Ở xung quanh con người tử tế vẫn còn nhiều Vẫn còn bao điều tốt đẹp Xa danh lợi hãy chịu nhiều thiệt hại Hãy làm ơn cho mọi người, nếu họ muốn lừa đảo .Rách cho thơm, dẫu đói thì phải sạch Tì...

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lớn của dân tộc. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là "Bạn đến chơi nhà". Bài thơ đã ca ngợi tình bạn chân thành, thắm thiết:

"Đã bấy lâu nay bác tới nhàTrẻ thời đi vắng chợ thời xa.Ao sâu nước cả khôn chài cá,Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà.Cải chửa ra cây, cà mới nụ,Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.Đầu trò tiếp khách, trầu không có,Bác đến chơi đây ta với ta!"

Mở đầu bài thơ, tác giả đã giới thiệu về việc người bạn đến chơi nhà. Cụm từ "đã bấy lâu nay" chỉ thời gian, mang nghĩa là rất lâu rồi bạn mới ghé thăm. Việc sử dụng cách xưng hô "bác" cho thấy thái độ đầy thân mật và mến mộ của Nguyễn Khuyến với người bạn của mình. Đồng thời, nó cũng góp phần thể hiện sự gần gũi, thân thuộc giống như những người thân thích. Hoàn cảnh người bạn đến chơi nhà khá đặc biệt. Khi chủ nhà bận rộn không có ai ở nhà và thậm chí mảnh đất trước cửa cũng không thể nuôi gà để bắt lấy vài con tiếp đãi bạn. Thế nhưng, những điều này lại càng cho thấy được sự chân thành, mộc mạc trong tấm lòng của hai người bạn.

Tuy nhiên, sự thiếu thốn về vật chất không làm ảnh hưởng đến tình cảm gắn bó, thân thiết của họ. Câu thơ cuối cùng "Bác đến chơi đây ta với ta" đã khẳng định mạnh mẽ điều đó. Trong thơ Nguyễn Khuyến luôn mang giọng điệu hóm hỉnh, tràn đầy niềm vui và tinh thần lạc quan. Mặc dù ông sống trong thời kỳ xã hội suy thoái, nhưng ông không để bản thân bị cuốn vào vòng xoáy quyền lực hay danh lợi. Thay vào đó, ông chọn rời bỏ kinh đô để sống cuộc đời thanh bạch nơi quê hương, với mong muốn giữ gìn nhân cách và khí tiết cao quý. Quyết định này phản ánh sự lựa chọn đúng đắn và sáng suốt của Nguyễn Khuyến, giúp ông tránh xa khỏi những cám dỗ và bất công của xã hội.

Tác giả đã khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ... kết hợp với ngôn ngữ giản dị, mộc mạc và giàu sức gợi hình, gợi cảm. Qua đó, nhà thơ đã vẽ nên bức tranh làng quê xưa bình dị, yên ả nhưng tràn đầy tình cảm gắn bó, đằm thắm.

Bài thơ "Bác đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến đã đem đến cho độc giả những cảm nhận chân thực về tình bạn bè, bằng hữu thiêng liêng. Tác phẩm đã thể hiện rõ nét phong cách thơ của ông, đó là sự mộc mạc, giản dị và dạt dào xúc cảm.