Nêu cách làm phân số

Để nêu cách làm phân số, chúng ta sẽ đi qua các bước cơ bản về việc tạo ra, rút gọn, so sánh, cộng, trừ, nhân và chia các phân số. Các bước này đều dựa trên kiến thức và phương pháp phù hợp với trình độ lớp 4. 1. Tạo phân số - Một phân số bao gồm tử số (số trên) và mẫu số (số dưới). Ví dụ: $\frac{3}{4}$, trong đó 3 là tử số và 4 là mẫu số. 2. Rút gọn phân số - Để rút gọn phân số, ta chia cả tử số và mẫu số cho cùng một số khác 0 sao cho phân số còn lại không thể rút gọn thêm nữa. - Ví dụ: Rút gọn phân số $\frac{6}{8}$. \[ \frac{6}{8} = \frac{6:2}{8:2} = \frac{3}{4} \] 3. So sánh phân số - Nếu hai phân số có cùng mẫu số, ta so sánh tử số. \[ \text{Ví dụ: } \frac{3}{5} < \frac{4}{5} \quad (\text{vì } 3 < 4) \] - Nếu hai phân số có cùng tử số, ta so sánh mẫu số. \[ \text{Ví dụ: } \frac{2}{3} > \frac{2}{5} \quad (\text{vì } 3 < 5) \] - Nếu hai phân số không có cùng tử số hay mẫu số, ta quy đồng mẫu số rồi so sánh. \[ \text{Ví dụ: } \frac{1}{2} \text{ và } \frac{2}{3} \] Quy đồng mẫu số: \[ \frac{1}{2} = \frac{1 \times 3}{2 \times 3} = \frac{3}{6} \] \[ \frac{2}{3} = \frac{2 \times 2}{3 \times 2} = \frac{4}{6} \] So sánh: \[ \frac{3}{6} < \frac{4}{6} \quad (\text{vì } 3 < 4) \] 4. Cộng phân số - Nếu hai phân số có cùng mẫu số, ta cộng tử số và giữ nguyên mẫu số. \[ \text{Ví dụ: } \frac{1}{4} + \frac{2}{4} = \frac{1+2}{4} = \frac{3}{4} \] - Nếu hai phân số không có cùng mẫu số, ta quy đồng mẫu số rồi cộng. \[ \text{Ví dụ: } \frac{1}{2} + \frac{1}{3} \] Quy đồng mẫu số: \[ \frac{1}{2} = \frac{1 \times 3}{2 \times 3} = \frac{3}{6} \] \[ \frac{1}{3} = \frac{1 \times 2}{3 \times 2} = \frac{2}{6} \] Cộng: \[ \frac{3}{6} + \frac{2}{6} = \frac{3+2}{6} = \frac{5}{6} \] 5. Trừ phân số - Nếu hai phân số có cùng mẫu số, ta trừ tử số và giữ nguyên mẫu số. \[ \text{Ví dụ: } \frac{3}{4} - \frac{1}{4} = \frac{3-1}{4} = \frac{2}{4} = \frac{1}{2} \] - Nếu hai phân số không có cùng mẫu số, ta quy đồng mẫu số rồi trừ. \[ \text{Ví dụ: } \frac{3}{4} - \frac{1}{2} \] Quy đồng mẫu số: \[ \frac{1}{2} = \frac{1 \times 2}{2 \times 2} = \frac{2}{4} \] Trừ: \[ \frac{3}{4} - \frac{2}{4} = \frac{3-2}{4} = \frac{1}{4} \] 6. Nhân phân số - Ta nhân tử số với tử số và mẫu số với mẫu số. \[ \text{Ví dụ: } \frac{2}{3} \times \frac{4}{5} = \frac{2 \times 4}{3 \times 5} = \frac{8}{15} \] 7. Chia phân số - Ta nhân phân số thứ nhất với phân số nghịch đảo của phân số thứ hai. \[ \text{Ví dụ: } \frac{2}{3} : \frac{4}{5} = \frac{2}{3} \times \frac{5}{4} = \frac{2 \times 5}{3 \times 4} = \frac{10}{12} = \frac{5}{6} \] Như vậy, đây là các bước cơ bản để làm việc với phân số trong phạm vi kiến thức lớp 4.