Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: Chót trên cành cao vót Mấy quả sấu con con Như mấy chiếc khuy lục Trên áo trời xanh non. Trời rộng lớn muôn trùng Đóng khung vào cửa sổ Làm mấy quả sấu tơ Càng nhỏ...

câu 1: Câu trả lời hoàn thiện cho bài tập gốc:
Bài thơ được viết theo thể thơ tự do. Thể thơ này không tuân thủ quy tắc về số lượng âm tiết trong mỗi dòng, tạo nên nhịp điệu linh hoạt, phù hợp với nội dung miêu tả cảnh vật thiên nhiên và cảm xúc của tác giả.

Phân tích:
- Bài thơ sử dụng nhiều câu ngắn gọn, tạo cảm giác nhanh nhẹn, sinh động.
- Nhịp thơ thay đổi linh hoạt, phản ánh sự chuyển biến của thời gian và tâm trạng của tác giả.
- Hình ảnh thơ phong phú, giàu sức gợi hình, giúp người đọc dễ dàng hình dung vẻ đẹp của những quả sấu non.

Kết luận:
Việc phân tích thể thơ dựa trên các đặc điểm về cấu trúc, nhịp điệu, ngôn ngữ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách tác giả truyền tải ý tưởng và cảm xúc qua bài thơ.

câu 2: Câu trả lời cho bài tập gốc:

Trong đoạn văn, tác giả sử dụng các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa và ẩn dụ.

* So sánh: "Trái con chưa đủ nặng để đeo oằn nhánh cong", "trái non như thách thức trăm thứ giặc, thứ sâu, thách kẻ thù sự sống phá đời không dễ đâu!". Tác giả sử dụng phép so sánh ngang bằng để miêu tả kích thước nhỏ bé của những quả sấu non và sức mạnh tiềm tàng của chúng. So sánh này giúp tăng tính gợi hình, tạo nên sự tương phản thú vị giữa vẻ ngoài nhỏ nhắn và ý chí kiên cường bên trong.
* Nhân hóa: "Mấy quả sấu tơ càng nhỏ xinh hơn nữa.", "mấy chú quả sấu non giỡn cả cùng mây trắng". Tác giả sử dụng phép nhân hóa để gán cho quả sấu những hành động, cảm xúc của con người, khiến chúng trở nên gần gũi, đáng yêu và sinh động hơn.
* Ẩn dụ: "Cái quả sâu non chưa ăn mà đã giòn" - Tác giả sử dụng "giòn" để ẩn dụ cho hương vị đặc trưng của quả sấu. Phép ẩn dụ này giúp người đọc dễ dàng hình dung được vị chua thanh mát của loại quả này.

Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa ba biện pháp tu từ đã góp phần tạo nên bức tranh về những quả sấu non đầy sức sống, thể hiện sự tinh tế và tài năng nghệ thuật của tác giả.

câu 3: Đáp án đúng là a. Trong bốn khổ thơ đầu, nhà thơ đã miêu tả những quả sấu non bằng những hình ảnh:

* Những quả sấu non như những chiếc khuy lục, nhỏ xinh, ngây thơ, đùa giỡn cùng mây trắng.

Tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh "như" để tạo nên hình ảnh sinh động về những quả sấu non. Hình ảnh "chiếc khuy lục" gợi liên tưởng đến sự nhỏ nhắn, xinh xắn, đồng thời thể hiện sự ngây thơ, hồn nhiên của những quả sấu non. Hình ảnh "đùa giỡn cùng mây trắng" cho thấy sự vui tươi, tinh nghịch của chúng, tạo nên cảm giác gần gũi, thân thuộc với thiên nhiên.

câu 4: Câu trả lời đúng cho bài tập gốc là b. vì chúng là những quả sấu non.

Tác giả sử dụng hình ảnh "mấy chiếc khuy lục" để miêu tả kích thước nhỏ bé của những quả sấu non. Hình ảnh này tạo nên sự tương phản với bầu trời rộng lớn, khiến cho những quả sấu non trở nên "nhỏ xinh hơn nữa". Tác giả cũng nhấn mạnh sự nhỏ nhắn của những quả sấu non khi so sánh chúng với "trái con chưa đủ nặng để đeo oằn nhánh cong", thể hiện sự mong manh, yếu ớt nhưng đầy sức sống của chúng.

Ngoài việc giải thích dựa trên nội dung cụ thể trong đoạn trích, phương pháp tiếp cận thay thế giúp học sinh hiểu rõ hơn về cách phân tích biện pháp tu từ ẩn dụ. Bằng cách xác định các chi tiết liên quan đến hình ảnh "mấy chiếc khuy lục", học sinh có thể suy luận được ý nghĩa ẩn dụ đằng sau đó và đưa ra câu trả lời chính xác.

câu 5: Từ "giỡn" trong câu thơ "Giỡn cả cùng mây trắng" có nghĩa là c - đùa. Từ này thể hiện hành động nhẹ nhàng, tinh nghịch của những quả sấu non khi bay lượn cùng đám mây trắng trên bầu trời.

câu 6: Đáp án đúng cho câu hỏi là b. bất ngờ.

Tác giả thể hiện cảm xúc bất ngờ khi chứng kiến quá trình phát triển nhanh chóng của quả sấu từ những bông hoa thơm ngát đến những quả chín mọng. Sự chuyển đổi này diễn ra rất nhanh chóng, khiến tác giả phải thốt lên "ôi!" và miêu tả chi tiết về hình dáng, màu sắc, hương vị của quả sấu. Cảm xúc bất ngờ được thể hiện rõ nét qua cách tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, tạo nên một bức tranh sinh động về sự sinh trưởng của cây sấu.

câu 7: Câu trả lời cho bài tập gốc:

Dụng ý của tác giả khi sử dụng các tên gọi khác nhau cho quả sấu trong đoạn trích là a. thể hiện những quả sấu còn non, nhỏ bé, xinh xắn, ngây thơ, vui nhộn.

Tác giả sử dụng những hình ảnh so sánh, ẩn dụ, nhân hóa để miêu tả quả sấu với những tính chất này. Ví dụ: "như mấy chiếc khuy lục", "càng nhỏ xinh hơn nữa", "giỡn cả cùng mây trắng", "thách thức trăm thứ giặc, thứ sâu". Những chi tiết này giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế, đáng yêu của quả sấu, đồng thời tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống của cây cối, thiên nhiên.

câu 8: Đáp án đúng là d. Bài thơ miêu tả quả sấu non và sức sống kì diệu, mạnh mẽ của nó. Qua đó, tác giả cho người đọc hiểu được sức sống mạnh mẽ của dân tộc Việt Nam trước kẻ thù xâm lược.

câu 9: Trong đoạn trích, tác giả sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa với cụm từ "thách thức" để miêu tả quả sấu non. Cụm từ này thường được sử dụng để diễn đạt hành động của con người, nhưng ở đây lại được áp dụng cho quả sấu non, tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo.

Tác dụng của phép nhân hóa:

- Gợi hình: Hình ảnh quả sấu non trở nên sinh động, gần gũi với con người, không chỉ đơn thuần là một loại quả mà còn mang ý nghĩa biểu tượng về sức sống mãnh liệt, kiên cường.
- Gợi cảm: Phép nhân hóa thể hiện sự tự tin, kiêu hãnh của quả sấu non khi đối mặt với những thử thách khắc nghiệt của thiên nhiên. Nó khẳng định sức mạnh tiềm ẩn bên trong mỗi loài cây, bất chấp mọi khó khăn, vẫn vươn lên mạnh mẽ, tỏa sáng.
- Tăng tính biểu cảm: Câu văn trở nên hấp dẫn, thu hút người đọc bởi sự độc đáo, ấn tượng, đồng thời truyền tải thông điệp về tinh thần lạc quan, yêu đời, luôn hướng tới tương lai tươi sáng.

câu 10: Qua bài thơ, tác giả muốn nhắn nhủ tới người đọc rằng: Trái cây cũng giống như con người vậy, chúng đều trải qua quá trình sinh trưởng và phát triển. Từ khi chỉ là những bông hoa bé xíu cho đến khi trở thành những quả chín mọng, thơm ngon. Điều này thể hiện sức mạnh của thiên nhiên, của tạo hóa trong việc nuôi dưỡng và chăm sóc cho các loài thực vật. Đồng thời, bài thơ cũng gợi nhắc về ý nghĩa của sự kiên trì, nhẫn nại trong cuộc sống. Những quả sấu non dù phải đối mặt với nhiều khó khăn nhưng vẫn vươn mình lớn lên, tỏa hương thơm ngát. Đó chính là biểu tượng cho tinh thần vượt khó, luôn hướng về phía trước của con người.