Phân tích đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” và hình ảnh chị Dậu
“Tắt đèn” là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn Ngô Tất Tố, được sáng tác vào năm 1939. Tác phẩm này phản ánh chân thực cuộc sống khốn khổ của người nông dân Việt Nam dưới chế độ phong kiến nửa thực dân, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của họ. Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” nằm ở chương XVIII của tác phẩm, kể về cuộc đấu tranh của chị Dậu chống lại bọn cường hào, tay sai để bảo vệ chồng.
Đoạn trích mở đầu bằng cảnh chị Dậu tất bật chạy ngược chạy xuôi để lo tiền sưu cho chồng và cả người em chồng đã mất. Gia đình chị đã nghèo khó, nay lại càng túng quẫn hơn khi anh Dậu bị bắt trói vì không có tiền nộp sưu. Trong lúc chị Dậu đang đau đớn vì không biết lấy đâu ra tiền để chuộc chồng ra, thì tên cai lệ và người nhà lí trưởng ập đến đòi trói anh Dậu. Chúng hung hăng, tàn ác, không chút thương xót gì, khiến chị Dậu vô cùng hoảng sợ.
Chị Dậu là một người phụ nữ đảm đang, tháo vát, nhưng cũng rất mạnh mẽ và quyết đoán. Trước thái độ hống hách, ngang ngược của tên cai lệ và người nhà lí trưởng, chị Dậu ban đầu đã cố gắng van xin, nài nỉ. Chị gọi tên cai lệ là “ông”, xưng con, thể hiện sự kính trọng và mong muốn được chúng tha cho chồng. Nhưng khi thấy tên cai lệ và người nhà lí trưởng ngày càng hung hãn, thậm chí còn đánh anh Dậu, chị Dậu đã không thể kìm nén được nữa. Chị đã vùng lên phản kháng, đánh ngã tên cai lệ và người nhà lí trưởng. Hành động của chị Dậu thể hiện sức mạnh tiềm tàng và tinh thần bất khuất của người nông dân trước áp bức bóc lột.
Câu nói “Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!” của chị Dậu là một lời tuyên chiến hùng hồn, thể hiện ý chí quyết tâm chống lại kẻ thù. Chị Dậu đã không còn là một người phụ nữ yếu đuối, cam chịu nữa mà đã trở thành một người phụ nữ mạnh mẽ, dám đứng lên đấu tranh để bảo vệ quyền lợi của mình và gia đình.
Hành động của chị Dậu tuy là bộc phát nhưng nó đại diện cho tinh thần phản kháng của người nông dân trước áp bức bóc lột. Dù kết quả cuối cùng vẫn là bi thảm, nhưng nó đã thể hiện được sức mạnh tiềm tàng và tinh thần bất khuất của người nông dân.
Qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”, Ngô Tất Tố đã khắc họa thành công hình tượng chị Dậu – một người phụ nữ nông dân Việt Nam giàu lòng yêu thương, đảm đang, tháo vát nhưng cũng rất mạnh mẽ và quyết đoán khi bị đẩy vào bước đường cùng. Hình tượng chị Dậu là một biểu tượng đẹp đẽ cho tinh thần phản kháng của người nông dân trước áp bức bóc lột. Đồng thời, nó cũng thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm “Tắt đèn”.