người ta cho rằng tiêm vaccin cũng giống như uống thuốc kháng sinh là đúng hay sai, giải thích?

Việc nói “tiêm vaccine cũng giống như uống thuốc kháng sinh” là SAI. Hai biện pháp này khác nhau cả về mục đích lẫn cơ chế tác động: 1. Mục đích sử dụng - Vaccine: dùng để **phòng bệnh**, kích thích cơ thể sinh ra miễn dịch chủ động (tạo kháng thể và tế bào miễn dịch “ghi nhớ”) trước khi tiếp xúc với mầm bệnh. - Kháng sinh: dùng để **điều trị** nhiễm khuẩn đã xảy ra, tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. 2. Cơ chế tác động - Vaccine chứa kháng nguyên (toàn bộ hoặc một phần virus, vi khuẩn đã được làm suy yếu/giết chết hoặc các protein đặc hiệu) → kích thích hệ miễn dịch nhận diện và ghi nhớ → khi gặp tác nhân thật, cơ thể phản ứng nhanh, ngăn chặn bệnh phát triển. - Kháng sinh là hợp chất hóa học (tự nhiên hoặc tổng hợp) có khả năng can thiệp vào cấu trúc tế bào vi khuẩn (vách tế bào, ribosome tổng hợp protein…) hoặc ức chế các enzyme quan trọng → vi khuẩn không nhân lên được, cuối cùng chết đi hoặc không gây hại. 3. Phạm vi tác động - Vaccine: chủ yếu phòng ngừa cả virus và vi khuẩn (tuỳ loại vaccine), nhưng chỉ tác động lên hệ miễn dịch, không “diệt” mầm bệnh đang có sẵn trong cơ thể. - Kháng sinh: chỉ có tác dụng với **vi khuẩn**, không trị được virus, nấm, ký sinh trùng; sau khi uống kháng sinh mới tiêu diệt hoặc kìm hãm vi khuẩn đã xâm nhập. 4. Thời điểm dùng - Vaccine: tiêm trước (hoặc đúng lịch), tốt nhất khi cơ thể chưa nhiễm bệnh. - Kháng sinh: dùng sau khi đã có chẩn đoán nhiễm khuẩn, dùng theo đơn bác sĩ. 5. Vấn đề kháng thuốc - Lạm dụng kháng sinh dễ dẫn đến kháng kháng sinh, gây “siêu vi khuẩn” khó chữa. - Vaccine hiếm khi gây hiện tượng kháng “vaccine”, nhưng nếu chủng vi khuẩn/virus đột biến mạnh (như virus cúm, SARS-CoV-2) vaccine phải cập nhật. Tóm lại, vaccine và kháng sinh phục vụ hai mục đích khác nhau—phòng ngừa và điều trị—với cơ chế tác động cũng hoàn toàn không giống nhau.