Sự phân hóa thiên nhiên rõ nét theo chiều Bắc – Nam, Đông – Tây và theo độ cao ở nước ta đã ảnh hưởng sâu sắc đến phát triển kinh tế - xã hội đất nước theo các khía cạnh sau:
1. **Ảnh hưởng đến phân bố các ngành kinh tế:**
- **Nông nghiệp:** Các vùng có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng khác nhau phù hợp với các loại cây trồng, vật nuôi khác nhau. Ví dụ, vùng đồng bằng Bắc Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long thích hợp trồng lúa nước; vùng Tây Nguyên phù hợp với cây công nghiệp như cà phê, cao su; vùng núi phía Bắc phát triển chăn nuôi và trồng cây công nghiệp ngắn ngày.
- **Công nghiệp:** Sự phân hóa thiên nhiên ảnh hưởng đến nguồn tài nguyên khoáng sản, năng lượng, từ đó định hướng phát triển các ngành công nghiệp khai thác, chế biến phù hợp từng vùng.
- **Du lịch:** Các vùng có cảnh quan thiên nhiên đa dạng, đặc trưng như biển, núi, rừng tạo điều kiện phát triển du lịch đa dạng, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
2. **Ảnh hưởng đến phân bố dân cư và phát triển đô thị:**
- Các vùng có điều kiện thiên nhiên thuận lợi như đồng bằng, ven biển thường tập trung dân cư đông đúc, phát triển đô thị lớn, trung tâm kinh tế - văn hóa.
- Vùng núi cao, khí hậu khắc nghiệt dân cư thưa thớt, phát triển kinh tế còn hạn chế.
3. **Ảnh hưởng đến giao thông và kết nối vùng:**
- Địa hình đa dạng, có nhiều dãy núi, sông ngòi phân cắt làm cho việc xây dựng hệ thống giao thông gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến sự liên kết kinh tế giữa các vùng.
- Tuy nhiên, sự phân hóa này cũng tạo ra các hành lang giao thông quan trọng, kết nối các vùng kinh tế trọng điểm.
4. **Ảnh hưởng đến chiến lược phát triển kinh tế - xã hội:**
- Nhà nước có thể xây dựng các chính sách phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với đặc điểm từng vùng, khai thác hiệu quả tiềm năng thiên nhiên.
- Ví dụ, phát triển nông nghiệp lúa nước ở đồng bằng, phát triển cây công nghiệp ở Tây Nguyên, phát triển du lịch biển ở các tỉnh ven biển.
Tóm lại, sự phân hóa thiên nhiên đa dạng tạo nên sự đa dạng trong phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời đặt ra yêu cầu phải có chiến lược phát triển phù hợp với từng vùng để khai thác hiệu quả tiềm năng thiên nhiên, góp phần phát triển bền vững đất nước.