Câu 1 (6 điểm) Người đi săn và con vượn Ngày xưa, có một người săn bắn rất tài. Nếu con thú rừng nào không may gặp phải bác ta, thì hôm đó coi như ngày tận số của nó. Một hôm, người đi săn xách nỏ vào...

Nam Cao là một cây bút xuất sắc của nền văn học hiện đại Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám năm 1945. Ông viết nhiều tác phẩm nổi tiếng để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả. Trong đó, “Lão Hạc” là một trong những tác phẩm được nhắc đến nhiều nhất khi nói đến Nam Cao. Truyện ngắn này được đánh giá là thể hiện thành công cả hai yếu tố “tâm” và “tài”. Đặc biệt, qua đoạn trích, ta thấy được tư tưởng nhân đạo mới mẻ, sâu sắc của Nam Cao.
Tư tưởng nhân đạo là một trong những đặc trưng cơ bản của văn học Việt Nam nói chung và văn học trung đại nói riêng. Tư tưởng ấy được thể hiện ở tấm lòng thương xót đối với những con người bất hạnh; trân trọng, ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của con người và lên án, tố cáo những thế lực bất công chà đạp lên quyền sống của con người. Đoạn trích “Lão Hạc” đã thể hiện được những khía cạnh trọn vẹn của tư tưởng này.
Trước hết, đoạn trích thể hiện tấm lòng đồng cảm, thương xót của nhà văn dành cho số phận cùng cực của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Lão Hạc là một người nông dân nghèo khổ, cô đơn. Vợ mất sớm, lão phải một mình nuôi con trai khôn lớn. Khi con trai bỏ đi phu đồn điền cao su, lão chỉ còn lại cậu Vàng – kỉ vật duy nhất mà con trai để lại. Nhưng rồi, biến cố xảy đến khi lão ốm nặng, mất mùa, lão rơi vào hoàn cảnh đói nghèo bế tắc. Cuối cùng, lão đành cắn răng bán cậu Vàng rồi tự kết liễu đời mình bằng liều bả chó để khẳng định tấm lòng lương thiện của mình.
Qua đây, ta thấy được tấm lòng đồng cảm, thương xót của Nam Cao dành cho số phận cùng cực của lão Hạc nói riêng và người nông dân Việt Nam nói chung. Đồng thời, nhà văn cũng bày tỏ thái độ phẫn nộ, bất bình trước thực trạng xã hội thực dân nửa phong kiến đẩy con người tới bước đường cùng.
Bên cạnh đó, đoạn trích còn thể hiện niềm tin yêu, trân trọng của nhà văn đối với vẻ đẹp tiềm ẩn của người nông dân. Dù sống trong hoàn cảnh khốn cùng, nhưng lão Hạc vẫn giữ được tâm hồn thanh cao, lương thiện. Lão không vì cái đói, cái nghèo mà tha hóa, biến chất. Thậm chí, lão còn sẵn sàng hi sinh bản thân để bảo vệ danh dự, phẩm giá của mình. Điều này được thể hiện rõ nét qua hành động bán cậu Vàng và lựa chọn cái chết của lão.
Khi buộc phải bán cậu Vàng, lão đã vô cùng đau đớn, day dứt. Lão dằn vặt bản thân vì nghĩ mình đã lừa dối một con chó. Thậm chí, lão còn khóc như đứa trẻ vì trót lừa một “người bạn” thân thiết. Qua đây, ta thấy được tấm lòng nhân hậu, vị tha của lão Hạc. Không chỉ vậy, lão còn là một người cha hết mực yêu thương con. Dù cuộc sống khó khăn, vất vả nhưng lão luôn dành dụm tiền để lo cho tương lai của con. Khi con trai bỏ đi, lão càng thêm nhớ nhung, mong mỏi. Để rồi cuối cùng, lão đã chọn cái chết để bảo toàn tài sản cho con, để không ảnh hưởng đến tương lai của con sau này. Hành động này của lão thật đáng trân trọng biết bao!
Có thể thấy, qua đoạn trích, Nam Cao đã khắc họa thành công hình tượng lão Hạc – một người nông dân nghèo khổ nhưng vẫn giữ được tâm hồn thanh cao, lương thiện. Hình tượng lão Hạc là đại diện tiêu biểu cho vẻ đẹp truyền thống của người nông dân Việt Nam.
Ngoài ra, đoạn trích còn thể hiện thái độ lên án, tố cáo của nhà văn đối với những thế lực bất công chà đạp lên quyền sống của con người. Cái chết của lão Hạc là lời tố cáo đanh thép chế độ thực dân nửa phong kiến đã đẩy con người tới bước đường cùng. Đồng thời, nó cũng là lời kêu gọi thức tỉnh lương tri của mỗi người, hãy cứu lấy những mảnh đời bất hạnh.
Như vậy, qua đoạn trích “Lão Hạc”, ta thấy được tư tưởng nhân đạo mới mẻ, sâu sắc của Nam Cao. Nhà văn không chỉ đồng cảm, thương xót với số phận bất hạnh của người nông dân mà còn trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn của họ. Đồng thời, ông cũng lên án, tố cáo những thế lực bất công chà đạp lên quyền sống của con người. Đây chính là một trong những nét mới mẻ, độc đáo trong tư tưởng nhân đạo của Nam Cao.