hãy chỉ ra và nêu tác dụng của phép tu từ ẩn dụ trong câu: 1. gần mực thì đen,gần đèn thì sáng 2. người cha mái tóc bạc đốt lửa cho anh nằm

Câu 1: "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng"
- Biện pháp tu từ: Ẩn dụ phẩm chất.
- Phân tích: Câu tục ngữ sử dụng hình ảnh "mực" và "đèn" để ẩn dụ cho những môi trường, hoàn cảnh khác nhau. Mực tượng trưng cho sự tối tăm, xấu xa, còn đèn tượng trưng cho ánh sáng, tốt đẹp.
- Tác dụng:
- Gợi hình: Tạo nên hình ảnh cụ thể, dễ hiểu về hai môi trường đối lập.
- Gợi cảm: Nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường sống, khẳng định rằng con người sẽ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Nếu sống trong môi trường tốt, lành mạnh, con người sẽ được giáo dục, rèn luyện và trở thành người có ích; ngược lại, nếu sống trong môi trường xấu, tiêu cực, con người sẽ dễ dàng bị lôi kéo vào con đường sai trái.

Câu 2: "Người cha mái tóc bạc đốt lửa cho anh nằm"
- Biện pháp tu từ: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
- Phân tích: Tác giả đã sử dụng hình ảnh "lửa" vốn thuộc về xúc giác để miêu tả hành động "đốt lửa", vốn thuộc về thị giác.
- Tác dụng:
- Gợi hình: Hình ảnh ngọn lửa ấm áp, rực rỡ được hiện lên một cách sinh động, giúp người đọc dễ dàng hình dung được khung cảnh yên bình, ấm cúng.
- Gợi cảm: Thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm, chăm sóc của người cha dành cho con trai mình. Ngọn lửa không chỉ sưởi ấm cơ thể mà còn sưởi ấm tâm hồn, mang đến cho con trai niềm tin, hy vọng vào tương lai tươi sáng.