Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải được viết theo thể thơ năm chữ, có cách gieo vần chân và vần lưng xen kẽ nhau tạo nên âm điệu nhẹ nhàng, du dương. Nhịp thơ linh hoạt, lúc nhanh, lúc chậm phù hợp với nội dung từng đoạn, từng ý thơ.
2. Tìm những câu thơ, những từ ngữ được lặp đi lặp lại trong bài thơ và nêu tác dụng của việc sử dụng các cách diễn đạt đó.
* Câu thơ: "Ta làm con chim hót", "Ta làm một cành hoa", "Ta nhập vào hòa ca".
* Từ ngữ: "ta", "một", "nhỏ bé", "lặng lẽ", "dâng cho đời".
Tác dụng: Việc lặp lại các cụm từ này nhằm nhấn mạnh khát vọng cống hiến, sống đẹp, sống có ích của nhà thơ. Đồng thời, nó cũng tạo nên nhịp điệu đều đặn, gợi lên hình ảnh một cuộc sống bình dị, lặng lẽ nhưng đầy ý nghĩa.
3. Nhận xét về cách sắp xếp các phần trong bố cục của bài thơ. Từ đó, xác định sự vận động của mạch cảm xúc được tác giả thể hiện trong bài thơ.
* Bố cục bài thơ gồm ba phần:
* Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên.
* Khổ 2-5: Suy ngẫm và ước nguyện của tác giả.
* Khổ cuối: Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.
Sự vận động của mạch cảm xúc: Bài thơ bắt đầu bằng cảm xúc say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên. Sau đó, tác giả chuyển sang suy ngẫm về cuộc sống, về trách nhiệm của mỗi người đối với đất nước. Cuối cùng, ông bày tỏ niềm tự hào về quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế. Mạch cảm xúc của bài thơ diễn biến theo chiều hướng từ vui tươi, phấn khởi đến trầm lắng, sâu sắc, rồi lại rộn ràng, tha thiết.
4. Nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ. Căn cứ vào đâu để em xác định như vậy?
Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là tình yêu cuộc sống, khát vọng cống hiến và mong muốn được hòa mình vào cuộc sống chung của đất nước. Điều này được thể hiện rõ nét qua những hình ảnh, ngôn ngữ và giọng điệu của bài thơ.
* Hình ảnh: Con chim, bông hoa, nốt nhạc... đều là những biểu tượng cho sự sống, sự cống hiến và sự hòa nhập.
* Ngôn ngữ: Sử dụng nhiều từ ngữ giàu sức gợi cảm, đặc biệt là những từ ngữ mang tính chất ẩn dụ, so sánh.
* Giọng điệu: Giọng điệu vừa tha thiết, vừa trang trọng, thể hiện lòng yêu mến và tự hào về quê hương đất nước.