"Tôi đi học" là một tác phẩm truyện ngắn của nhà văn Thanh Tịnh, được in trong tập "Quê mẹ" xuất bản năm 1941. Truyện kể về những kỷ niệm đẹp đẽ, hồn nhiên của nhân vật "tôi" - cậu bé Côn - trong ngày đầu tiên đến trường. Qua đó, tác giả thể hiện tình cảm sâu sắc với quê hương, gia đình và tuổi thơ.
Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, từ góc nhìn của nhân vật "tôi". Nhân vật "tôi" là một cậu bé tám tuổi, lần đầu tiên được đi học. Cậu bé rất háo hức, hồi hộp khi chuẩn bị bước vào một thế giới mới. Những hình ảnh, chi tiết trong truyện đều được miêu tả sinh động, chân thực, gợi lên không khí vui tươi, rộn ràng của buổi tựu trường.
Câu chuyện bắt đầu bằng khung cảnh thiên nhiên mùa thu đẹp đẽ, thơ mộng. Bầu trời xanh cao, nắng vàng rực rỡ, gió heo may se lạnh... Tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, khiến cho lòng người thêm phần náo nức, mong chờ.
Nhân vật "tôi" cũng vậy. Cậu bé háo hức, hồi hộp khi được mẹ dẫn đi trên con đường làng quen thuộc. Cậu bé cảm nhận rõ rệt sự thay đổi của mình: "Hôm nay tôi mặc bộ quần áo mới, trông chững chạc hẳn lên." Cậu bé cũng rất tò mò về ngôi trường mới, về thầy cô, bạn bè.
Khi đến trường, cậu bé càng thêm hồi hộp. Ngôi trường to lớn, khang trang, khác hẳn với những ngôi nhà trong làng. Cậu bé đứng nép bên mẹ, nhìn các bạn học sinh khác đang nô đùa, cười nói vui vẻ.
Khi nghe tiếng trống trường vang lên, cậu bé càng thêm hồi hộp, lo lắng. Nhưng rồi, tiếng gọi của thầy hiệu trưởng đã giúp cậu bé bình tĩnh lại. Cậu bé bước vào lớp học, ngồi vào chỗ của mình, cảm thấy mọi thứ thật lạ lẫm nhưng cũng rất thân quen.
Trong suốt buổi học đầu tiên, cậu bé chăm chú nghe giảng, cố gắng ghi nhớ những điều thầy cô truyền đạt. Cậu bé cũng rất thích thú khi được làm quen với các bạn học sinh mới.
Kết thúc buổi học, cậu bé ra về trong niềm vui sướng, hân hoan. Cậu bé hứa sẽ cố gắng học tập tốt để không phụ lòng cha mẹ, thầy cô.
Truyện ngắn "Tôi đi học" đã thể hiện thành công tâm trạng của nhân vật "tôi" trong ngày đầu tiên đến trường. Đó là một tâm trạng vừa háo hức, hồi hộp, vừa bỡ ngỡ, rụt rè. Tâm trạng ấy đã được nhà văn Thanh Tịnh thể hiện một cách tinh tế, chân thực, gợi lên nhiều cảm xúc cho người đọc.