thân từ nông dân nghèo khó ("Quê hương anh nước mặn đồng chua"), gắn bó với ruộng đồng.
• Người lính trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" phần lớn là thanh niên trí thức, thành thị ("Ung dung buồng lái ta ngồi"), quen thuộc với kỹ thuật.

1. Tư thế chiến đấu:

• "Đồng chí": Kiên cường nhưng âm thầm chịu đựng ("Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ"), thiên về sức bền.
• "Bài thơ về tiểu đội xe không kính": Hiên ngang, bất chấp ("Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng"), thể hiện tinh thần "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước".

1. Tính thời đại:

• "Đồng chí" mang đậm chất lãng mạn, trữ tình, phản ánh cuộc chiến gian khổ với vũ khí thô sơ.
• "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" hiện đại, trẻ trung, pha chất lính tinh nghịch ("Không có kính, ừ thì có bụi"), phù hợp với cuộc chiến công nghiệp.

1. Hình ảnh biểu tượng:

• "Đồng chí": Người lính bộ binh với súng đạn giản dị, gắn liền với núi rừng.
• "Bài thơ về tiểu đội xe không kính": Người lính lái xe với phương tiện cơ giới, biểu tượng cho sức mạnh khoa học kỹ thuật.

→ Sự khác biệt này xuất phát từ bối cảnh lịch sử và phong cách sáng tác:

• Chống Pháp (1945–1954): Cuộc chiến thiếu thốn, lấy ý chí bù trang bị.
• Chống Mỹ (1954–1975): Cuộc chiến hiện đại, đề cao sức trẻ và kỹ thuật.
• Chính Hữu viết với giọng trầm lắng, sâu sắc; Phạm Tiến Duật sôi nổi, trẻ trung.

3. Nguyên nhân của sự khác biệt

• Bối cảnh lịch sử:
• Chống Pháp: Cuộc chiến gian khổ, thiếu thốn → Hình ảnh người lính chân chất, mộc mạc.
• Chống Mỹ: Cuộc chiến công nghiệp hiện đại → Người lính trẻ trung, tiếp cận công nghệ.
• Phong cách tác giả:
• Chính Hữu: Thiên về trữ tình, sâu lắng.
• Phạm Tiến Duật: Trẻ trung, sôi nổi, giàu tính khẩu ngữ.

Kết bài:

Dù khác nhau về hoàn cảnh và phong cách, cả hai bài thơ đều tạc vào lịch sử hình tượng người lính Việt Nam anh dũng, giàu lý tưởng. "Đồng chí" là bản tình ca về tình đồng đội thời chống Pháp, còn "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" là khúc tráng ca về tuổi trẻ thời chống Mỹ. Qua đó, ta thấy được sự phát triển của văn học gắn liền với lịch sử dân tộc, và mãi mãi tự hào về những con người "quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh".