ĐỀ SỐ 11 I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi: (1) Trong đời sống, ta thường thấy một hiện tượng xấu là lòng đố kị. Thấy ai có chút thành tích, kẻ đố...

i:
câu 1. Đoạn trích trên có câu chủ đề nằm ở phần mở đầu: "Trong đời sống, ta thường thấy một hiện tượng xấu là lòng đố kị." Câu này đóng vai trò giới thiệu vấn đề cần bàn luận, tạo tiền đề cho toàn bộ nội dung của đoạn trích.

câu 2. Đoạn (3) của văn bản sử dụng thao tác lập luận so sánh để phân tích lòng đố kị. Tác giả so sánh lòng đố kị với những trạng thái tâm lý khác nhau, nhằm làm nổi bật đặc trưng của lòng đố kị.

* So sánh ngang bằng: Tác giả so sánh lòng đố kị với sự hiếu thắng, một tâm lý tích cực, nhằm làm rõ bản chất của lòng đố kị là sự biến dạng của tâm lý hiếu thắng.
* So sánh không ngang bằng: Tác giả so sánh lòng đố kị với tâm lý của kẻ thất bại, nhằm nhấn mạnh sự bất mãn, không hài lòng khi người khác giỏi hơn mình.
* So sánh tương phản: Tác giả so sánh lòng đố kị với sự thanh thản, bình yên của tâm hồn, nhằm làm rõ sự đau khổ, dằn vặt mà lòng đố kị gây ra cho con người.

Tác dụng của thao tác lập luận so sánh:

* Làm sáng tỏ bản chất của lòng đố kị: So sánh giúp người đọc dễ dàng hình dung và đồng cảm với những trạng thái tâm lý phức tạp của con người.
* Nhấn mạnh sự nguy hại của lòng đố kị: Qua việc so sánh, tác giả khẳng định lòng đố kị không chỉ là sự ghen tị đơn thuần mà còn là biểu hiện của sự thiếu tự tin, không dám đối diện với sự thật.
* Gợi mở cách giải quyết vấn đề: Bằng cách so sánh, tác giả gợi ý cho người đọc cách khắc phục lòng đố kị, thay đổi tâm lý từ tiêu cực sang tích cực.

Qua việc phân tích lòng đố kị, tác giả đã sử dụng thao tác lập luận so sánh một cách hiệu quả, giúp người đọc hiểu rõ hơn về bản chất của lòng đố kị và những tác hại mà nó mang lại. Đồng thời, tác giả cũng gợi mở cho người đọc cách giải quyết vấn đề, hướng tới một cuộc sống tích cực, lành mạnh hơn.

câu 3. Đoạn trích "Đố kị" của Băng Sơn đã nêu bật vấn đề về tâm lý đố kị và mối quan hệ giữa nó với lòng hiếu thắng. Tác giả cho rằng đố kị chỉ là sự biến dạng của lòng hiếu thắng bởi cả hai đều bắt nguồn từ khao khát khẳng định bản thân, nhưng đố kị lại mang tính tiêu cực, gây tổn thương cho bản thân và người khác.

Để hiểu rõ hơn về lập luận này, chúng ta cần phân tích từng khía cạnh:

* Lòng hiếu thắng: Là mong muốn vượt qua chính bản thân, đạt được thành tựu cá nhân, khẳng định vị trí của mình trong xã hội. Hiếu thắng là động lực tích cực, thúc đẩy con người nỗ lực, phấn đấu để đạt được mục tiêu của mình.
* Tâm lý đố kị: Là sự ghen ghét, bực tức trước thành công của người khác. Đố kị xuất phát từ sự bất mãn với bản thân và sự thiếu tự tin vào khả năng của mình. Nó là biểu hiện của sự ích kỷ, hẹp hòi, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân.
* Sự biến dạng: Từ hiếu thắng sang đố kị là quá trình biến đổi từ một trạng thái tích cực sang tiêu cực. Khi lòng hiếu thắng trở nên mù quáng, không kiểm soát được, nó dễ dàng biến thành sự đố kị, ghen ghét, và cuối cùng dẫn đến những hành vi tiêu cực.

Tác giả Băng Sơn đã đưa ra một góc nhìn sâu sắc về tâm lý đố kị, nhấn mạnh rằng nó chỉ là sự biến dạng của lòng hiếu thắng. Điều này nhắc nhở chúng ta cần phải giữ vững tinh thần lạc quan, kiên trì, và tránh xa những suy nghĩ tiêu cực, ích kỷ.

câu 4. Đoạn trích trên đã đưa ra một cái nhìn sâu sắc về hậu quả của lòng đố kị trong cuộc sống. Theo quan điểm cá nhân, tôi cho rằng lòng đố kị mang đến hai hậu quả đáng kể.

Thứ nhất, lòng đố kị gây ra sự bất hòa và căng thẳng trong mối quan hệ giữa con người. Khi một người đố kị với người khác, họ thường tìm cách hạ thấp hoặc bôi nhọ đối phương nhằm khẳng định vị trí của mình. Điều này tạo nên một bầu không khí căng thẳng và bất hòa, làm suy yếu mối quan hệ giữa mọi người. Ví dụ, trong môi trường học đường, một học sinh giỏi ghen tị với bạn cùng lớp có thể lan truyền tin đồn sai lệch về bạn đó, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh và uy tín của bạn.

Thứ hai, lòng đố kị cản trở sự phát triển cá nhân và kìm hãm tiềm năng của mỗi người. Thay vì tập trung vào việc cải thiện bản thân, người đố kị thường dành thời gian và năng lượng để so sánh và đánh giá người khác. Họ dễ dàng rơi vào vòng xoáy của sự tự ti và thiếu tự tin, không dám nắm bắt cơ hội để phát triển bản thân. Chẳng hạn, một người có khả năng lãnh đạo tốt nhưng luôn ghen tỵ với đồng nghiệp tài năng hơn có thể tự ti và không dám bước lên vị trí xứng đáng với năng lực của mình.

Tóm lại, lòng đố kị không chỉ gây ra sự bất hòa và căng thẳng trong mối quan hệ, mà còn cản trở sự phát triển cá nhân và kìm hãm tiềm năng của mỗi người. Việc nhận thức và kiểm soát lòng đố kị là rất quan trọng để xây dựng một xã hội lành mạnh và phát triển bền vững.


ii:
câu 1. Câu nói "Kẻ đố kị là kẻ không muốn nhìn thấy người khác thành công" đã gợi lên trong tôi nhiều suy ngẫm về thái độ sống và cách ứng xử của con người đối với sự thành công của người khác. Tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm này bởi nó phản ánh một khía cạnh tiêu cực của tâm lý con người khi đối mặt với thành công của người khác.
Đố kỵ là một trạng thái tâm lý tiêu cực, xuất phát từ sự ghen tị, so sánh và mong muốn vượt trội hơn người khác. Khi chứng kiến người khác đạt được thành công, những người có tính đố kỵ thường cảm thấy khó chịu, bất mãn và thậm chí tìm cách hạ thấp hoặc bôi nhọ họ. Thay vì chấp nhận và tôn trọng thành quả của người khác, những người đố kỵ lại cố gắng kìm nén hoặc che giấu cảm xúc tiêu cực của mình bằng cách phủ nhận giá trị của thành công đó. Họ có thể đưa ra những lời lẽ phê phán, chỉ trích hoặc thậm chí là hành động phá hoại để ngăn cản sự tiến bộ của người khác.
Tuy nhiên, nếu chúng ta nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, thì việc đố kỵ thực chất là biểu hiện của sự thiếu tự tin và lòng tham vọng cá nhân. Những người đố kỵ thường không hài lòng với bản thân và luôn khao khát được khẳng định giá trị của mình bằng cách so sánh với người khác. Điều này dẫn đến việc họ dễ dàng bị cuốn vào vòng xoáy cạnh tranh vô ích và đánh mất đi sự bình yên trong tâm hồn. Thay vì tập trung vào việc cải thiện bản thân, họ lại dành thời gian và năng lượng để soi mói và chê bai người khác.
Để giải quyết vấn đề này, mỗi người cần phải rèn luyện cho mình một tinh thần cởi mở, biết chấp nhận và tôn trọng thành công của người khác. Chúng ta nên học cách nhìn nhận và đánh giá thành tựu của người khác dựa trên nỗ lực và đóng góp của họ, chứ không phải dựa trên sự so sánh hay ganh đua. Đồng thời, chúng ta cũng cần trau dồi kỹ năng giao tiếp và hợp tác hiệu quả để tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh. Bằng cách làm như vậy, chúng ta sẽ dần loại bỏ được thói đố kỵ và xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.