PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau:
Có người bạn nhỏ, tên cậu ấy là Lâm. Nhà Lâm đông anh em nên mọi thứ so với bạn bè không thể nào bằng được. Bạn khác mất chiếc bút máy thì lập tức bố mẹ đã mua cho chiếc mới ngay, với Lâm thì không. Cái bút bi mà cậu ấy đang viết từ mấy tháng nay, chỉ thay ruột còn cái vỏ vẫn tốt. Lâm còn biết chữa khi bút bị tắc mực. Tôi có hỏi sao cậu ấy cẩn thận, tiết kiệm thế? Lâm trả lời:
- Nhà tớ nghèo, mà mẹ tớ lại không được khỏe.
Tôi nghe, vừa quý vừa thương cậu ấy.
Hồi đầu năm học, tôi có cho Lâm vay hơn chục nghìn để mua sách giáo khoa. Trong buổi nộp tiền Lâm không có đủ, tôi đã đưa cho Lâm số tiền mua sách hãy còn thừa. Về nhà, tôi nói lại cho mẹ tôi biết. Mẹ mắng:
- Ngày mai, phải đi đòi về. Hay là tiêu bậy rồi?
Tôi biết đến mai, Lâm chưa thể trả và cũng không muốn mẹ tôi hiểu lầm về tôi và Lâm. Miệng thì “vâng” nhưng trong lòng tôi lo lắm.
Hôm sau, mẹ tôi hỏi, tôi thưa là Lâm chưa có. Mẹ tôi không vui và tôi cũng băn khoăn không biết làm thế nào. May sao, ba ngày sau, Lâm mang tiền đến trả đúng vào lúc mẹ tôi đang có nhà. Cậu ấy hai tay cầm tiền, thưa với mẹ tôi:
- Thưa bác, hôm nọ cháu thiếu tiền mua sách nên…
Mẹ tôi mỉm cười nhìn Lâm đăm đắm rồi bất chợt hỏi:
- Ai vá áo cho cháu đấy?
Lâm có vẻ ngượng. Tận lúc ấy tôi mới nhìn thấy miếng vá ở vai áo bạn tôi. Màu của mụn vá khác với màu vải của áo. Lâm khẽ thưa:
- Cháu… vá lấy đấy ạ!
Mẹ tôi âu yếm bảo Lâm:
- Cháu cởi ra – Bà quay về phía tôi. – Con lấy áo của con cho bạn mặc tạm kẻo lạnh…
Nói rồi mẹ tôi đứng lên mở ngăn kéo đựng đồ khâu, lấy kim chỉ và chọn mụn vải giống với màu áo của Lâm, vá lại áo cho nó. Vá xong, mẹ vừa cắn chỉ vừa nhìn Lâm:
- Chắc mẹ cháu bận lắm, hay mẹ cháu ở xa?
Lâm hơi cúi đầu:
- Vâng. Mẹ cháu bận lắm, mà các em cháu còn nhỏ ạ!
- Cháu là lớn nhất?
- Vâng ạ!
Lúc Lâm đã ra về, mẹ tôi mới bảo tôi:
- Bạn con là một đứa con biết thương mẹ và ngoan. Hôm nọ mẹ mà biết, mẹ đã không mắng con.
Tôi liền thưa rõ ý định của tôi:
- Con đã định để dành tiền rồi trả lại tiền của mẹ thay cho cậu ấy, nhưng cậu ấy không chịu. Cậu ấy bảo: “Đã vay thì phải trả nếu không cậu sẽ bị mẹ cậu mắng.”
Mẹ tôi im lặng. Một lát, người bảo:
- Thỉnh thoảng, con rủ bạn ấy sang nhà ta chơi và học bài với nhau cho vui,…
Tôi ôm lấy mẹ, nóng cả mắt. Nước mắt chảy chực trào ra vì sung sướng
(Mẹ tôi, Phong Thu, In trong Những truyện viết cho thiếu nhi hay, NXB Kim Đồng, 2021)
* Chú thích: Tác giả Phong Thu sinh năm 1934, quê Thái Bình. Ông là một nhà văn có nhiều đóng góp cho văn học thiếu nhi. Ông có sở trường viết về đề tài gia đình, tình mẫu tử với những câu chuyện bình dị, sâu sắc chạm tới trái tim người đọc.
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm): Xác định lời của người kể chuyện và lời của nhân vật trong những câu văn sau:
“Mẹ tôi im lặng. Một lát, người bảo:
- Thỉnh thoảng, con rủ bạn ấy sang nhà ta chơi và học bài với nhau cho vui,…”
Câu 2 (0,5 điểm): Xét theo cấu tạo câu văn sau thuộc kiểu câu gì? Vì sao?
“Mẹ tôi không vui và tôi cũng băn khoăn không biết làm thế nào”
Câu 3 (1,0 điểm): Theo em vì sao nhân vật tôi lại ôm lấy mẹ, nóng cả mắt. Nước mắt chảy chực trào ra vì sung sướng.
Câu 4 (1,0 điểm): Ý nghĩa chi tiết mẹ của “tôi” vá áo cho Lâm.
Câu 5 (1,0 điểm): Qua văn bản, hãy rút ra thông điệp sâu sắc nhất về tình bạn. Lí giải vì sao.
PHẦN VIẾT (6,0 điểm).
Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật người mẹ trong truyện ngắn “Mẹ tôi” được nêu ở phần đọc – hiểu.
Câu 2 (4,0 điểm): Những ngày gần đây hình ảnh cụ Trần Văn Thanh (76 tuổi, trú tại Thành phố Vinh, Nghệ An) lái xe máy vượt gần 1.400km vào Thành phố Hồ Chí Minh để kịp dự lễ diễu binh mừng 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước được chia sẻ rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội. Hình ảnh cụ mặc quân phục, lái xe máy cùng lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới phía sau đã chạm đến trái tim của hàng triệu người dân Việt Nam, đặc biệt khơi dậy trách nhiệm của thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ), bày tỏ quan điểm của em về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, từ đó đề xuất giải pháp để phát huy tinh thần ấy.

Question

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau:
   Có người bạn nhỏ, tên cậu ấy là Lâm. Nhà Lâm đông anh em nên mọi thứ so với bạn bè không thể nào bằng được. Bạn khác mất chiếc bút máy thì lập tức bố mẹ đã mua cho chiếc mới ngay, với Lâm thì không. Cái bút bi mà cậu ấy đang viết từ mấy tháng nay, chỉ thay ruột còn cái vỏ vẫn tốt. Lâm còn biết chữa khi bút bị tắc mực. Tôi có hỏi sao cậu ấy cẩn thận, tiết kiệm thế? Lâm trả lời:
- Nhà tớ nghèo, mà mẹ tớ lại không được khỏe.
Tôi nghe, vừa quý vừa thương cậu ấy. 
Hồi đầu năm học, tôi có cho Lâm vay hơn chục nghìn để mua sách giáo khoa. Trong buổi nộp tiền Lâm không có đủ, tôi đã đưa cho Lâm số tiền mua sách hãy còn thừa. Về nhà, tôi nói lại cho mẹ tôi biết. Mẹ mắng:
- Ngày mai, phải đi đòi về. Hay là tiêu bậy rồi?
Tôi biết đến mai, Lâm chưa thể trả và cũng không muốn mẹ tôi hiểu lầm về tôi và Lâm. Miệng thì “vâng” nhưng trong lòng tôi lo lắm. 
Hôm sau, mẹ tôi hỏi, tôi thưa là Lâm chưa có. Mẹ tôi không vui và tôi cũng băn khoăn không biết làm thế nào. May sao, ba ngày sau, Lâm mang tiền đến trả đúng vào lúc mẹ tôi đang có nhà. Cậu ấy hai tay cầm tiền, thưa với mẹ tôi:
- Thưa bác, hôm nọ cháu thiếu tiền mua sách nên…
Mẹ tôi mỉm cười nhìn Lâm đăm đắm rồi bất chợt hỏi:
- Ai vá áo cho cháu đấy?
Lâm có vẻ ngượng. Tận lúc ấy tôi mới nhìn thấy miếng vá ở vai áo bạn tôi. Màu của mụn vá khác với màu vải của áo. Lâm khẽ thưa:
- Cháu… vá lấy đấy ạ!
Mẹ tôi âu yếm bảo Lâm:
- Cháu cởi ra – Bà quay về phía tôi. – Con lấy áo của con cho bạn mặc tạm kẻo lạnh…
Nói rồi mẹ tôi đứng lên mở ngăn kéo đựng đồ khâu, lấy kim chỉ và chọn mụn vải giống với màu áo của Lâm, vá lại áo cho nó. Vá xong, mẹ vừa cắn chỉ vừa nhìn Lâm:
- Chắc mẹ cháu bận lắm, hay mẹ cháu ở xa?
Lâm hơi cúi đầu:
- Vâng. Mẹ cháu bận lắm, mà các em cháu còn nhỏ ạ!
- Cháu là lớn nhất? 
- Vâng ạ!
Lúc Lâm đã ra về, mẹ tôi mới bảo tôi:
- Bạn con là một đứa con biết thương mẹ và ngoan. Hôm nọ mẹ mà biết, mẹ đã không mắng con. 
Tôi liền thưa rõ ý định của tôi:
- Con đã định để dành tiền rồi trả lại tiền của mẹ thay cho cậu ấy, nhưng cậu ấy không chịu. Cậu ấy bảo: “Đã vay thì phải trả nếu không cậu sẽ bị mẹ cậu mắng.”
Mẹ tôi im lặng. Một lát, người bảo:
- Thỉnh thoảng, con rủ bạn ấy sang nhà ta chơi và học bài với nhau cho vui,…
Tôi ôm lấy mẹ, nóng cả mắt. Nước mắt chảy chực trào ra vì sung sướng
      (Mẹ tôi, Phong Thu, In trong Những truyện viết cho thiếu nhi hay, NXB Kim Đồng, 2021) 
* Chú thích: Tác giả Phong Thu sinh năm 1934, quê Thái Bình. Ông là một nhà văn có nhiều đóng góp cho văn học thiếu nhi. Ông có sở trường viết về đề tài gia đình, tình mẫu tử với những câu chuyện bình dị, sâu sắc chạm tới trái tim người đọc. 
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm): Xác định lời của người kể chuyện và lời của nhân vật trong những câu văn sau:
“Mẹ tôi im lặng. Một lát, người bảo:
- Thỉnh thoảng, con rủ bạn ấy sang nhà ta chơi và học bài với nhau cho vui,…”
Câu 2 (0,5 điểm): Xét theo cấu tạo câu văn sau thuộc kiểu câu gì? Vì sao? 
         “Mẹ tôi không vui và tôi cũng băn khoăn không biết làm thế nào”
Câu 3 (1,0 điểm): Theo em vì sao nhân vật tôi lại ôm lấy mẹ, nóng cả mắt. Nước mắt chảy chực trào ra vì sung sướng.
Câu 4 (1,0 điểm): Ý nghĩa chi tiết mẹ của “tôi” vá áo cho Lâm.  
Câu 5 (1,0 điểm): Qua văn bản, hãy rút ra thông điệp sâu sắc nhất về tình bạn. Lí giải vì sao. 
 PHẦN VIẾT (6,0 điểm).
Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật người mẹ trong truyện ngắn “Mẹ tôi” được nêu ở phần đọc – hiểu.
Câu 2 (4,0 điểm): Những ngày gần đây hình ảnh cụ Trần Văn Thanh (76 tuổi, trú tại Thành phố Vinh, Nghệ An) lái xe máy vượt gần 1.400km vào Thành phố Hồ Chí Minh để kịp dự lễ diễu binh mừng 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước được chia sẻ rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội. Hình ảnh cụ mặc quân phục, lái xe máy cùng lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới phía sau đã chạm đến trái tim của hàng triệu người dân Việt Nam, đặc biệt khơi dậy trách nhiệm của thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ), bày tỏ quan điểm của em về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, từ đó đề xuất giải pháp để phát huy tinh thần ấy.

Accepted Answer

i:
Câu chuyện về cụ Trần Văn Thanh - một cựu chiến binh 76 tuổi, vượt quãng đường hơn 1.400km bằng xe máy để tham dự lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước - là một minh chứng hùng hồn cho tinh thần cống hiến và trách nhiệm của thế hệ đi trước. Hình ảnh cụ Thanh, với mái tóc bạc trắng, đôi mắt ánh lên niềm tự hào, tay cầm lái vững chãi, đã khiến bao người xúc động và khâm phục. Cụ Thanh là một biểu tượng tiêu biểu cho thế hệ cha anh, những người đã hy sinh xương máu để giành lấy độc lập, tự do cho đất nước.

Thế hệ trẻ ngày nay, được thừa hưởng những giá trị to lớn mà cha ông ta đã dày công xây dựng, cần nhận thức rõ ràng về trách nhiệm của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trách nhiệm ấy không chỉ đơn thuần là nghĩa vụ mà còn là sứ mệnh cao cả, là sự kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần dũng cảm, bất khuất của dân tộc.

Trong quá khứ, thế hệ trẻ Việt Nam đã từng ghi danh vào lịch sử dân tộc bằng những chiến công oanh liệt, những tấm gương hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Những người con ưu tú như Kim Đồng, Võ Thị Sáu, Lê Văn Tám... đã trở thành biểu tượng bất tử cho lòng yêu nước và tinh thần quật khởi của thế hệ trẻ Việt Nam.

Ngày nay, thế hệ trẻ tiếp tục gánh vác sứ mệnh cao cả, ra sức học tập, trau dồi kiến thức, rèn luyện bản thân, và cống hiến cho quê hương, đất nước. Họ là những người tiên phong trong các phong trào tình nguyện, các hoạt động xã hội, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp.

Để hoàn thành sứ mệnh thiêng liêng của mình, thế hệ trẻ cần xác định cho mình lý tưởng sống đúng đắn, luôn sẵn sàng dấn thân, cống hiến. Họ cần tích cực học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu của thời đại mới. Bên cạnh đó, họ cũng cần tích cực tham gia các hoạt động xã hội, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.

Ngoài ra, thế hệ trẻ cần có ý thức trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Họ cần sống có trách nhiệm, tuân thủ pháp luật, giữ gìn trật tự an toàn xã hội.

Tóm lại, thế hệ trẻ ngày nay cần nhận thức rõ ràng về trách nhiệm của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Họ cần nỗ lực hết mình, phấn đấu vươn lên, góp phần xây dựng một đất nước Việt Nam giàu mạnh, văn minh.

Bên cạnh những tấm gương sáng như cụ Trần Văn Thanh, chúng ta cần có thêm nhiều tấm gương nữa để truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ. Mỗi người trẻ cần ý thức được trách nhiệm của mình, và nỗ lực hết mình để hoàn thành sứ mệnh thiêng liêng mà Tổ quốc giao phó.

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau: Có người bạn nhỏ, tên cậu ấy là Lâm. Nhà Lâm đông anh em nên mọi thứ so với bạn bè không thể nào bằng được. Bạn khác mất chiếc bút máy thì lập tức bố mẹ đã...