câu 1. Trắc nghiệm:
1. B. Thơ tự do.
2. A. Tình yêu quê hương.
3. C. Tinh thần yêu nước của dân tộc.
4. D. Ẩn dụ.
5. B. Không ngại gian khổ, hy sinh.
6. C. Hãy biết ơn những người đã hy sinh cho đất nước.
7. D. Tất cả các đáp án trên.
Tự luận:
Trong văn bản trên, theo tác giả, người lo cho ta nhiều nhất là bà ngoại. Bà ngoại là người chăm sóc, nuôi dưỡng, dạy dỗ chúng ta từ khi còn nhỏ. Bà ngoại luôn dành trọn tình yêu thương, sự quan tâm, lo lắng cho chúng ta. Bà ngoại là người đã hi sinh rất nhiều cho gia đình, cho con cháu. Chúng ta cần phải biết ơn bà ngoại, yêu thương, kính trọng bà ngoại.
câu 2: Trắc nghiệm:
1. B. Thơ tự do.
2. C. Tình mẫu tử thiêng liêng.
3. A. Sự hy sinh thầm lặng của người mẹ.
4. D. Ẩn dụ.
5. B. Không ngại gian khổ, hy sinh.
6. A. Hãy yêu thương và trân trọng mẹ của mình.
7. D. Tất cả các đáp án trên.
Tự luận:
Qua văn bản, chủ thể trữ tình có mong ước được trở thành người con ngoan ngoãn, hiếu thảo, luôn yêu thương và trân trọng mẹ. Mong ước này cho thấy chủ thể trữ tình là người có tấm lòng hiếu thảo, biết ơn sâu sắc đối với đấng sinh thành. Đồng thời, nó cũng thể hiện khát vọng được trưởng thành, được cống hiến cho gia đình và xã hội.
câu 3: Trắc nghiệm:
1. Biện pháp tu từ: Điệp từ "mọi".
- Tác dụng: Nhấn mạnh sự vất vả, gian khổ của người mẹ khi phải gánh vác mọi việc, từ việc gia đình đến việc xã hội.
2. Đề tài chính: Tình mẫu tử thiêng liêng.
- Bài thơ tập trung vào tình cảm sâu nặng, sự hy sinh thầm lặng của người mẹ dành cho con cái.
3. Nội dung chính: Sự hy sinh thầm lặng của người mẹ.
- Bài thơ khắc họa hình ảnh người mẹ tần tảo, chịu đựng gian khổ, hy sinh vì con cái.
4. Biện pháp tu từ: Ẩn dụ.
- Cụm từ "quản gì sương nắng" ẩn dụ cho sự kiên cường, bất khuất, không ngại khó khăn, gian khổ của người mẹ.
5. Cụm từ "quản gì sương nắng": Không ngại gian khổ, hy sinh.
- Người mẹ sẵn sàng chịu đựng mọi khó khăn, vất vả để chăm sóc con cái.
6. Thông điệp chính: Hãy yêu thương và trân trọng mẹ.
- Bài thơ nhắn nhủ mỗi người con nên biết ơn, yêu thương và trân trọng mẹ của mình.
7. Các việc cần làm:
- Cố gắng học tập và làm việc thật tốt để báo đáp công ơn dưỡng dục của mẹ.
- Giúp đỡ mẹ những công việc nhà để mẹ bớt vất vả.
- Dành thời gian tâm sự và chia sẻ với mẹ để hiểu hơn về những nỗi niềm của mẹ.
Tự luận:
Bài thơ "Mẹ" của Lưu Quang Vũ đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ "mắt hiền" để miêu tả ánh mắt của người mẹ. Hình ảnh này mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc:
* Gợi hình: Ánh mắt hiền dịu, ấm áp, chan chứa yêu thương của người mẹ.
* Gợi cảm: Thể hiện sự bao dung, vị tha, lòng nhân ái vô bờ bến của người mẹ.
* Tăng sức biểu đạt: Làm nổi bật phẩm chất cao quý của người mẹ, đồng thời khẳng định vai trò to lớn của người mẹ trong cuộc sống của mỗi người con.
Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng biện pháp tu từ liệt kê "sương nắng", "gian khổ", "vất vả" để nhấn mạnh sự hy sinh thầm lặng của người mẹ. Những từ ngữ này tạo nên một bức tranh đầy xúc động về cuộc sống lam lũ, vất vả của người mẹ, khiến người đọc thêm cảm phục và yêu thương mẹ hơn.
câu 4. 1. Thể thơ: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.
- Thể thơ này không tuân thủ quy tắc về số lượng câu, vần, nhịp điệu hay luật thơ truyền thống. Nó tạo ra sự linh hoạt trong cách diễn đạt cảm xúc, ý tưởng và hình ảnh.
- Đặc trưng của thể thơ tự do là sự phóng khoáng, tự do trong cách sắp xếp câu chữ, tạo nên nét độc đáo riêng biệt cho tác phẩm.
Đáp án đúng: B.
2. Đề tài chính: Đề tài chính của bài thơ là tình mẫu tử thiêng liêng.
- Tình mẫu tử là chủ đề xuyên suốt bài thơ, thể hiện qua những hình ảnh cụ thể như "con nằm rừng", "giờ (giời) trên đời chẳng ai ta làm khó nhiều như mẹ của ta".
- Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc để khắc họa tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con cái.
Đáp án đúng: C.
3. Nội dung chính: Nội dung chính của bài thơ là ca ngợi sự hy sinh thầm lặng của người mẹ.
- Người mẹ trong bài thơ là biểu tượng cho sự tần tảo, chịu thương chịu khó, luôn hi sinh bản thân vì con cái.
- Hình ảnh "mẹ vui vẻ gánh lấy phần khó nhọc việc cơ quan, việc đảng, việc nhà đánh pháp năm xưa, đánh mỹ bây giờ quen vất vả, mẹ quản gì sương nắng" thể hiện rõ nét sự hy sinh cao cả của người mẹ.
Đáp án đúng: A.
4. Biện pháp tu từ: Biện pháp tu từ được sử dụng để nhấn mạnh sự vất vả của người mẹ là điệp từ.
- Cụm từ "quản gì sương nắng" được lặp lại hai lần nhằm nhấn mạnh sự kiên cường, bất khuất của người mẹ trước mọi khó khăn, gian khổ.
- Điệp từ tạo hiệu quả nghệ thuật đặc biệt, khiến câu thơ trở nên ấn tượng, đồng thời khẳng định sức mạnh phi thường của tình mẫu tử.
Đáp án đúng: C.
5. Ý nghĩa của cụm từ: Cụm từ "quản gì sương nắng" mang ý nghĩa là không ngại gian khổ, sẵn sàng hy sinh vì con cái.
- Cụm từ này thể hiện sự kiên cường, bất khuất của người mẹ, dù phải đối mặt với bao nhiêu khó khăn, vất vả vẫn luôn dành trọn tình yêu thương cho con cái.
Đáp án đúng: B.
6. Thông điệp: Thông điệp chính mà bài thơ muốn gửi gắm là hãy yêu thương và trân trọng mẹ.
- Bài thơ nhắc nhở chúng ta về vai trò to lớn của người mẹ trong cuộc sống, đồng thời kêu gọi mỗi người con hãy biết ơn, chăm sóc và báo hiếu mẹ.
- Đây là thông điệp ý nghĩa, phù hợp với đạo lý truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Đáp án đúng: A.
7. Việc cần làm: Để thể hiện lòng biết ơn đối với mẹ, chúng ta cần thực hiện những việc sau:
- Cố gắng học tập và làm việc thật tốt để mẹ yên tâm.
- Giúp đỡ mẹ những công việc nhà.
- Dành thời gian tâm sự và chia sẻ với mẹ.
Đáp án đúng: D.
câu 5. Trắc nghiệm:
1. Thể thơ: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.
- Thể thơ này không tuân thủ quy luật về số lượng âm tiết hay vần điệu, tạo nên nhịp điệu linh hoạt phù hợp với cảm xúc tự do, phóng khoáng của tác giả.
- Việc lựa chọn thể thơ tự do góp phần thể hiện rõ nét tâm tư, tình cảm sâu sắc của người con dành cho mẹ.
2. Đề tài chính: Đề tài chính của bài thơ là tình mẫu tử thiêng liêng.
- Tình mẫu tử là chủ đề xuyên suốt bài thơ, được thể hiện qua những hình ảnh giản dị, mộc mạc nhưng đầy ý nghĩa.
- Tác giả đã khéo léo lồng ghép những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày để khắc họa tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con.
3. Nội dung chính: Nội dung chính của bài thơ xoay quanh sự hy sinh thầm lặng của người mẹ.
- Người mẹ được miêu tả là một người phụ nữ tần tảo, chịu thương chịu khó, luôn hết lòng vì gia đình.
- Sự hy sinh ấy được thể hiện qua những hành động cụ thể như "gánh vác", "vất vả", "sương nắng".
4. Biện pháp tu từ: Biện pháp tu từ điệp từ được sử dụng để nhấn mạnh sự vất vả của người mẹ.
- Cụm từ "quản gì sương nắng" được lặp lại hai lần, tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt.
- Điệp từ "quản" thể hiện sự kiên cường, bất khuất của người mẹ, đồng thời khẳng định tấm lòng vị tha, bao dung của bà.
5. Ý nghĩa của cụm từ: Cụm từ "quản gì sương nắng" mang ý nghĩa không ngại gian khổ, hy sinh.
- Cụm từ này thể hiện sự lạc quan, dũng cảm của người mẹ, dù phải đối mặt với bao khó khăn, vất vả vẫn luôn giữ vững niềm tin vào tương lai tươi sáng.
6. Thông điệp: Thông điệp chính của bài thơ là hãy yêu thương và trân trọng mẹ.
- Qua những dòng thơ giản dị, tác giả muốn nhắc nhở mỗi người con hãy biết ơn, kính trọng và chăm sóc mẹ của mình.
- Hãy dành thời gian bên cạnh mẹ, lắng nghe những lời khuyên bảo, chia sẻ những niềm vui nỗi buồn, để mẹ cảm thấy hạnh phúc và yên lòng.
7. Những việc cần làm: Để thể hiện lòng biết ơn đối với mẹ, chúng ta có thể thực hiện những việc sau:
- Cố gắng học tập và làm việc thật tốt: Đây là cách đơn giản nhất để báo đáp công ơn dưỡng dục của mẹ.
- Giúp đỡ mẹ những công việc nhà: Những hành động nhỏ bé như quét nhà, rửa chén, nấu cơm... cũng đủ khiến mẹ vui lòng.
- Dành thời gian tâm sự và chia sẻ với mẹ: Hãy dành thời gian để trò chuyện, tâm sự với mẹ, để hiểu hơn về những tâm tư, nguyện vọng của mẹ.
Tự luận:
Nếu em là người con trong bài thơ, em sẽ nói với mẹ rằng:
* Mẹ ơi, con yêu mẹ rất nhiều! Con biết mẹ đã vất vả, hi sinh cả cuộc đời để nuôi dưỡng con khôn lớn. Con xin lỗi vì đôi khi con còn ham chơi, chưa ngoan ngoãn. Nhưng con hứa sẽ cố gắng học tập, rèn luyện bản thân để trở thành người con hiếu thảo, xứng đáng với công ơn sinh thành, dưỡng dục của mẹ. Con mong mẹ luôn khỏe mạnh, hạnh phúc và mãi ở bên con.*
câu 6. Trắc nghiệm:
1. B. Thơ tự do
2. A. Tình yêu quê hương
3. C. Tinh thần yêu nước của dân tộc
4. D. Ẩn dụ
5. B. Không ngại gian khổ, hy sinh.
6. C. Hãy biết ơn những người đã hy sinh cho đất nước
7. D. Tất cả các đáp án trên
Tự luận:
Đoạn thơ từ "trên đời chẳng ai lo cho ta bằng mẹ" đến "chẳng ngại lên ngàn kiếm đọt măng mai?" thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con cái. Mẹ luôn hi sinh bản thân, chịu đựng gian khổ, vất vả để nuôi dưỡng con khôn lớn. Hình ảnh "đôi bàn tay chai sần", "bàn chân nứt nẻ", "gánh nặng cuộc đời" là minh chứng rõ nét cho sự vất vả, lam lũ của người mẹ. Đoạn thơ cũng thể hiện niềm tự hào, biết ơn sâu sắc của tác giả đối với mẹ. Tác giả khẳng định rằng, không ai có thể thay thế được vai trò của mẹ trong cuộc đời mỗi người.
Phân tích nhân vật người mẹ trong câu chuyện:
Người mẹ trong câu chuyện là một người phụ nữ dũng cảm, giàu lòng yêu thương. Bà sẵn sàng hy sinh bản thân để bảo vệ con trai khỏi nguy hiểm. Khi thấy ngọn lửa bốc cháy, bà không ngần ngại lao vào cứu con, bất chấp nguy hiểm. Hành động của bà thể hiện tình yêu thương vô bờ bến dành cho con.
Ngoài ra, người mẹ còn là một người phụ nữ kiên cường, lạc quan. Dù phải mang trên mình vết sẹo lớn, bà vẫn giữ được nụ cười rạng rỡ, lạc quan. Bà không hề tự ti về ngoại hình của mình, mà luôn tự hào về những gì mình đã cống hiến cho gia đình.
Sự hy sinh cao cả của người mẹ đã khiến cậu bé cảm thấy xấu hổ và hối hận vì những suy nghĩ tiêu cực của mình. Cậu bé hiểu rằng, mẹ là người vĩ đại nhất, là người đã dành trọn vẹn tình yêu thương cho cậu.