Nêu cấu trúc và chức năng của nhân tế bào.

Cấu trúc và chức năng của nhân tế bào 1. Cấu trúc nhân tế bào a. Màng nhân (màng nhân kép) - Gồm hai lớp màng song song (màng trong và màng ngoài), giữa hai lớp có khoảng gian màng rộng khoảng 20–40 nm. - Màng ngoài thông nối với lưới nội chất hạt (RER), bề mặt có gắn ribôxôm. - Trên màng nhân có các lỗ màng (nuclear pores) giúp trao đổi vật chất (RNA, protein, phân tử tín hiệu) giữa nhân và tế bào chất. b. Nhân chất (nucleoplasm) - Là dịch nhầy bên trong nhân, chứa nước, ion, các enzyme và các yếu tố tham gia phiên mã, đồng thời hỗ trợ khuôn khổ cho các cấu trúc nhân. c. Chromatin (chất nhiễm sắc) - Gồm DNA liên kết với protein histon và non-histon. - Ở kì nghỉ (interphase): dạng sợi mảnh, dễ truy cập cho quá trình phiên mã. - Khi nguyên phân/meo phân khởi phát: cô đặc lại thành nhiễm sắc thể rõ rệt. d. Nhân con (nucleolus) - Vùng đặc trong nhân, không có màng bao. - Nơi tổng hợp và lắp ráp tiểu đơn vị ribôxôm (rRNA + protein). - Thường có 1–3 nhân con tùy loại tế bào và giai đoạn phát triển. 2. Chức năng chính a. Bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền - Mang toàn bộ vật chất di truyền (DNA), điều khiển mọi hoạt động sinh trưởng, phân chia và biệt hóa của tế bào. b. Điều hòa phiên mã và phiên mã RNA - Enzyme RNA polimerase và các yếu tố phiên mã tập trung trong nhân để tổng hợp mRNA, rRNA, tRNA. c. Lắp ráp tiểu đơn vị ribôxôm - Trong nhân con, rRNA kết hợp với protein ribôxôm hình thành các tiểu đơn vị 40S và 60S (ở tế bào eukaryote), sau đó di chuyển ra ngoài tế bào chất để hình thành ribôxôm hoàn chỉnh. d. Điều phối chu kỳ tế bào và phân chia nhân - Qua các yếu tố kiểm soát (cyclin, CDK…), nhân quyết định khi nào tế bào tiến hành phân chia, đảm bảo nhân đôi đúng lúc và phân phối đều DNA cho tế bào con. Tóm lại, nhân tế bào vừa là “trung tâm chỉ huy” chứa và bảo vệ DNA, vừa là “nhà máy” sản xuất các phân tử RNA, đảm bảo tế bào vận hành, phân chia và truyền đạt di truyền một cách chính xác.