1. a) Một số chi tiết cho thấy hình tượng sông Hương trong văn bản được miêu tả từ nhiều góc nhìn khác nhau:
- Góc nhìn thiên nhiên: Sông Hương được miêu tả với vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ, thơ mộng, trữ tình.
- Góc nhìn lịch sử: Sông Hương gắn liền với lịch sử hào hùng của dân tộc, là chứng nhân lịch sử của đất nước.
- Góc nhìn văn hóa: Sông Hương là biểu tượng của văn hóa Huế, mang đậm nét truyền thống, cổ kính.
b) Liệt kê một số từ ngữ, câu văn cho thấy sự hiện diện cái "tôi" của tác giả trong văn bản:
- "Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên sông Hương, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước xanh thẳm."
- "Sông Hương là một người con gái dịu dàng, đằm thắm, nhưng cũng rất mạnh mẽ, kiên cường."
- "Nước sông Hương trong veo, mát lạnh, phản chiếu bầu trời xanh ngắt."
c) Phân tích vẻ đẹp của sông Hương được miêu tả qua một đoạn văn trong văn bản:
- Đoạn văn miêu tả sông Hương ở thượng nguồn: "Từ đây, như đã tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hẳn lên...Chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng."
- Vẻ đẹp của sông Hương được miêu tả qua các chi tiết:
+ Sông Hương "vui tươi hẳn lên", "chảy nhanh hơn", "vỗ vào vách đá", "reo lên khúc hát vui tươi".
+ Hình ảnh so sánh "như những vấn vương của một nỗi lòng" gợi lên tâm trạng lưu luyến, tiếc nuối của sông Hương khi phải rời xa núi rừng.
- Tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu cảm xúc để miêu tả vẻ đẹp của sông Hương.
2. Yếu tố tự sự:
- Kể lại hành trình của sông Hương từ thượng nguồn đến hạ lưu.
- Miêu tả cảnh vật hai bên bờ sông.
- Giới thiệu về lịch sử, văn hóa của sông Hương.
Yếu tố trữ tình:
- Thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả đối với sông Hương.
- Sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa để làm nổi bật vẻ đẹp của sông Hương.
Tác dụng của việc kết hợp hai yếu tố tự sự và trữ tình:
- Giúp cho bài viết trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu sức thuyết phục.
- Thể hiện rõ ràng tình cảm, quan điểm của tác giả đối với sông Hương.
3. Phân tích tác dụng của một số biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản:
- So sánh: "Sông Hương giống như một dải lụa đào mềm mại uốn lượn giữa đồng bằng xanh ngắt." - Gợi hình ảnh sông Hương mềm mại, uyển chuyển, tạo cảm giác thanh tao, duyên dáng.
- Nhân hóa: "Sông Hương biết buồn, biết vui, biết nhớ nhung..." - Làm cho sông Hương trở nên gần gũi, thân thuộc, có hồn như một con người.
- Ẩn dụ: "Sông Hương là máu thịt của Huế, là linh hồn của Huế." - Nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa sông Hương và thành phố Huế, thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả đối với quê hương.
4. Nhận xét về cách thể hiện cảm hứng chủ đạo trong tác phẩm:
- Cảm hứng chủ đạo của tác phẩm là tình yêu tha thiết, mãnh liệt của tác giả dành cho sông Hương.
- Tác giả thể hiện tình yêu ấy qua việc miêu tả vẻ đẹp của sông Hương, qua việc kể lại lịch sử, văn hóa của sông Hương.
- Cách thể hiện cảm hứng chủ đạo của tác giả rất tinh tế, sâu sắc, khiến người đọc cảm nhận được tình yêu quê hương tha thiết của tác giả.
5. Theo em, vai trò của sông hương trong tư cách "người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở" được nói đến trong đoạn đầu có được thể hiện trong phần còn lại của văn bản hay không? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?
- Vai trò của sông Hương trong tư cách "người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở" được thể hiện xuyên suốt trong toàn bộ văn bản.
- Điều này được thể hiện qua việc tác giả miêu tả vẻ đẹp của sông Hương, qua việc kể lại lịch sử, văn hóa của sông Hương.
- Ví dụ:
+ Trong đoạn đầu, tác giả viết: "Sông Hương là dòng sông của thi ca, của âm nhạc, của lịch sử,... Nó là cội nguồn của nền văn minh cố đô."
+ Trong phần sau, tác giả tiếp tục khẳng định vai trò của sông Hương trong việc nuôi dưỡng, bồi đắp cho văn hóa Huế: "Sông Hương là mạch nguồn của văn hóa Huế, là nơi sản sinh ra những tài năng nghệ thuật, những nhà thơ, nhà văn lỗi lạc."