phân tích chuyện lịch sử sao sa đất viêt

Truyện ngắn "Sao băng" trích từ tập truyện "Hương cây - Bếp lửa", là tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Lâm Thanh Huyền. Truyện lấy bối cảnh cuộc chiến tranh Trung - Nhật khốc liệt vào những năm 40 của thế kỉ XX, xoay quanh hai nhân vật chính là cậu bé Thành và cô bé Thủy. Tác phẩm đã khắc họa thành công tình cảm gia đình thiêng liêng, sâu nặng qua đó gửi gắm thông điệp ý nghĩa về sức mạnh của tình yêu thương giữa hoàn cảnh hiểm nguy.

Hai anh em Thành và Thủy vốn sinh ra trong một gia đình khá giả tại Hà Nội. Nhưng do chiến tranh, hai anh em phải cùng bố mẹ di tản về nông thôn. Tại nơi đây, họ đã có những trải nghiệm đáng nhớ, đặc biệt là đêm trăng đẹp đẽ hôm ấy. Sau khi ăn cơm xong, Thành và Thủy ngồi ngắm sao trời. Đột nhiên, Thủy chỉ lên bầu trời và bảo rằng có một ông lão đang cưỡi ngựa trắng trên chòm sao Đại Hùng Tinh. Cô bé nói rằng ông đang đi bắt bọn cướp trên thiên đình và chuẩn bị thả lưới để bắt chúng. Nghe vậy, Thành vội vàng ngăn cản bởi nếu như làm vậy, ông sẽ bị ngã. Tuy nhiên, lời giải thích của Thủy khiến Thành ngạc nhiên. Cô bé bảo rằng sao băng chỉ xuất hiện khi người chết đột ngột, bất ngờ nên mọi người thường nói "chết như sao băng". Qua đó, ta có thể thấy được suy nghĩ hồn nhiên, ngây thơ của trẻ em.

Sau khi nghe Thủy nói, Thành bỗng nảy ra một ý nghĩ so sánh sao băng với đôi mắt của Thủy. Anh thầm nghĩ "có bao giờ hai cái thứ ánh sáng kia lại mờ nhạt trước đôi mắt của Thủy không nhỉ?". Với anh, đôi mắt của em gái mình luôn lấp lánh, tuyệt đẹp tựa như những vì sao trên bầu trời. Khi này, anh mới chợt nhận ra mình chưa từng nhìn thật kỹ vào đôi mắt của Thủy. Trong lúc đó, Thủy vẫn tiếp tục kể cho anh nghe về nguồn gốc của sao băng.

Bỗng nhiên, Thủy ngước nhìn lên bầu trời rồi bảo rằng có một ngôi sao đang rơi xuống. Ngay sau đó, cô bé bật cười khúc khích còn Thành thì nghiêm túc vô cùng. Anh tin rằng có một nàng tiên đang bị giam giữ trong ngôi sao kia và sắp được giải thoát để đến với trần gian. Từ ngôi sao rơi ấy, anh đã cầu nguyện cho mình và Thủy được bình an vượt qua trận bom đạn này. Lúc sau, Thủy lại chỉ lên bầu trời và bảo rằng ngôi sao mà họ vừa nhắc tới đã biến mất. Có lẽ, nàng tiên ấy đã được tự do và tới một vùng đất mới nào đó.

Thành nghe vậy liền bảo với em rằng sao băng rơi tức là ước nguyện của mình đã trở thành sự thật. Cả hai anh em cứ mải mê ngắm sao băng mãi mà không biết rằng mẹ đã vào phòng từ lúc nào. Bà nhẹ nhàng bảo hai đứa trẻ đi ngủ sớm. Trước khi chìm vào giấc ngủ, họ vẫn không quên ngắm những vì sao đang lấp lánh trên bầu trời.

Có thể thấy, "Sao băng" là một câu chuyện hết sức giản dị, trong sáng. Tác phẩm đã gợi cho người đọc những kí ức tươi đẹp về tuổi thơ. Thông qua chủ đề và các biện pháp nghệ thuật, tác giả muốn khẳng định tình cảm gia đình là thứ thiêng liêng nhất, nó có thể khiến con người vượt qua mọi khoảng cách và khó khăn.

Trước hết, nhà văn đã xây dựng chủ đề gần gũi, quen thuộc. Đó là tình cảm gia đình, cụ thể hơn là tình anh em. Tình cảm ấy được biểu hiện bằng niềm mong ước của hai anh em Thành và Thủy. Dù hoàn cảnh sống có khó khăn, thiếu thốn nhưng họ vẫn luôn quan tâm, chăm sóc và động viên lẫn nhau. Điều này được thể hiện rõ nét qua những hành động, lời nói của Thành và Thủy. Họ hay cãi nhau nhưng khi thấy em gái có vẻ buồn bã, anh đã nhanh chóng nhận ra và tìm cách trêu đùa để cô bé cười. Hay khi nghe Thủy nói về sao băng, anh cũng không tỏ ra hoài nghi hay trách móc mà chăm chú lắng nghe. Rồi cả việc Thành sẵn sàng che chở cho em khỏi cơn mưa bất chợt, nằm mơ cũng muốn em được bình an, hạnh phúc,... Tất cả đã góp phần thể hiện tình cảm sâu sắc mà anh dành cho cô bé.

Không chỉ vậy, tác giả còn xây dựng nhân vật giàu tính biểu tượng. Hai anh em Thành và Thủy chính là đại diện cho số phận của những đứa trẻ trong chiến tranh. Cuộc sống của họ bấp bênh, phải di cư tới nhiều nơi do chiến tranh nổ ra. Chiến tranh cũng khiến họ phải xa bố mẹ, sống dựa vào nhau. Qua đây, tác giả muốn gửi gắm thông điệp ý nghĩa về tầm quan trọng của gia đình. Ông cũng lên án, phê phán hành động tàn ác của những kẻ gây ra chiến tranh, khiến bao gia đình phải ly tán, bao sinh mạng bị đe dọa, ...

Ngoài ra, các yếu tố nghệ thuật như ngôi kể, ngôn ngữ cũng đóng vai trò quan trọng làm nên thành công của tác phẩm. Người kể truyện là Thành ở ngôi thứ nhất, nhờ đó dễ dàng bộc lộ cảm xúc, tâm trạng của nhân vật. Ngôn từ trong truyện mộc mạc, giản dị, giàu tính biểu cảm. Nó giúp người đọc hình dung rõ ràng về tình cảm của hai anh em.

Như vậy, "Sao băng" là một truyện ngắn hấp dẫn, độc đáo về đề tài, đặc sắc trong cách xây dựng nhân vật và sử dụng ngôi kể, ngôn ngữ. Tác phẩm đã mang đến cho người đọc những giây phút bình yên khi nhìn ngắm bức tranh tuổi thơ trong trẻo, đồng thời cũng khơi dậy những suy ngẫm về giá trị của tình cảm gia đình.