Nguyễn Phan Hách là một cây bút đa tài với nhiều tác phẩm hay và ấn tượng. Trong đó, truyện ngắn Hương hoa hoàng lan là một trong những tác phẩm tiêu biểu góp phần làm nên tên tuổi của ông. Truyện mang màu sắc cổ điển, nhẹ nhàng, đưa người đọc trở về với tuổi thơ êm đềm, tĩnh lặng cùng tình làng nghĩa xóm thân tình, gắn bó. Đặc biệt, thông qua nhân vật Hà, tác giả đã gửi gắm những triết lý sâu sắc về tình cảm gia đình, về sự quan trọng của tình thân trong cuộc sống mỗi con người.
Nhân vật Hà xuất hiện trong bối cảnh ngày cưới của cô với người đàn ông mà cô yêu thương. Tuy nhiên, thay vì tập trung vào câu chuyện tình yêu, tác giả lại khéo léo chuyển hướng sang kể về những kỷ niệm tuổi thơ của Hà bên bà, bên ngôi nhà thân thương. Điều này tạo nên một hiệu ứng đặc biệt, khiến người đọc vừa tò mò về tương lai của cặp đôi, vừa đắm chìm trong dòng cảm xúc hoài niệm, man mác buồn của Hà.
Hà sinh ra và lớn lên ở nông thôn, nơi có những cánh đồng lúa bát ngát, những rặng tre xanh rì rào trong gió. Tuổi thơ của cô cũng giống như bao đứa trẻ khác, tràn ngập tiếng cười, tiếng khóc và những trò chơi dân gian vui nhộn. Nhưng điều đặc biệt là Hà được sống trong vòng tay yêu thương, chở che của bà. Bà là người đã nuôi dưỡng, chăm sóc Hà từ khi còn bé, là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cô trong suốt quãng thời thơ ấu.
Về hoàn cảnh sống, Hà được miêu tả là một cô gái sống ở vùng quê thanh bình, yên ả. Cô có tuổi thơ êm đềm bên bà, bên ngôi nhà thân thương. Đó là những năm tháng hồn nhiên, vô lo vô nghĩ, được bà yêu thương, chiều chuộng. Những kỷ niệm ấy đã in sâu vào tâm trí Hà, trở thành nguồn động lực giúp cô vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
Tuy nhiên, tác giả không hề miêu tả ngoại hình của Hà, chỉ tập trung khắc họa tính cách và mối quan hệ giữa cô và bà. Điều này tạo nên sự gần gũi, chân thực cho độc giả khi đọc về cuộc sống của Hà. Chúng ta như được sống lại những ký ức tuổi thơ, được hòa mình vào không khí ấm áp, yêu thương của gia đình.
Trong truyện, Hà được miêu tả là một cô gái ngoan ngoãn, lễ phép, luôn biết ơn và trân trọng tình cảm gia đình. Cô bé cũng rất nhạy cảm, tinh tế, biết quan sát và hiểu chuyện từ nhỏ. Điều này được thể hiện qua những hành động, lời nói của Hà với bà. Chẳng hạn, khi bà ốm, Hà đã chạy về nhà ngay lập tức, nấu cháo cho bà ăn, chăm sóc bà tận tình. Hay khi bà mất, Hà đã khóc nức nở, nhớ nhung bà da diết. Tất cả những chi tiết ấy đã góp phần khắc họa nên hình ảnh một cô gái hiền lành, nhân hậu, giàu tình cảm.
Sự trưởng thành sớm của Hà xuất phát từ hoàn cảnh sống thiếu thốn tình thương của bố mẹ. Từ nhỏ, Hà đã sống cùng bà, được bà yêu thương, dạy dỗ. Chính vì vậy, Hà đã sớm hình thành những đức tính tốt đẹp, biết yêu thương, quan tâm tới người khác.
Thông qua nhân vật Hà, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về giá trị của tình cảm gia đình, về sự quan trọng của việc giữ gìn những giá trị truyền thống. Hà là biểu tượng cho vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam: dịu dàng, nết na, đảm đang, thủy chung.
Nhìn chung, nhân vật Hà trong truyện ngắn "Hương hoa hoàng lan" là một nhân vật được xây dựng thành công, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Qua nhân vật này, tác giả đã thể hiện được những giá trị nhân văn cao đẹp, đồng thời cũng gợi lên trong lòng người đọc những suy ngẫm về cuộc sống, về tình cảm gia đình.