Tại sao tế bào hồng cầu ở người lại không có nhân?

Ở người (và các động vật có vú nói chung), tế bào hồng cầu (hồng cầu đã trưởng thành) không có nhân vì quá trình biệt hóa trong tủy xương đã loại bỏ nhân và các bào quan khác. Việc này đem lại những lợi thế sinh lý quan trọng: 1. Tăng không gian chứa huyết sắc tố (hemoglobin) - Khi bỏ nhân, phần lớn thể tích tế bào dành để chứa hemoglobin – protein chuyên chở oxy. Nhờ đó mỗi hồng cầu mang được nhiều oxy hơn. 2. Tăng diện tích bề mặt so với thể tích - Hồng cầu có dạng đĩa lõm hai mặt (biconcave) giúp tỷ lệ diện tích bề mặt/thể tích cao, cải thiện khả năng khuếch tán oxy và carbon dioxide qua màng tế bào. 3. Cải thiện tính mềm dẻo, dễ luồn qua mao mạch nhỏ - Thiếu nhân và cấu trúc khung xương tế bào đơn giản hơn, hồng cầu có thể biến dạng linh hoạt khi đi qua những mạch máu rất nhỏ (chỉ rộng ~4–5 µm). 4. Loại bỏ nhu cầu phân chia và tổng hợp ADN - Hồng cầu đã trưởng thành không còn phân bào hay tổng hợp protein mới; tuổi thọ giới hạn khoảng 120 ngày rồi bị đại thực bào ở lách, gan đào thải và tái sử dụng thành phần hemoglobin. Tóm lại, việc mất nhân là một bước tiến hóa giúp hồng cầu vận chuyển khí hiệu quả (nhiều hemoglobin hơn, khuếch tán nhanh, dễ qua mạch nhỏ), dù đánh đổi bằng khả năng tự sửa chữa hay tổng hợp protein mới.