Đề 51: Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu: MẸ Viễn Phương (1) Con nhớ ngày xưa mẹ hát “Hoa sen lặng lẽ dưới đầm Hương hoa dịu dàng bát ngát Thơm tho không gian thời gian” … (2) Mẹ nghèo như đó...

câu 1. Đoạn trích sử dụng phương thức biểu đạt chính là biểu cảm. Tác giả thể hiện tình cảm sâu sắc, lòng biết ơn đối với mẹ qua những hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ, giàu ý nghĩa. Hình ảnh "hoa sen" được sử dụng để so sánh với mẹ, thể hiện sự thanh tao, thuần khiết, cao quý của mẹ. Đồng thời, việc sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa giúp cho hình ảnh "sen" trở nên sinh động, gần gũi hơn, tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo.

Ngoài ra, đoạn trích còn sử dụng các yếu tố tự sự, miêu tả để làm rõ nét thêm nội dung, góp phần tăng tính thuyết phục cho luận điểm của tác giả.

câu 2. Trong hai câu thơ "Sen đã tàn sau mùa hạ / Mẹ đã lìa xa cõi đời", tác giả sử dụng biện pháp tu từ nói giảm nói tránh với cụm từ "lìa xa cõi đời". Thay vì trực tiếp nhắc đến cái chết, tác giả sử dụng hình ảnh ẩn dụ "lìa xa cõi đời" để thể hiện sự mất mát, sự chia ly một cách nhẹ nhàng, tế nhị hơn. Cụm từ này gợi lên cảm giác buồn bã, tiếc nuối nhưng cũng mang tính chất trang trọng, phù hợp với tâm trạng đau thương của người con khi phải đối diện với sự ra đi của mẹ. Biện pháp tu từ này giúp cho câu thơ trở nên sâu sắc, giàu ý nghĩa, đồng thời tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao, khiến người đọc cảm nhận được nỗi lòng của tác giả một cách trọn vẹn.

câu 3. Hai câu thơ "Khi con thành đóa hoa thơm / Đời mẹ lắt lay chiếc bóng" thể hiện sự hy sinh cao cả của người mẹ dành cho con cái. Hình ảnh "đóa hoa thơm" tượng trưng cho những đứa con trưởng thành, khỏe mạnh, còn hình ảnh "lắt lay chiếc bóng" gợi lên sự yếu đuối, cô đơn của người mẹ già nua, đang dần rời xa cuộc sống. Hai câu thơ này tạo nên một bức tranh đối lập giữa sự tươi đẹp của con cái và sự tàn tạ của người mẹ, đồng thời nhấn mạnh công lao to lớn của người mẹ trong việc nuôi dưỡng và chăm sóc con cái.

câu 4. Trong khổ thơ thứ hai của bài thơ "Mẹ Viễn Phương", tác giả đã khắc họa hình ảnh người mẹ với những nét đẹp giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Hình ảnh "hoa sen lặng lẽ dưới đầm" gợi lên sự khiêm tốn, bình dị của người mẹ. Hoa sen dù mọc ở nơi bùn lầy nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp tinh khiết, tượng trưng cho phẩm chất cao quý của người phụ nữ Việt Nam.

Câu thơ "hương hoa dịu dàng bát ngát thơm tho không gian thời gian" thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con cái. Hương thơm của hoa sen lan tỏa khắp không gian, thời gian, giống như tình yêu thương của mẹ luôn bao bọc, che chở con cái.

Hình ảnh "mẹ nghèo như đóa hoa sen" so sánh người mẹ với hoa sen, nhấn mạnh sự giản dị, mộc mạc nhưng cũng rất thanh tao, cao quý của người mẹ. Mẹ nghèo nhưng tâm hồn mẹ giàu có, mẹ hy sinh cả cuộc đời để nuôi dưỡng, chăm sóc con cái.

Câu thơ "năm tháng âm thầm lặng lẽ, giọt máu hòa theo dòng lệ hương đời mẹ ướp cho con" sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ, ví von giọt máu của mẹ như dòng nước mắt, mang theo hương thơm của cuộc đời mẹ. Mẹ đã dành trọn vẹn tình yêu thương, sự hy sinh cho con cái, mong muốn con cái sẽ trở nên tốt đẹp hơn.

Khổ thơ kết thúc bằng hình ảnh "sen đã tàn sau mùa hạ, mẹ đã lìa xa cõi đời, sen tàn rồi sen lại nở, mẹ thành ngôi sao trên trời". Đây là hình ảnh ẩn dụ, thể hiện sự luân hồi của cuộc sống, sự ra đi của mẹ nhưng vẫn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng con cái. Mẹ như một ngôi sao sáng trên bầu trời, soi sáng con đường cho con cái bước tiếp.

Tóm lại, qua khổ thơ thứ hai, tác giả đã khắc họa thành công hình ảnh người mẹ hiền hậu, tần tảo, giàu đức hi sinh. Người mẹ ấy là biểu tượng của tình yêu thương, sự hy sinh cao cả, là nguồn động lực to lớn giúp con cái vươn lên trong cuộc sống.

câu 5. Đoạn trích "Mẹ Viễn Phương" của Viễn Phương là một bức tranh cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng. Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, mang đậm chất trữ tình, giàu hình ảnh và ngôn ngữ giản dị, mộc mạc. Qua những hình ảnh ẩn dụ, so sánh độc đáo, tác giả đã khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn cao quý của người mẹ.

Mẹ là đóa hoa sen trắng tinh khiết, tỏa hương thơm ngát giữa đầm lầy. Mẹ là bông hoa sen lặng lẽ, âm thầm, chịu đựng mọi khó khăn, vất vả để nuôi dưỡng con khôn lớn. Mẹ là người phụ nữ tần tảo, lam lũ, hi sinh cả cuộc đời vì con. Tình mẫu tử là thứ tình cảm thiêng liêng nhất trong cuộc đời mỗi con người. Nó là nguồn sức mạnh to lớn giúp ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Trong đoạn trích, tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc để làm nổi bật chủ đề của bài thơ. Hình ảnh ẩn dụ "đóa hoa sen", "giọt máu hòa theo dòng lệ", "chiếc bóng", "nắng quái chiều hôm"... đã góp phần tạo nên vẻ đẹp lãng mạn, sâu sắc cho bài thơ. Đặc biệt, câu thơ "khi con thành đóa hoa thơm đời mẹ lắt lay chiếc bóng" là một câu thơ hay, giàu ý nghĩa. Nó thể hiện sự hi sinh thầm lặng, vô bờ bến của người mẹ dành cho con. Mẹ là người luôn dõi theo từng bước chân của con, che chở, bảo vệ con trước mọi giông bão cuộc đời.

Đoạn trích "Mẹ Viễn Phương" là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa nhân văn. Bài thơ đã nhắc nhở chúng ta về giá trị thiêng liêng của tình mẫu tử. Mỗi người cần biết trân trọng, yêu thương và báo đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ.