Khi nuôi gà, vịt người nông dân chỉ cần dùng tiếng gọi quen thuộc là gà, vịt từ xa đã chạy đến để ăn. Tập tính này của vật nuôi có lợi cho sinh vật và cả người chăn nuôi. Em hãy nêu cách thức hình thàn...

Tập tính “nghe tiếng chủ gọi là chạy đến ăn” ở gà, vịt thực chất là kết quả của quá trình học tập (hình thành phản xạ có điều kiện) chứ không phải hoàn toàn bẩm sinh. Quy trình hình thành có thể tóm tắt như sau: 1. Thiết lập mối liên hệ âm thanh – thức ăn – Mỗi lần cho gà, vịt ăn, người chăn nuôi đều đồng thời gọi “gà…”, “vịt…”. – Tiếng gọi ban đầu chỉ là kích thích trung tính (không gợi lên phản ứng ăn). Thức ăn là kích thích không điều kiện (khiến vật nuôi ăn). 2. Lặp đi lặp lại (condi­tioning) – Sau nhiều lần kết hợp gọi (“gà…”, “vịt…”) rồi cho ăn liền ngay sau đó, chim biết rằng mỗi khi nghe tiếng gọi sẽ được ăn. – Âm thanh gọi dần trở thành kích thích có điều kiện, đủ mạnh để gây phản xạ hướng về chỗ cho ăn. 3. Mở rộng khoảng cách và củng cố – Ban đầu gọi ngay cạnh chuồng, sau đó gọi từ xa dần dần. Vịt, gà vẫn chạy về vì đã “quen” sẽ có thức ăn. – Thỉnh thoảng có thể thay đổi thời gian, vị trí cho ăn nhưng vẫn kèm theo tiếng gọi để duy trì tính chính xác của liên kết. 4. Ổn định thành tập tính – Khi đã thành phản xạ có điều kiện, chỉ cần một âm thanh quen thuộc (tiếng gọi) là gà, vịt tự động xuất hiện. – Tập tính này lợi cho người chăn nuôi (tiết kiệm công gọi, quản lý dễ) và vật nuôi (thấy gọi là biết có thức ăn, bớt lo sợ). Tóm lại, nhờ lặp lại đồng thời tiếng gọi và cho ăn, gà, vịt “học” được rằng âm thanh đó đồng nghĩa với bữa ăn, từ đó hình thành tập tính phản xạ có điều kiện rất hữu ích trong chăn nuôi.